CHP Genel Lider Yardımcısı Faik Öztrak, Kuvvetler ayrılığını güçlendireceğiz. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Yeni bir seçim yasası olacak. Siyasi ahlak yasasını çıkaracağız. TBMM’de kesin hesap komitesini kuracağız. Sayıştay’ın, sarayın vesayetinden kurtulmasını sağlayacağız. İktisatta üreterek, bir büyüme stratejisi olması lazım dedi.
CHP Genel Lider Yardımcısı Faik Öztrak, CHP Ekonomi Masası İzmir programı kapsamında İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği’ni (İESOB) ziyaret etti. Buradaki toplantıya CHP İzmir milletvekilleri Sevda Erdan Kılıç, Atilla Sertel, Ednan Arslan, Bedri Serter, Tacettin Bayır, Kamil Okyay Sındır, CHP İzmir Vilayet Lideri Deniz Yücel, İESOB Onursal Lideri Mehmet Ali Susam ve çok sayıda oda üyesi katıldı. Toplantının açılışında konuşan Öztrak, bugüne kadar 39 ili ziyaret ederek yaklaşık 40 bin kilometre yol katettiklerini lisana getirdi. Türkiye‘nin değerli kentlerinde esnaf ve iş insanlarıyla bir ortaya geldiklerini anlatan Öztrak, önemli problemler bulunduğunu belirterek, Birebir anda iki büyük zahmet yaşıyoruz. Türkiye‘nin 2000’li yılların başındaki krizden sonra izlemeye başladığı program, gereksinimlere yanıt vermiyor. Sıcak parayla ekonomiyi şişirme modeli artık yürümüyor. Israrla krediyle, borçla ekonomiyi büyütmeyi sürdürmeye çalışıyorlar. Sıcak para gelmeyince, hayatın çeşitli alanları tahrip oluyor. Cari açık rekordan rekora koşuyor. Döviz rezervleri bitti. Enflasyon aldı başını gitti. Beton dışında ihracata dönük mal üreten bir büyüme olması, çalışanlarla çalıştıranlar ortasında bozulan bir istikrar ile karşı karşıyayız dedi.
‘FIRSATLARI KAÇIRMA RİSKİ GİDEREK ARTIYOR’
Pandemiden sonra dünyada kimi değişiklikler meydana geldiğini tabir eden Öztrak, tedarik zincirlerinin kısalması ve arz merkezlerinin dağılmaya başlamasıyla birlikte kıymetli fırsatların bulunduğunu, lakin Türkiye‘nin bundan yararlanamadığını tabir etti. Öztrak, şöyle devam etti
Tek adam sisteminin devlette yarattığı kriz nedeniyle fırsatları kaçırma riski giderek artıyor. Ucube bir Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi geldi. Aslında tam bir tek adam rejimi. Bugün kral var, kural yok. Gece yatıp, sabah uyanıyorsunuz; bütün oyunun kuralları bir anda değişiyor. Her şey tek kişinin dudağından çıkacak kelama bağlı. Memleketler arası bağlarda Türkiye‘nin emniyetli ortak olma algısı zayıflıyor. Milletin zenginleşmesi, kral yerine kural olmasına bağlıdır. Türkiye‘nin yeni kurallara, yeni kurumlara muhtaçlığı var. 2018 Temmuz’undan bu yana Merkez Bankası’nın döviz kasası süratle boşaltıldı. 128 milyar dolar buharlaştırıldı. 3 hazine ve maliye bakanı, 4 merkez bankası lideri, 5 de TÜİK lideri gördük. En sonunda ekonomi tek kişinin ağzından çıkan bir safsataya kurban edildi. Faiz sebep, enflasyon sonuç.
KUR MUHAFAZALI MEVDUAT ELEŞTİRİSİ
Faik Öztrak, iktisat bakanlarının değişmesi ve faizlerin düşürülmeye başlamasıyla enflasyonun yüzde 80’leri bulduğuna dikkat çekerek, Sizler esnafsınız, en uygun siz anlarsınız. Kurla ilgili beklentiler var. İşin nereye gideceği bilinmiyor. Kurdaki belirsizlik önemli zahmetlere yol açıyor. Enflasyonla ilgili, ‘Dışarda da enflasyon var’ diyorlar. Burnumuzun tabanında savaş var. Rusya’da enflasyon yüzde 15, işgal altında olan Ukrayna’da ise yüzde 22. Türkiye‘de yüzde 80 enflasyon var sözlerini kullandı.
Enflasyonun düşürülmesi ile ilgili vaatler verildiğini tabir eden Öztrak, Türkiye‘de cari açığın rekor üstüne rekor kırdığını lisana getirdi.
