BURSA (İGFA) – CHP Bursa Milletvekili Orhan Sarıbal, TMO’nun hububat alım fiyat ve siyasetlerini kıymetlendirdi.
TMO’nun randevu sisteminin kaplumbağa süratiyle çalıştığını öne süren CHP’li Sarıbal, Türkiye’nin gen merkezi olduğu buğdayda büyük bir çeşitlilik ve zenginliğe sahip olduğuna vurgu yaparak, “Ancak buğday üretiminin yüzde 78’i kuru tarım alanlarında yapılmakta olup; randıman dünya ortalamasının altında kalmaktadır. Buğday, Türkiye’nin çabucak her bölgesinde yetiştirilmekte olup, tarla eserleri içerisinde birinci sırada yer almaktadır.Özellikle İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde yaygın olarak üretilmekte, 2022 yılı itibariyle ekim alanlarının yarısından fazlası bu iki bölgede bulunmaktadır. Üretimde birinci üç sırayı ise Konya, Şanlıurfa ve Ankara almaktadır. TÜİK, 2023 yılında üretimin geçen yıla nazaran yüzde 3,8 artışla 20,5 milyon ton olarak gerçekleşeceğini açıkladı. Son 30 yılda Türkiye’nin nüfusu yüzde 50 oranında artmasına karşın buğday üretimi 20 milyon ton civarında sabitlendi; Türkiye ürettiğinin yarısından fazla buğday ithal eder hale geldi” dedi.
TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’nin yurt içi buğday kullanımı 19 milyon ton civarında olduğunu belirten Sarıbal, “6 Haziran 2023 tarihinde Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) ekmeklik buğday ve başka hububatta alım fiyatlarını açıkladı. Evvelki yıl 1.000 TL alım primi dahil ton başına 7.450 TL olan ekmeklik buğday alım fiyatı, bu yıl prim dahil 9.250 TL olarak ilan edildi. Alım fiyatlarındaki artış yüzde 24,2’de kaldı. Meğer TÜİK’e nazaran 2023 yılı Mayıs ayında Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bir evvelki yılın tıpkı ayına nazaran yüzde 39,6 ve on iki aylık ortalamalara nazaran %63,7’ye ulaşmıştı. Hasebiyle açıklanan alım fiyatı enflasyonun çok altında kaldı” diye konuştu.
Hasat öncesi 1 Mayıs 2023 tarihine kadar gümrük vergisi sıfır olduğu için çok ağır ithalat gerçekleştiğini söz eden Sarıbal, “TMO’nun un regülasyonu kapsamında sanayicilere düşük fiyatla buğday satışı da hasada kadar devam etmiştir. TMO eser bedeli ödemelerinin, eserin teslimini izleyen 30 gün içerisinde yapılacağını açıklamıştır.Ülkenin değişik yörelerindeki üreticiler,TMO alım merkezlerindeki randevu sistemininkendilerini beklettiğini, randevu taleplerinin geri çevrildiğini, adeta tüccara yönlendirildiklerini belirterek,feryat etmektedirler. Çiftçilerimiz, TMO’nun Ekmeklik Buğday için açıkladığı fiyatın alım primi hariç ton başına 8.250 TL olmasına karşın, özel kesimin kendilerine 6.000 TL civarında bir fiyat dayattığını belirtmektedirler. TMO Genel Müdürü 14 Haziran 2023 tarihinde yaptığı açıklamada “Çiftçilerin tez etmemesini, eserlerini ucuza satmamasını” istemiştir. TMO bu beyanında samimi ise; gerekirse çiftçinin elindeki eserin tamamını almalı, randevuları daha erken tarihe vermeli, yaptığı alımları hızlandırmalı, eser bedellerini daha kısa müddette ödemelidir. Bunun yanı sıra öncelikle çiftçilerin üretim maliyetlerinin düşürülmesi için önlemler alınmalı, TMO ithalat ofisi üzere değil, çiftçileri destekleyen ve piyasayı regüle eden bir yapıya kavuşturulmalıdır” dedi.