TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın 2023 Bütçesi görüşülmesinin akabinde açıklama yapan CHP Muğla Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komitesi üyesi Süleyman Girgin komitede yaptığı konuşmada “Sadece ‘İstanbul’a ihanet ettik’ itirafı gelse de ülkemizin her yerinde bu ihanet devam ediyor” diyerek tenkitlerde bulundu.
Muğla CHP Milletvekili Süleyman Girgin bütçe görüşmelerinin akabinde Bakan Murat Kurum’a seslendi.
“MARMARİS BODRUM VE KÖYCEĞİZ’İN ATIK KABUL TESİSİ GEREKSİNİMİ HEMEN GİDERİLMELİDİR”
Girgin şöyle konuştu:
* Sayın Bakan, Bakanlığınızın sorumluluğundaki kimi uygulamaları seçim bölgem Muğla üzerinden pahalandırmak istiyorum. Büyükşehir belediyemizce vilayetimizin 1.480 kilometre kıyı şeridiyle ülkemizin en uzun kıyı şeridi olması, kıyı şeritlerimizin tamamında deniz turizmi yaşanması, çabucak hemen her noktada yerli ve yabancı çok sayıda teknenin seyir yapması, denizlerimizin paklığı ve korunması göz önünde bulundurulduğunda denizlerimizin korunması emeliyle atık toplama hizmetinde bütünselliğin ve verimliliğin sağlanması gerekmektedir.
* Bu kapsamda öncelikle Bakanlığınızın kıyı vilayetlerine mali takviye yapması gerekmektedir. Ayrıca gerek açık denizde gerekse kıyıda atık alımı konusunda büyükşehir belediyelerine imtiyaz tanınması bütünselliğin sağlanması açısından kıymetlidir. Bunların yanında bilhassa Muğla üzere deniz turizminin ağır olduğu vilayetlerde kıyıda atık kabul tesisi kurulması için gerekli mevzuat düzenlemelerinin ve alan tahsis edilen tahsislerinin yapılması gereklidir. Bilhassa, Marmaris ilçesi Karacasöğüt Koyu’nda, Marmaris ilçesi Bozburun Hisarönü Körfezi’nde, Bodrum ilçesi Çökertme Koyu’nda, Köyceğiz ilçesi Ekincik Koyu’nda atık kabul tesisi kurulmasına gereksinim duyulmaktadır..
“KIYI TESİSLERİ MUĞLA BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NE DEVREDİLMELİDİR”
Girgin açıklamasının devamında ise özel etraf müdafaa alanlarında verilen ve verilecek hizmetlerle ilgili yetki karmaşası yaşandığını belirterek şu tabirleri kullandı:
* Özel etraf muhafaza alanlarında verilen hizmetlerle ilgili misyon valiliğe bağlı MUÇEV Şirketine verilmiştir fakat MUÇEV tarafından özel etraf muhafaza alanlarının bulunduğu bölgelerde, deniz araçlarından kaynaklı atıkların toplanmasıyla ilgili kâfi hizmet verilmediğinden vatandaş açısından mağduriyet yaşanmasına neden olmaktadır.
* Özel etraf müdafaa bölgelerinde yürürlükte olan Köyceğiz Gölü ve Dalyan Kanallarında Çalışacak Taşıma Araçları Yönetmeliği ve Akyaka Bayan Azmağı Müdafaa ve Kullanma Temelleri ile 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun ulaşım konusundaki kararlarının uygulanmasında yetki çakışması yaşanmaktadır. UKOME kararlarının uygulanmasıyla hem Akyaka Bayan Azmağı’nda hem de Köyceğiz Gölü ve Dalyan Kanalları’nda yaşanan aksaklık ve uygunsuzlukların mevzuattaki büyükşehir belediyesinin yetkilileri ve ilgili mahkeme kararları uyarınca yetki karmaşasını ortadan kaldıracak formda düzenlemelerin yapılması gerekmektedir.
