CHP Genel Lider Koordinatör Başdanışmanı ve İstanbul Milletvekili Erdoğan Toprak, haftalık kıymetlendirme raporunu yayımladı.
Toprak raporunda, AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın üçüncü defa aday olup olmayacağına ait tartışmalara değindi. Toprak, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın “Yüksek Seçim Kurulu’nu (YSK) ve anayasanın kararını yok sayarak” Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üçüncü defa adaylığını gündeme getirdiğini belirtti.
CHP’li vekil, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın üçüncü sefer aday olabileceği argümanı, yapay bir tartışmadır. Biz buna girmeyiz. Hiç kimseye siyasi yasak peşinde değiliz. İktidar, yüksek yargıyı baskı ve denetim altına alma senaryosunu uygulamaya hazırlanıyor” dedi.
“MAĞDURİYET SAĞLAMAYA ÇALIŞIYORLAR”
Toprak, Bozdağ’a tenkitlerini şöyle sürdürdü:
Seçimin olağan takvimine 15-20 gün kala iktidar ittifakınca alınacak bir erken seçim kararıyla Erdoğan’a üçüncü defa adaylık yolunun açılmasının muhalefet tarafından desteklenip desteklenmemesi, ya da o denli bir durumda seçimin olağan vaktinde yapılması tercih edilip edilmeyeceği, natüreldir ki altılı masada başkanlar tarafından değerlendirilecektir. YSK’yı şimdiden baskı altına alma çabaları sonuçsuz kalmaya mahkûmdur.”
Toprak’ın raporundan satır başları şöyle:
“DÖVİZ BOZDURMA BASKISI
İktidar, dövizi dizginleyebilmek için sermaye denetimlerini sertleştirerek, şirketleri ve ihracatçıları döviz satmaya zorlayacak yeni bir kararı devreye soktu. 15 milyon TL üzerinde döviz varlığı bulunan şirketlerin TL ticari kredi kullanmasına yasak getiren BDDK, içeride döviz varlıklarını bozdurma baskısını artırdı.
Geçtiğimiz yıl 21 Aralık’ta 18,50 TL’ye yükselen dolar kuru akabinde alınan KKM hesabı kararına misal bir operasyon tekrar devreye sokulurken, karar sonrası gelen satışlarla dolar/TL kuru 17,55’ten 16,50’ye geriledi. Yeni bir ‘içeriden bilgi ticareti-insider trading’ sürecinin yaşanmış olması kuvvetle mümkün. BDDK kararını evvelden öğrenen birtakım kısımların 17,55’ten döviz bozdurup, birkaç saat içinde daha düşük kurdan daha yüklü ölçülerde dolar alımına gittikleri lisana getiriliyor.
Kur Muhafazalı Mevduatın (KKM) kur üzerindeki tesirinin giderek azaldığı, kurları düşürmek için iktidarın umut bağladığı Gelire Endeksli Senet’te (GES) ise talebin 89 bin şahısta ve 6,6 milyar TL’de (350 milyon dolar) kalması, döviz arzı badiresini had safhaya çıkartarak kur artışlarının hızlanması ihtimalini güçlendirdi.
“YABANCIYI ÜRKÜTECEK”
BDDK’nın döviz varlığını bozdurmayan şirketlere TL ticari kredi yasağı getirmesi yabancı yatırımcıyı yeterlice ürkütecek, Türkiye’den döviz ve sermaye kaçışını hızlandıracaktır. BDDK’nın aldığı bu karar; iktidarın güzelce tıkandığını, para-döviz-faiz siyasetlerinde yolun sonuna yaklaştığını ve çaresizlik içinde olduğunu gösteriyor.
Yurtiçi yerleşiklere ilişkin ferdî ve kurumsal döviz varlıklarına göz diken iktidarın bu adımı döviz varlıklarının sistem dışına çıkmasına, sermayenin yurt dışına kaçmasına taban hazırlayarak bankacılık kesiminin risklerini artıracaktır.
“BÜTÇE YAPMA MAHARETİNDEN YOKSUN”
Hazine ve Maliye Bakanının mayıs ayında bütçe fazlası verildiğini ve performansın çok yeterli olduğunu söylemesinden beş gün sonra Cumhurbaşkanı Erdoğan TBMM’ye ek bütçe tasarısı gönderdi. Gelinen noktada iktidarın bir bütçe yapma maharetinden bile mahrum olduğu, 6 ay sonrasını öngöremediği tescillendi
İktidarın ek bütçe ve maaş artırımlarıyla bir seçim tahkimatı yapmaya yöneldiğini öngörmekteyim. İktidar, ek bütçe ve maaş artırımlarının yanı sıra bedelli askerlik affı, üniversite affı vb. düzenlemelerle de seçim hazırlıklarında gençlerin gözünü boyayıp yanına çekmeyi planlıyor.
“KKM’DEN SONRA GES DE FİYASKO”
Kaynak bulmakta tıkanan iktidar ve iktisat idaresi, Gelire Endeksli Senet icadıyla parası-dövizi olanlara yüzde 23 faiz vaat ederek, kamu kurumlarının hazine ve bütçeye aktarmaları gereken karlarını satarak para toplamaya çalıştı. Başlatılan talep toplama mühleti 22 Haziran’da doldu… Hazinenin bir haftada 10-16 milyar TL borçlandığı dikkate alındığında, KKM’den sonra GES de fiyaskoyla sonuçlandı. Resmi enflasyonun yüzde 73 olduğu bir ortamda ‘getiri’ ismi altında MB faizinin yaklaşık iki katı faiz vaadini parası-döviz olanlar ciddiye almadı.
