CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, siyasi iktidarın son yıllarda lisanından düşürmediği “Fahiş fiyat” ve “Stokçuluk” hususlarını, Hazine ve Maliye Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesiyle Meclis gündemine taşıdı.
Gürer, karşılık istediği soruları ise şu biçimde sıraladı:
“Birden çok sefer fahiş fiyat, fiyat manipülasyonu ve stokçuluğa asla müsaade vermeyeceğinizi tabir eden açıklamalar yapıyorsunuz.
Fahiş fiyat nedir, örneğin gübrede Tarım ve orman bakanlığının yazılı olarak tarafıma bildirdiği gübre de bir yılda artışın yüzde 342 olması bir fahiş fiyat göstergesi midir?
Akaryakıt litre fiyatları bir yılda 7 liradan 22 liraya çıkması (Bugun Özel Fabrika Şeker 30 TL kilosu dayandı)bir fahiş fiyat göstergesi midir?
Şeker fabrikalarının 2021 yılı kampanya devrinde tonu 410 TL’den aldığı şeker pancarı küspesini evvelden ücretsiz verirken artık 850 TL (Şu anda bin 100 TL oldu) bedelle satması fahiş fiyat göstergesi midir?
Halen 42 vilayette uygulanan ve lisanslı depoculuk olarak tanımlanan üreticinin hasat periyodunda ürettiği eseri daha uygun kaidelerde koruma etmesi ayrıyeten depoya koyduğu eser fiyatında bankadan kredi için teminat sayılması ile oluşan stokçuluk sizin söz ettiğiniz stokçuluk içinde yer almakta mıdır?”
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in önergesini yanıtlayan Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, 2021 yılında memleketler arası piyasalarda başta güç olmak üzere tüm emtia fiyatlarında artışlar gerçekleştiğini belirterek, “Bu gelişmelere ek olarak tedarik zincirinde gerçekleşen aksaklıklar da maliyet artışlarına neden olmuştur. Kelam konusu arz istikametli faktörlerin yanı sıra salgına bağlı risklerin azalmasıyla güçlü seyreden talep şartları nedeniyle fiyatlama davranışlarındaki bozulmalar da enflasyon görünümünü olumsuz etkilemiştir” dedi.
ENFLASYON GÖRÜNÜMÜNDEKİ BOZULMA
Enflasyon görünümündeki bozulmayı sınırlamak ve enflasyonun olumsuz tesirlerini yurttaşlarımıza taban seviyede yansıtmak hedefiyle gerekli kararların acilen alındığını belirten Bakan Nebati, “Bu çerçevede; 30/06/2021 tarih ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 74 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile Bakanlığımızın uyumunda ilgili öbür Kuramların iştirakiyle Fiyat İstikrarı Komitesi kurulmuştur” hatırlatmasında bulundu.
FİYAT İSTİKRARI KOMİTESİ
Komitenin öncelikli gayeleri ortasında fiyat istikrarının kalıcı olarak tesis edilmesinin yer aldığını anlatan Nureddin Nebati, “ Bu çerçevede, Komite bünyesinde fiyat hareketleri yakından izlenmekte, para siyasetinin aktifliğinin sonlu kaldığı arz şokları durumunda alınacak önlemler bütüncül bir bakış açısıyla gözden geçirilmektedir” dedi.
Bakan Nebati, besin ve hammaddede arz güvenliğini sağlamak emeliyle gerekli tüm önlemlerin yurttaşların lehine uygulandığını da söz etti.
“SORUN AKP İKTİDARLARININ YANLIŞ TARIM SİYASETLERİ VE UYGULAMALARINDA”
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer AKP iktidarlarının fiyat artışları karşısında aldığı süreksiz önlemlerle problemlerin aşılamayacağını söyledi.Gürer, “İşin özü üretimden başlayan Girdi maliyetleri” dedi.