* Özel etraf müdafaa bölgelerinde 6360 sayılı Kanun’dan evvel kapatılan belde belediyeleri ile köy hukukî kişilikleri tarafından işletilen, devletin karar ve tasarrufu altındaki rıhtım, iskele, yat bağlama yeri, günübirlik alan, yat mola noktası üzere kıyı tesislerinin Muğla Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmemesi uygulama bütünlüğünün sağlanmasını engellemektedir.
Muğla CHP milletvekili Süleyman Girgin açıklamasının sonunda ise Muğla’nın hak ettiği hissesi alamadığını belirterek şu sözleri kullandı:
* Sayın Bakan, 5779 sayılı Vilayet Özel Yönetimlerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Hisse Verilmesi Hakkında Kanun’da yalnızca yerleşik nüfusun baz alınması ve turizm bölümünden kaynaklı nüfus yoğunluklarının dikkate alınmaması ve turizm şirketlerinin vergi istikametinden bağlı oldukları vergi dairelerinin öbür vilayetlerde olması nedeniyle toplanan vergiden vilayetimize hisse verilememektedir. Bu bahiste bir çalışmanız var mıdır?
* Değerli noktalardan biri de hafriyat toprağı, inşaat ve yıkıntı atıkları hakkındaki yetkiye dairdir. Öncelikle, 2872 sayılı Etraf Kanunu kapsamında tüm kontrol ve idari süreç yetkisi mahallî idarelere, uygulamaların daha kolay tespiti ve önlenmesi için verilmelidir. Hafriyat toprağı ve inşaat yıkıntı atıkları her geçen gün Muğla için büyük bir sorun olmaktadır. Atıkların bertarafı için Muğla’da, bütün alanları özel nitelikli olan bir vilayette uygun alanların bulunması için Bakanlıkça, ilgili tüm bakanlıkları harekete geçiren merkezî kararlar alınması mecburidir.
* Ayrıyeten, vilayet müdürlüklerince kâfi kontrolün yapılmaması yahut idari süreçlerin uygulanmaması nedeniyle haksız uygulamalar oluşmakta ve yasa dışı dökümleri yapanlar cesaretlenmektedir. Bu kapsamda, idari süreç ve kontrol yetkisinin acilen Büyükşehir Belediyesine verilmesi gerekmektedir. Sayıştay’ın Etraf ve Şehircilik Bakanlığı’yla ilgili raporunda bu konunun bulgu olarak yazıldığını da burada vurgulamak istiyorum.
İKTİDARINIZDA KAÇ PROJEYE “ÇED OLUMSUZ” YAHUT “ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR” KARARI VERİLDİ?
Çevresel tesir değerlendirmesi bir proje için müsaade verilip verilmeyeceği konusunda projelerin mümkün tesirleri hakkında bilgi sağlayan ve karar vericilere yol gösteren bir kararın dayanak aracı olduğunu belirten Girgin kelamlarını şöyle sürdürdü:
* Faaliyet hususuyla ilgili İnceleme Kıymetlendirme Kurulu üyesi kurum ve kuruluşların ÇED sürecinde sorumlulukları olsa bile sonuncu karar Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından verilmektedir. Bakanlıkça verilen bu son kararlar türel sonuç doğurmaktadır. Bugün, Bakanlık tarafından verilen “ÇED Gerekli Değil” yahut “ÇED Olumlu” kararlarının mahkemelere mevzu edilmesi ve iptali aslında teknik ve bilimsel incelemelerin kâfi hassasiyetle yapılamadığını, halkın iştirakinin ve görüşlerinin değerlendirilemediğini de ortaya koymaktadır.
* Temmuz 2022’de yapılan son değişikliklerle etrafa dair kelam söyleyebilecek taraflar ortasında hukukî kişiliklere yönetmeliğin yeni hâlinde yer verilmemesi, etraf hakkı ihlallerine karşı dernek ya da meslek örgütlerinin eforlarının devre dışı bırakılması manasına gelmektedir. Sormak istiyorum: 2002 yılından bu yana iktidarınız devrinde kaç projeye “ÇED Olumsuz” kararı verildi, kaç proje “ÇED Olumlu” kararı verildi, kaç projeye “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilmiştir?.