CHP Ordu Milletvekili Mustafa Adıgüzel, dün Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda yaptığı konuşmada fındık üreticilerinin sıkıntılarına dikkat çekti. Adıgüzel, şunları söyledi:
“Anayasa 45. husus ‘devlet tarım eserlerinin gerçek pahasını bulması için, önlemleri alır.’ Almış mı? Üreticiden 25 TL’ye aldığınız fındık, yabancı marketlerde 492 TL, tam 20 kat fark, bu zulümdür. Anayasa 167. unsur, ‘Devlet piyasalarda kartelleşmeyi önler’ der. Fındıkta eserin yüzde 70’i yabancı kartelin denetiminde. Benim ürettiğim fındığı dışarıya eloğlu satıyor. Hem ithalatçı hem ihracatçı. Nasıl rekabet bu? Adam sağ eliyle satıyor, sol eliyle alıyor. Kim verdi bu ihracat müsaadesini?
Kendi ürettiğin malı bile kendin satamıyorsan, dünyada fındıkta birinci olsan ne olur olmazsan ne olur? Ferrero bunu daha evvel kendi ülkesi İtalya’da da yaptı. İtalya’da fındık 2,5 dolardı. İtalyan üretici ayaklandı, fabrikasını bastı. Bu firmayı oradan kovdular, fındık 4,6 dolar oldu. Bizde ise bilakis seyretti. Fındık 2005’te 5 dolardı, Ferrero geldi, 15 senede 2,5 dolara düştü. Bugün Ferrero çekilsin, 1 saat içinde fındık Türkiye’de 4 dolar olur. Cumhuriyet Halk Partisi iktidarında ise 5 dolar olur. Zira biz milletlerarası kartellerle iş tutmadık, tutmuyoruz, tutmayacağız.
“YERLİ ENDÜSTRİCİ 100 MİLYAR DOLAR SERMAYESİ OLAN BU KARTEL İLE BAŞ EDEBİLİR Mİ?”
Fındık tüccarları ise pasif alanda, saha dışında top çeviriyor. Yok lisanslı depoculukmuş, yok uygun tarımmış, yok üretim artışıymış, bunlar ziraat odalarının, Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) yapacağı işler. Biz evvel sen ne kazanıyorsun, ülke ne kazanıyor bunu konuşalım. Yerli endüstrici 100 milyar dolar sermayesi olan bu kartel ile baş edebilir mi? Benim sanayicim yüzde 20 faizle fındık alıyor, bu firma yüzde 0’la fındık alıyor. Benim sanayicim yüzde 7’yle dolar borçlanması yapıyor, bu firma yüzde 1 ile borçlanıyor. Benim sanayicim nasıl yarışacak? Olağan ki yarışamıyor ve batıyorlar. İhracatçı yerli firma sayımız 450’lerden 35’lere düştü. Bu hükümet kendi sanayicisine dayanak vermedi ancak, Ferrero’ya 650 milyon lira dayanak verdi.
“BU ÜLKE SOYULUYOR ALDIRMIYORSUNUZ”
Piyasaya hakim kartel kendisi ile işbirliği yapan firmalardan fındık alırken, öbür firmalara kapıyı kapatıyor. Tertip tam bir mafya tertibidir. Geçen gün Fındık İhracatçıları Birliği’nin seçimleri vardı. Ferrero iki kere ertelenen seçimde sonunda aba altından sopa göstererek seçimi kazandı. Birliği kapatırım dedi. Bu gücü nerden alıyor? Dolar 6 lira fındık 24 lira, dolar 8,5 lira fındık 20 lira bu nasıl iş? Bir kental fındık 2005 yılında 921 dolar, geçen yıl 700, artık 520 dolar. Bir ülke soyuluyor aldırmıyorsunuz. Pekala devlet nerede. Rekabet Konseyi nerede? Cebine dolgun maaş, altına makam arabası verilenler, ne iş yapıyorlar? Ortalığı pislik götürüyor.
