CHP Genel Lider Yardımcısı Faik Öztrak, “Kuvvetler ayrılığını güçlendireceğiz. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Yeni bir seçim yasası olacak. Siyasi ahlak yasasını çıkaracağız. TBMM’de kesin hesap komitesini kuracağız. Sayıştay’ın, sarayın vesayetinden kurtulmasını sağlayacağız. İktisatta üreterek, bir büyüme stratejisi olması lazım” dedi.
CHP Genel Lider Yardımcısı Faik Öztrak, CHP İktisat Masası İzmir programı kapsamında İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ni (İESOB) ziyaret etti. Buradaki toplantıya CHP İzmir milletvekilleri Sevda Erdan Kılıç, Atilla Sertel, Ednan Arslan, Bedri Serter, Tacettin Bayır, Kamil Okyay Sındır, CHP İzmir Vilayet Lideri Deniz Yücel, İESOB Onursal Lideri Mehmet Ali Susam ve çok sayıda oda üyesi katıldı.
Toplantının açılışında konuşan Öztrak, bugüne kadar 39 ili ziyaret ederek yaklaşık 40 bin kilometre yol katettiklerini lisana getirdi. Türkiye’nin değerli kentlerinde esnaf ve iş insanlarıyla bir ortaya geldiklerini anlatan Öztrak, önemli problemler bulunduğunu belirterek, “Aynı anda iki büyük badire yaşıyoruz. Türkiye’nin 2000’li yılların başındaki krizden sonra izlemeye başladığı program, gereksinimlere yanıt vermiyor. Sıcak parayla ekonomiyi şişirme modeli artık yürümüyor. Israrla krediyle, borçla ekonomiyi büyütmeyi sürdürmeye çalışıyorlar. Sıcak para gelmeyince, hayatın çeşitli alanları tahrip oluyor. Cari açık rekordan rekora koşuyor. Döviz rezervleri bitti. Enflasyon aldı başını gitti. Beton dışında ihracata dönük mal üreten bir büyüme olması, çalışanlarla çalıştıranlar ortasında bozulan bir istikrar ile karşı karşıyayız” dedi.
‘FIRSATLARI KAÇIRMA RİSKİ GİDEREK ARTIYOR’
Pandemiden sonra dünyada kimi değişiklikler meydana geldiğini söz eden Öztrak, tedarik zincirlerinin kısalması ve arz merkezlerinin dağılmaya başlamasıyla birlikte kıymetli fırsatların bulunduğunu, fakat Türkiye’nin bundan yararlanamadığını söz etti. Öztrak, şöyle devam etti:
“Tek adam sisteminin devlette yarattığı kriz nedeniyle fırsatları kaçırma riski giderek artıyor. Ucube bir Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geldi. Aslında tam bir tek adam rejimi. Bugün kral var, kural yok. Gece yatıp, sabah uyanıyorsunuz; bütün oyunun kuralları bir anda değişiyor. Her şey tek kişinin dudağından çıkacak kelama bağlı. Milletlerarası bağlarda Türkiye’nin muteber ortak olma algısı zayıflıyor. Milletin zenginleşmesi, kral yerine kural olmasına bağlıdır. Türkiye’nin yeni kurallara, yeni kurumlara muhtaçlığı var. 2018 Temmuz’undan bu yana Merkez Bankası’nın döviz kasası süratle boşaltıldı. 128 milyar dolar buharlaştırıldı. 3 hazine ve maliye bakanı, 4 merkez bankası lideri, 5 de TÜİK lideri gördük. En sonunda iktisat tek kişinin ağzından çıkan bir safsataya kurban edildi. Faiz sebep, enflasyon sonuç.”