“TÜKETİCİ İNANCI DÜŞTÜ”
Tüketici İnanç Endeksi (TÜGE) bilgileri, hesaplanmaya başlandığından bu yana tarihi olarak da en taban düzeye indi. Haziran ayı endeksi mayısa nazaran yüzde 6,2 oranında azalarak 63,4’e inerken, gelecek 12 aya ait maddi durum beklentisi yüzde 10’un üzerinde düşüşle 59,9 puana geriledi.
TÜGE’de hızlanan iktidara güvensizlik, direkt iktidar denetimindeki TÜİK ve Merkez Bankası tarafından yapılan anketlere de yansıdı. Kamuoyu araştırma şirketlerinin yaptığı anketlerde en yakıcı yeni sorunun iktisat olması ve iktidarın sıkıntıları çözeceğine inancın yok olmasını gösteren sonuçları ‘manipülasyon’ diye nitelendiren iktidar ittifakını şahsen kendi denetimlerindeki iki kurumun resmi anket sonuçları da yalanlıyor.
“ÇİFTÇİNİN TOPRAĞINA EL KONULMAK İSTENİYOR”
Tarım ve Orman Bakanı’nın tarım ve hayvancılık için açıkladığı yeni tertip, çiftçinin toprağına el konulmasına, yandaşlara teslim edilmesine, mülkiyet değişimine kadar uzanacak planların işaretini veriyor.
Uygulanan hesapsız, temelsiz siyasetlerle ziraî maliyet endeks artışının yüzde 155’e ulaşmasında iktidarın basiretsizliğini ve sorumluluğunu gizlemeye çalışan Bakan Kirişçi, ekilemeyen yaklaşık 4 milyon hektar arazinin sorumluluğunu da takati kalmayan çiftçiye yıkarak ‘1 yıl ekilmeyen tarım yerinin sahibinden devralınıp, ekecek olanlara kiralanacağını’ ilan ediyor. Bu plan, tarım ve hayvancılıkta tarlalara, besi tesislerine el koymaların başlayacağını gösteriyor… Artık bu plan hayata geçirilmek ve üretici ekemediği yeri için tıpkı dayanak ismi altında devlete borçlandırılarak elinde kalan son varlığına da el konulmak isteniyor.
Bunun da ismi Tarım ve Hayvancılıkta Yeni Model, Birebir Destek-Mahsuplaşma oluyor. Tarım yerlerinin, besi tesislerinin, el değiştirmesine hukuksal kılıf ve taban hazırlanıyor.
Kamuoyuna ‘Bedelli Askerlik Affı’ olarak sunulan yasa teklifinde Türk Silahlı Kuvvetleri açısından çok kritik bir düzenlemeye yer veriliyor. Yapılmak istenen değişiklikle; Genelkurmay Liderinin yaş haddinin 5 yıl uzatılarak 72’ye yükseltilmesi, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin emir-komuta-kıdem-terfi-emeklilik süreçlerini topyekûn etkileyecektir.
Geçmişte Türk Silahlı Kuvvetleri içinde ve Yüksek Askeri Şura toplantılarında sergilenen terfi-tasfiye uygulamalarına ‘paralelliği’ andıran bu değişikliğin, bedelli askerlik affı içine yerleştirilerek gözden kaçırılmak istenmesi de gayenin farklı olduğunu, komuta kademesinin siyasallaştırılması, siyasi biat ve denetim niyetinin ön plana çıkacağını düşündürmektedir.
“SURİYE’DE FARKLI SÜREÇLER İŞLİYOR”
Avrupa Birliği (AB) Başkanlar Tepesinde Ukrayna’nın aday ülke statüsü onaylanırken, Türkiye’ye karşı Yunanistan ve Güney Kıbrıs tezleriyle Ege ve Doğu Akdeniz’e ait getirilen tenkit ve ihtarlar bir kere daha yinelendi. Libya’da asker bulundurma tezkeresine karşılık Tobruk İdaresi, ülkedeki tüm yabancı güçlerin çekilmesini istedi. Doğu Akdeniz, Ege, Yunanistan ve AB bağlantılarında yine gerginlikler baş gösterirken, güney hududumuzda Suriye’de farklı süreçler yaşanıyor!
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘şahsileştirdiği’, ferdî dostluk ya da arbedeler üzerine kurguladığı dış siyasetten dönüş olarak yorumlanan olağanlaşma teşebbüslerinin, şu ana kadar iktidarın umduğu sonuçları vermediğini, başta iktisat olmak üzere beklentilerin karşılanmadığını söylemek imkanlı. Bunda da iktidarın hâlâ inanç vermemesi, Dışişleri Bakanlığının devre dışı olması ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sıkça yaşanan anlık karar değişiklikleri, kıymetli etkenlerin başında geliyor.
“KAĞIT ÜZERİNDE VAATLER VERDİ”
İktidarın büyük umut bağladığı Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’ın Ankara ziyareti, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın verdiği tüm ödünlere karşın beklentilerin uzağında kaldı. Mısır ve Ürdün ziyaretinde milyarlarca dolarlık yatırım ve finansman mutabakatları imzalayan Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman Ankara’ya kâğıt üzerinde vaatler verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, geri adım attığı yetmezmiş üzere, Veliaht Prensi Muhammed bin Salman’dan gelecek birkaç milyar dolar kanlı para uğruna en büyük siyasi ödünleri verip, ülkemizi küçük düşürdü. Düne kadar ‘cani-katil-fail’ dediğine, sarılıp kucaklaşarak ‘Kardeşim’ diyerek ‘aklama’ adaletsizliğine ve unutulmayacak bir insanlık ayıbına imzasını attı.”