Rekabet Kurulu’na 2018’de başvurduk. Konsey bize ‘Ferrero’nun piyasaya hakim olma ihtimali düşüktür. Tahlile gerek duymadım’ dedi. 3 yıl sonra yeni müracaatımıza gelen karşılık ise dokümanlı ihanettir. ‘Bir evvelki müracaatta karşılık verildiği için rastgele bir süreç yapılmasına gerek bulunmadı.’ Ortadan 3 yıl geçmiş, evvelkinde tahlile gerek duymamış, artık ise sürece gerek duymamış. Milyarlarca dolarlık bir kayıptan bahsediyoruz. Artık bu iki rapora imza koyan Rekabet Heyeti üyelerine vazifeden el çektirmeli, mal varlıkları incelenmeli ve vatana ihanet hatasından yargılanmalıdır. Zira operasyonun ana merkezi burasıdır.
“FINDIKTA TAKVİYE 13 YILDIR AYNI”
Fındık piyasasında operasyonlar daha fındık bahçelerinden kar kalkmadan başlıyor. Zirai don olur, rekolte düşük olur da fiyat artar diye önünü kesmek için ‘don fındığa yeterli gelir’ diyerek, daha kışın ortasında doğmamış çocuğa don biçiyorlar. Yeniden bu yıl fındık coğrafyasından 3 bin 500 km öteden Dubai’den mayıs ayında, yasak olmasına karşın rekolte açıkladılar, yeniden doğmamış fındığa don biçtiler. Fındıkta dayanak 13 yıldır birebir, 170 TL. Her şeyin fiyatı 10 kat artmış destekleme artmamış. TMO 27 TL’den aldığı fındığı dün 44 TL’den satışa çıkardı. Herkes fındık üreticisine çullanmış, devlet bir hisse da ben kapayım demiş, üretici üzerinden kar yapıyor. TMO, dolar 8 TL iken fındığı 27 TL’den aldı. Artık doların iki katı olduğu gün nasıl 50 TL altında fındık satıyor? TMO, Ferrero’ya stokçuluk tedarikçilik yapıyor. CHP olarak araştırma önergesi verdik. 450 bin fındık üreticisi ailenin ve 8 milyon insanın gözü kulağı bugün burada. Eller kimin için kalkacak göreceğiz. Evet derseniz, fındıkta kirli oyunları, yerli piyonları konuşacağız. Ülke ziyanının vahametini, Rekabet Kurulu’nun ihanetini konuşacağız. Son iki dönemdir fındık fiyatında çıtayı Genel Liderimiz Kemal Kılıçdaroğlu belirlemiştir. Perşembe günü Ordu’ya geldiğinde olması gereken en düşük sayısı da tabir edecektir.
“TOPLUM ERDOĞAN’IN MÜJDELERİNDEN KORKUYOR”
Erdoğan, ‘fındık için üreticiyi şad edecek bir fiyat vereceğiz’ diye müjde vermiş. Toplum Erdoğan’ın müjdelerinden korkuyor. Doğalgaz müjdesinde sonra 13 kere artırım geldi. Hala ortada doğalgaz yok. TUİK sayılarına nazaran fındık fiyatı vermeye kalkmayın uyarıyorum. Fındıkçının enflasyon hesabında kullandığı parametreler ile Erdoğan’ın parametreleri farklı. Gübre yüzde 350, dolar yüzde 100 artmış. Geçen yıl bir kilo fındıkla 3,5 litre mazot alınırken, artık 2 litre bile alınamıyor. Ot biçme 350 TL’den, 1000 TL’ye çıkmış. O yüzden üretici der ki ‘Fındık kolda tekleme, Saray bizi kekleme, millet yüzün çevirdi, döner diye bekleme.’ Millet güfteyi gönderdi, besteyi de seçimde yapacak.”