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT ELEŞTİRİSİ
Faik Öztrak, iktisat bakanlarının değişmesi ve faizlerin düşürülmeye başlamasıyla enflasyonun yüzde 80’leri bulduğuna dikkat çekerek, “Sizler esnafsınız, en güzel siz anlarsınız. Kurla ilgili beklentiler var. İşin nereye gideceği bilinmiyor. Kurdaki belirsizlik önemli külfetlere yol açıyor. Enflasyonla ilgili, ‘Dışarda da enflasyon var’ diyorlar. Burnumuzun tabanında savaş var. Rusya’da enflasyon yüzde 15, işgal altında olan Ukrayna’da ise yüzde 22. Türkiye’de yüzde 80 enflasyon var” tabirlerini kullandı.
Enflasyonun düşürülmesi ile ilgili vaatler verildiğini söz eden Öztrak, Türkiye’de cari açığın rekor üstüne rekor kırdığını lisana getirdi.
‘KREDİ VE BORÇ VERMEDE BİRİNCİ ÜLKEYİZ’
Türkiye’nin 1 yıl içinde ödemesi gereken borç ölçüsünün 182 milyar dolar olduğunu kaydeden Öztrak, şunları söyledi:
“Kasa boş. Bitmiş, tüketilmiş. Makûs idare sebep. Kimler, bütçeden ne alıyor? Çiftçiler birinci 7 ayda 23,6 milyar TL almış, esnaf Halk Bankası takviyesiyle 6,2 milyar lira almış. Faize ise 151 milyar lira ödemişiz. Kur muhafazalı mevduat diye bir ucube getirdiler. ‘Devletten de vatandaşın cebinden de bir kuruş para çıkmayacak’ dediler.
İlk 7 ayda vatandaşın cebinden çıkan para 60,6 milyar lira. Hak mıdır, reva mıdır? Pandemide en büyük düşünceyi esnaf çekti. G20 ülkeleri içerisinde pandemi devrinde borç verilen ve hibe dayanağı verilen ülkeler ortasında direkt dayanakta; sondan üçüncü, kredi ve borç vermede ise birinci ülkeyiz. Pandemi periyodunda esnafa, ‘Yarısı kadar yolcu taşıyacaksın’ dendi. Lokantalar kapatıldı. Sonra borç verdiler.
Bu devri bu türlü atlatmaları istendi. Örneğin; İngiltere’de kaybettiği ciro ne kadarsa yaklaşık sarfiyatları hesaplayıp, işletmelere kar ödemişler. Onlara borç vermemişler. ABD, bizim üzere kredi vermiş fakat sonra esnafa ‘Kirayı, çalışana ödediğin parayı düş. Geri kalanı bana ödersin’ demiş. Bizse esnafa faizli borç verdik. Bugün geldiğimiz noktada esnaf, en fazla borcun altında ezilen kısımlardan bir tanesi. Bugün devletin de ödeyeceği faizler, ödeyeceği borçtan daha fazla. Faiz, borcu geçmiş vaziyette.”
‘YENİ BİR SEÇİM YASASI OLACAK’
Türkiye’nin çok değerli üstünlükleri olduğunu da hatırlatan CHP’li Öztrak, dünyanın en güçlü pazarlarına yakınlık ile birlikte genç nüfusa sahip olmanın büyük avantaj olduğunu kaydetti. Fırsatları kıymetlendirmek için yeni bir ekonomik modelin hayata geçirilmesi gerektiğini anlatan Öztrak, şu sözleri kullandı:
“Yeni kurumlar, kurallar ve takımlar lazım. Yeni kurumlar denildiğinde; bugün milletin cebini boşaltan ucube cumhurbaşkanlığı sisteminin bırakılıp, parlamenter sisteme geçilmeli. Herkesin adalete erişimini sağlayarak, kapsayıcı kurumlar oluşturarak, can ve mal güvenliğini sağlamalıyız. Kuvvetler ayrılığını güçlendireceğiz. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Yeni bir seçim yasası olacak. Siyasi ahlak yasasını çıkaracağız. TBMM’de kesin hesap komitesini kuracağız. Sayıştay’ın, sarayın vesayetinden kurtulmasını sağlayacağız.