‘KREDİ VE BORÇ VERMEDE BİRİNCİ ÜLKEYİZ’
Türkiye‘nin 1 yıl içinde ödemesi gereken borç ölçüsünün 182 milyar dolar olduğunu kaydeden Öztrak, Kasa boş. Bitmiş, tüketilmiş. Makus idare sebep. Kimler, bütçeden ne alıyor Çiftçiler birinci 7 ayda 23,6 milyar TL almış, esnaf Halk Bankası takviyesiyle 6,2 milyar lira almış. Faize ise 151 milyar lira ödemişiz. Kur muhafazalı mevduat diye bir ucube getirdiler. ‘Devletten de vatandaşın cebinden de bir kuruş para çıkmayacak’ dediler. Birinci 7 ayda vatandaşın cebinden çıkan para 60,6 milyar lira. Hak mıdır, reva mıdır Pandemide en büyük badireyi esnaf çekti. G20 ülkeleri içerisinde pandemi periyodunda borç verilen ve hibe dayanağı verilen ülkeler ortasında direkt dayanakta; sondan üçüncü, kredi ve borç vermede ise birinci ülkeyiz. Pandemi periyodunda esnafa, ‘Yarısı kadar yolcu taşıyacaksın’ dendi. Lokantalar kapatıldı. Sonra borç verdiler. Bu periyodu bu türlü atlatmaları istendi. Örneğin; İngiltere’de kaybettiği ciro ne kadarsa yaklaşık sarfiyatları hesaplayıp, işletmelere kar ödemişler. Onlara borç vermemişler. ABD, bizim üzere kredi vermiş fakat sonra esnafa ‘Kirayı, emekçiye ödediğin parayı düş. Geri kalanı bana ödersin’ demiş. Bizse esnafa faizli borç verdik. Bugün geldiğimiz noktada esnaf, en fazla borcun altında ezilen bölümlerden bir tanesi. Bugün devletin de ödeyeceği faizler, ödeyeceği borçtan daha fazla. Faiz, borcu geçmiş vaziyette dedi.
‘YENİ BİR SEÇİM YASASI OLACAK’
Türkiye‘nin çok kıymetli üstünlükleri olduğunu da hatırlatan CHP’li Öztrak, dünyanın en güçlü pazarlarına yakınlık ile birlikte genç nüfusa sahip olmanın büyük avantaj olduğunu kaydetti. Fırsatları kıymetlendirmek için yeni bir ekonomik modelin hayata geçirilmesi gerektiğini anlatan Öztrak, şu sözleri kullandı
Yeni kurumlar, kurallar ve takımlar lazım. Yeni kurumlar denildiğinde; bugün milletin cebini boşaltan ucube cumhurbaşkanlığı sisteminin bırakılıp, parlamenter sisteme geçilmeli. Herkesin adalete erişimini sağlayarak, kapsayıcı kurumlar oluşturarak, can ve mal güvenliğini sağlamalıyız. Kuvvetler ayrılığını güçlendireceğiz. Tarafsız cumhurbaşkanı olacak. Yeni bir seçim yasası olacak. Siyasi ahlak yasasını çıkaracağız. TBMM’de kesin hesap komitesini kuracağız. Sayıştay’ın, sarayın vesayetinden kurtulmasını sağlayacağız. İktisatta üreterek, bir büyüme stratejisi olması lazım. Eğitim siyasetleri tekrar şekillenmeli. İştirakçi ve stratejik bir planlamayla ülkenin altyapısını tekrar düzeltmeliyiz. Kapsayıcı ve sürdürülebilir endüstriyi desteklemeliyiz. Yeşil mutabakata ahenk sağlamamız lazım. Ekonomik ve toplumsal kurulu çalışır hale getirmeliyiz. Ulusal vergi kurulunu kurmamız lazım. Büyümenin kapsayıcı olması lazım. Refahtan herkes adil hissesi almıyorsa; büyüme sürdürülebilir olmuyor. Daima birileri kazanıp, daima birileri kaybediyorsa; o iktisat yürümez. İnsanların refahtan hisselerini almaları lazım. En kıymetlisi, bu sürecin dışında kalanlar varsa; aile takviyeleri sigortası kurularak, devlet yardımlarını insanlara verebilmemiz lazım. Etrafla ilgili sürdürülebilirlik kıymetli. Paris İklim Muahedesi ve Birleşmiş Milletler’in sürdürülebilir kalkınmayla ilgili belirlediği maksatlara uymalıyız. Bunları yaparsak daha süratli büyüme imkanına kavuşuruz.
