CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, şeker fiyatlarındaki artışa ait Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesine gelen cevabı açıkladı.
Buna nazaran, Bakan Nebati; Gürer’in sorusuna şu karşılığı verdi:
“Yurt dışı ve yurt içi şeker fiyatlarının seyri incelendiğinde; memleketler arası piyasada ABD Doları bazında fiyat artışları yaşanırken, yurt içi piyasada ABD Doları basında fiyatların istikrarlı bir halde düşüş eğiliminde olduğu, şeker satış fiyatlarına yapılan artırımların ise üretim maliyetlerindeki fiyat artışlarının altında kaldığı görülmektedir.”
Gürer, şu açıklamayı yaptı:
‘İthal şekere müsaade verildiği süreçte şekerde yüzde 67’lik bir artırım meydana geldi’
2020 yılında 1 ton şeker pancarı çiftçiden 366 TL’den alındı. Yıl sonunda 400 bin ton fazla şeker 2021’e devredildi. 2021 yılında her ne kadar TÜİK 21 milyon ton pancar olacağını iddia etse de 17 milyon 800 bin ton pancar üretimi gerçekleşti. Eylül ayında kampanya başladığında çiftçiden şeker pancarının tonu 420 TL’den alındı. Aralıkta da şeker fabrikaları, şeker pancarlarını işledi ve şekeri stoklarına koydu. 2 milyon 500 bin tonda 2021 yılında şeker üretilmiş oldu. Böylelikle 2 milyon 900 bin ton şeker varlığımız stoklarda yer aldı. 2022 yılına girdiğimizde ise şeker fiyatları apansızın süratli bir artış göstermeye başladı. Bir yıl öncesinin yıl başında 4 lira 50 kuruş kilosu olan şeker, 25 TL’ye kadar fiyat artışlarının gerçekleştiği bir sürece evirildi. Kamu dahil şekerin kilosuna yüzde 67 artırım yaparak 17 TL’ye çıkardı. Bu durumda şeker fiyatlarının bu kadar artmasını gerektirecek ne var? 400 bin tonda 21 yıl sonra şeker için ithalat müsaadesi verildi. İthalat müsaadesi genelde şekerin yurt dışından ucuz fiyatla getirilip, piyasanın dengelenmesi emeliyle verilir. Fakat ithal şekere müsaade verildiği süreçte şekerde yüzde 67’lik bir artırım meydana geldi. Bunun sonucunda şekerden mamul edilen dondurmadan, tatlıya tüm eserlerin fiyatlarında da değerli artışlar gerçekleşti.
‘Çiftçi, üretici korunmadı’
1 eylülden sonra şeker pancarının kampanya devri başlar. Yeni şeker pancarı alımı da o periyotta gerçekleşecek. Şu anda stoktaki şeker pancarının tonu 420 TL’den alıp üretimi gerçekleştirilen şekerdir. Çiftçi şu anda sırf küspeyi bin 100 TL’den satın alıyor. Bu türlü olunca fabrikaların ziyanını gerektirecek ortada bir neden yokken ürettikleri şeker pancarlarından güzel de para kazandıkları süreçte, ithalata da müsaade verildiği bir süreçte Bakan Nebati’nin hala şeker fiyatlarının maliyetiyle ilgili dataları değerlendirmesi, yurttaşı düşünmemesi ve çiftçinin uğradığı ziyanı gözetmemesi düşündürücüdür. Çiftçimiz tonu 420 TL’den şeker pancarını verdi ve o ortada çiftçiye pancar için ek bir artırımda yapılmadı. Çiftçi üretici korunmadı. Onun için bu yılda şeker pancarı eken çiftçi sayısı 78 binlere geriledi.
‘İleride şeker pancarından şeker üretimi düşecek, daha çok ithal esere muhtaç olacağız’
400 bin civarında çiftçimiz şeker pancarı ekiyordu. Şeker pancarı eken çiftçi sayımız evvel 117 bine geçtiğimiz yıllarda 93 bine bu yılda 78 bine geriledi. Bu şu demek: ileride şeker pancarından şeker üretimi düşecek, daha çok ithal esere muhtaç olacağız. Nişasta bazlı şurubun piyasası ve sentetik tatlandırıcının piyasası artacak. Yurttaşımız sağlıklı sayılabilecek şeker yerine bilhassa insan sıhhati için ziyanlı olduğu çokça lisana getirilen sentetik tatlandırıcılara mecbur bırakılacak. Şekerde büyük bir oyun dönüyor bakanlık bunun farkında değil. Ne yazık ki Türkiye, bu üzere meseleleri üstünü örterek, fiyat artışların münasebetini kamuoyuyla paylaşmayarak, şeffaflaşmadan uzaklaşarak sürdürüyor. Burada olan çiftçiye ve tüketiciye oluyor.”