Ekonomide üreterek, bir büyüme stratejisi olması lazım. Eğitim siyasetleri tekrar şekillenmeli. İştirakçi ve stratejik bir planlamayla ülkenin altyapısını yine düzeltmeliyiz. Kapsayıcı ve sürdürülebilir endüstriyi desteklemeliyiz. Yeşil mutabakata ahenk sağlamamız lazım. Ekonomik ve toplumsal kurulu çalışır hale getirmeliyiz. Ulusal vergi kurulunu kurmamız lazım. Büyümenin kapsayıcı olması lazım.
Refahtan herkes adil hissesi almıyorsa; büyüme sürdürülebilir olmuyor. Daima birileri kazanıp, daima birileri kaybediyorsa; o iktisat yürümez. İnsanların refahtan hisselerini almaları lazım. En değerlisi, bu sürecin dışında kalanlar varsa; aile dayanakları sigortası kurularak, devlet yardımlarını insanlara verebilmemiz lazım. Etrafla ilgili sürdürülebilirlik değerli. Paris İklim Muahedesi ve Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınmayla ilgili belirlediği gayelere uymalıyız. Bunları yaparsak daha süratli büyüme imkanına kavuşuruz.”
‘BELİRSİZLİK ÇARKINI KIRACAĞIZ’
Faik Öztrak, demokrasiyi, hukuk devletini ve parlamenter rejimi tekrar kurmayı vaat ettiklerini açıkladı. Bunun son derece değerli bir değişim olduğunun altını çizen Öztrak, “Bunu yapmaya başladığımızda beklentilerde değişiklik oluşacak. Bunun yanına dünya gerçeklerinden kopuk olmayan bir maliye siyasetini koyduğumuzda, Türkiye’yi istikrarlı bir yere hakikat götürdüğünüzle ilgili algı artıyor. Buna Avrupa Birliği üyelik sürecinin tekrar başlaması üzere birtakım dışsal uğraşları da eklersek; o andan itibaren belirsizlik çarkını kırarız. Türkiye’de belirsizlik azalır, itimat artar. Risk ünitesi düşer ve dışarıdan daha ucuz borçlanırız. İstikrar döngüsü yine çalışmaya başlar. Kaliteli dış finansmana ulaşırız. Kur baskısından kurtuluruz. Enflasyon ve risk üniteleri düşmeye başlar. Bunu gerçekleştirdiğimizde Türkiye tekrar kaliteli yatırım ve büyüme ortamına döner” dedi.
‘ESNAF BAKANLIĞINI KURACAĞIZ’
Türkiye’nin bu iktisat programı doğrultusunda 5 yılın sonunda tekrar dünyanın en gelişmiş 15 iktisadı ortasına girebileceğini kaydeden Öztrak, esnaf için de birtakım vaatlerde bulundu. Öztrak, şöyle konuştu:
“En büyük düşünceyi esnaf çekti. Sık sık tekliflerde bulunduk. ‘Kredi vermekten çok kira takviyesi verin’ diyen CHP olarak biziz. Hem geç verdiler hem az verdiler. Esnaf borcunu ödeyemedi. Süratlice sicil affı getirilmeli. Kira stopajı kaldırılmalı. Emeklilik için geriye yanlışsız borçlanma hakkı tanınmalı.
Esnafın sıhhat hizmetinden kesinlikle faydalanması sağlanmalı. Esnaf takviyeleri sigortası fonu kuralım. Zincir market ve AVM saatleri esnafı ezmeyecek formda değişecek. Malların kapsamı esnafımızın karşısında haksız rekabet oluşturuyor. Esnafın ayakta kalmasının sağlanması lazım. Buna ait önemli programlar geliştiriliyor. Esnafın sorunlarını çözmek için esnaf bakanlığını kuracağız.” (DHA)