‘BELİRSİZLİK ÇARKINI KIRACAĞIZ’
Faik Öztrak, demokrasiyi, hukuk devletini ve parlamenter rejimi tekrar kurmayı vaat ettiklerini açıkladı. Bunun son derece değerli bir değişim olduğunun altını çizen Öztrak, Bunu yapmaya başladığımızda beklentilerde değişiklik oluşacak. Bunun yanına dünya gerçeklerinden kopuk olmayan bir maliye siyasetini koyduğumuzda, Türkiye‘yi istikrarlı bir yere yanlışsız götürdüğünüzle ilgili algı artıyor. Buna Avrupa Birliği üyelik sürecinin yine başlaması üzere birtakım dışsal eforları da eklersek; o andan itibaren belirsizlik çarkını kırarız. Türkiye‘de belirsizlik azalır, inanç artar. Risk ünitesi düşer ve dışarıdan daha ucuz borçlanırız. İstikrar döngüsü yine çalışmaya başlar. Kaliteli dış finansmana ulaşırız. Kur baskısından kurtuluruz. Enflasyon ve risk üniteleri düşmeye başlar. Bunu gerçekleştirdiğimizde Türkiye yine kaliteli yatırım ve büyüme ortamına döner dedi.
‘ESNAF BAKANLIĞINI KURACAĞIZ’
Türkiye’nin bu iktisat programı doğrultusunda 5 yılın sonunda tekrar dünyanın en gelişmiş 15 iktisadı ortasına girebileceğini kaydeden Öztrak, esnaf için de birtakım vaatlerde bulundu. Öztrak, şöyle konuştu
En büyük ezayı esnaf çekti. Sık sık tekliflerde bulunduk. ‘Kredi vermekten çok kira dayanağı verin’ diyen CHP olarak biziz. Hem geç verdiler hem az verdiler. Esnaf borcunu ödeyemedi. Süratlice sicil affı getirilmeli. Kira stopajı kaldırılmalı. Emeklilik için geriye hakikat borçlanma hakkı tanınmalı. Esnafın sıhhat hizmetinden kesinlikle faydalanması sağlanmalı. Esnaf dayanakları sigortası fonu kuralım. Zincir market ve AVM saatleri esnafı ezmeyecek biçimde değişecek. Malların kapsamı esnafımızın karşısında haksız rekabet oluşturuyor. Esnafın ayakta kalmasının sağlanması lazım. Buna ait önemli programlar geliştiriliyor. Esnafın problemlerini çözmek için esnaf bakanlığını kuracağız.
‘PANDEMİDE EN ÇOK ESNAF MAĞDUR OLDU’
İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Lideri Zekeriya Keyifli ise konuşmasında teşkilat olarak bütün kısımlarla mutabakat içinde olduklarını belirterek, Deneyimimiz olmayan bir Covid-19 süreci geçiriyoruz. Bunun en mağduru esnaf ve sanatkarlar. Pandemi mühletince okullar kapanınca kantinler, kırtasiyeler açılmadı. Servisçiler bekledi. Kahveler, lokantalar kapalı. Biz kapalıyız lakin 5 yıldızlı otelin lokantası açık. Minibüsçüler, yüzde 50 kapasiteyle yolcu taşıdı. Uçaklarda niçin kısıtlama yoktu Bu süreç içinde hükümet takviyesi gördük. Mahallî idarelerden dayanak gördük. Teşekkür ederim. Lakin bunlar problemlerimizi çözüp yaraları kapatacak nitelikte olmadı dedi.
‘İKİNCİ SIKINTIMIZ, AKARYAKIT’
Esnaf olarak en kıymetli meselelerinin elektrik masrafları olduğunun altını çizen Memnun, İkinci problemimiz; akaryakıt. Akaryakıt, bizim ana maliyetimizin giriş unsurudur. Akaryakıt fiyatları yüzünden maliyetlerimiz arttı. Elektrikle ilgili iki tarife var. Küçük olan işletmelere orta bir tarife uygulanmasını istiyoruz. Akaryakıt ile ilgili Özel Tüketim Vergisi ve KDV oranları kaldırılabilir. Enflasyon için sürdürülebilir bir fiyat siyaseti uygulanmalı diye konuştu. Keyifli, kira artışlarının da esnaf için önemli sıkıntılara yol açtığını lisana getirdi.
Toplantının devamında oda üyeleri, kelam alarak teklif ve taleplerini lisana getirdi. Konuşmaların akabinde İESOB Lideri Zekeriya Keyifli, Faik Öztrak’a çiçek takdim etti. (DHA)