Sözlerinin devamında Gürer “Akaryakıt, elektrik, doğalgaz üzere iktidarın fiyatını belirlediği eserlerde artış iğneden ipliğe yansıyor.Ekonomi de olduğu üzere her alanda sistem sorunu var. AKP iktidarları devrinde fahiş fiyatla çaba ediyoruz diye neler yapıldı. Unsur husus sıralayalım;
1- Tarım eserlerinde gümrük vergileri sıfırlanıp ülke ithalatçı pozisyona taşındı.Hububattan bakliyata,mercimeğe pamuğa bitkisel hamyağına kadar ithale bağlı kılındık.Fiyatlar düşmedi.Üretici sayısı düştü.
2- Hal yasası 2012 yılında çıktı.Dönemin Bakanı Yazıcı yüzde 25 ucuzluk oluşacak dedi.Olmadı.
3- Besin ve Tarım eserleri Piyasa izleme komitesi kuruldu.2014 kurulan komite 2016’da sekreteryası Merkez bankası devretti.Sonuç alınamadı.
4- 2016 yılında erken ihtar sistemi ile besin arzı izleneceği açıklandı. Miktarsal üretim yanında sıhhat standartlar uygunluk izlenecekti.Çözüm oluşmadı.
5- 2017 yılında Hal ve Market fiyatlar nedeni ile uzman işçi aracılığı ile fiyat farkları takibe alındığı duyuruldu .Arkası gelmedi.
6- 2019 yılında periyodun Bakanı Albayrak Hal yasası bir defa daha gündeme getirdi.Komisyonculuk kalkacak .Marketler kontratlı üretim yapacak.Doğrudan üreticiden alacak.Komisyonculuk kalkacak ” dedi.Uygulama başladı.Market fiyatlar inmedi.Çıktı.( iktidar yeni düzenleme ile hal yasası değiştirmeye tekrar her eser hal girmesi yönelik çalışma yapıldığı 2022 yılında açıklandı.Bu durum bu uygulamadan vazgeçileceğini gösteriyor)
7- 2019 yılında büyük kentlerde tarım kredi kooperatifi tanzim çadırları kurdu.Yerel seçime kadar vatandaş kuyruğa sokuldu.Seçim bitti.Çadır gitti.TarımKredi bu uygulamada ziyan ettiği Sayıştay raporlarına yansıdı .Fiyatlar yeniden artmaya devam etti.
8- 2019 yılı stokçuluk yapıyor diye patates ve soğan depoları basıldı.Ürerici terörist ilan edildi.
9-2021 yılında 6 zincir markete rekabet heyeti kartelleşme cezası kesti.Fırsatçılıkla ilgili suçlamalar yapıldı.Marketler cezayı ödedi.Konu yargıya taşındı.Marketlerde fiyatlar düşmedi arttı.
10- 2021 yılında Fiyat istikrar konseyi kuruldu.Toplantılar sonrası fiyatlar düşeceği söylendi.2021 yılında 1 kilosu 5,5 TL olan kamu şekeri 2022 yılında kilosu 17 TL çıktı.
11- Şubat 2022 yılında Bakan Nebati enflasyonla gayret timleri kurulduğunu açıkladı. Fahiş fiyatla çaba edecek timlerin tesiri fiyatlara yansımadı.
10- Tarım Kredi iştiraki market sayısı 1000 çıkarılıp ucuzluk sağlanacağı duyuruldu.CB gidip alış veriş yaptı.Fiyatlar uygun dedi.Fiyatlar bir yıl öncesine nazaran 3-4 kat arttığı ortaya çıktı.
11- ve son olarak Tarım Kredi Kooperatifleri Marketleri’nde 33 temel tüketim eserinde 15 Ağustos’tan itibaren indirimli satış CB açıkladı.Vatandaş halihazırda bındanda gerekli faydayı sağlayamadı.”
Son olarak Gürer, “Kısacası AKP iktidarları ve bakanların anlattığı masallar ve açıkladıkları ile fiyatlar düşmedi. Vatandaş fakirleşti. Alım gücü düştü .Rafta eser olsa da vatandaş et ve süt mamülünü dahi alamaz hale geldi.Üreten ürettiğinden artan girdilerle kazanmadı, vatandaş kıymetli eser ile ezildi. Sorun AKP iktidarlarının yanlış tarım siyasetleri ve uygulamalarından kaynaklanmaktadır” dedi .