Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2018 yılında 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesinin akabinde ortaya çıkan olumsuz tabloyu, tüm taraflarıyla ele alarak; tüketici, üretici ve fabrika çalışanları açısından oluşan mağduriyeti, Tarım ve Orman Bakanlığına yönelttiği yazılı soru önergesiyle TBMM gündemine getirdi.
10 FABRİKA SATILDI
CHP Milletvekili Ömer Fethi Gürer, önergesinde, 2018 yılında Türkşeker’e ilişkin 14 şeker fabrikasının özelleştirme ihalelerinin gerçekleştirildiğini, 4 ihalenin iptal edildiğini ve 10 fabrikanın özelleştirme yoluyla satıldığını anımsatarak, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişçi’ye şu soruları yazılı olarak yöneltti:
“Özelleştirmede öngörülen gayeler neden tam aksi sonuç vermiştir?
Pancar üreticisi korunmamış, çalışanların işini kaybetmesi önlenmemiş, şeker fiyatları katlanmış, arz sorunu oluşmuştur. Özelleştirme bu sürecin oluşmasında kıymetli etkendir. Bu nedenle özelleştirme için gerçekçi kıymetlendirme ve araştırma yapmadan oluşan sonucun doğmasına vesile olan bürokratlar hakkında bir inceleme başlatılmış mıdır?
Özelleştirilen fabrikaların kamulaştırılması düşünülmekte midir?
Pancar üretici için özelleştirilen fabrikalarda kota yüzde 10 olarak uygulanması tarafında bir düzenleme düşünülmekte midir?
TÜÎK 2021 yılında 19 milyon 500 bin ton pancar üretimi olacağı belirtildiği ve 2 milyon 700 bin ton şeker üretimi ülkemiz için kâfi olduğu bakanlıkça açıklandığı ve Aralık 2021 tarihine kadar 2022 yılı için şeker üretiminin gerçekleştiği dikkate alındığında Ağustos 2022 kadar stoklar kâfi iken neden “karaborsa” şekerde yaşanmıştır?
Şeker pancarı 2021 yılı alış fiyatı dikkate alındığında melas alkol küspe ve şeker elde edilen eserin şeker artırımı hangi bilgiler temel alınıp belirlenmiştir?”
BAKAN KİRİŞÇİ’DEN SORULARA YANIT
CHP Milletvekili Gürer’in önergesine cevap veren Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi, 2018 yılında özelleştirilen şeker fabrikalarında tam kapasite ile üretim yapıldığını tez etti. İmzalanan varlık mukaveleleri gereği 5 pazarlama yılı boyunca şeker üretimi ve üretici haklarının ise garanti altına alındığını vurgulayan Kirişçi, ülkede toplam şeker kotalarının; Şeker Kotalarının Düzenlenmesi ve Uygulanmasına Ait Yönetmeliğin 5 inci Hususu çerçevesinde; Yurt içi şeker talebi, Yurt içi şeker satış ölçüsü, Ülke şeker üretim kapasitesi, Şeker stok durumu, Nüfus artışı, Dış ticaret bilgileri ve Şeker tüketimini etkileyen başka ögeler dikkate alınarak belirlendiğini anlattı.
“STOKÇULUKLA İLGİLİ TEDBİR ALINIYOR MU?”
Tarım ve Orman Bakanı Kirişçi, şeker piyasasında şeker arzını arttırmak, fiyat dengelenmesine katkı sağlamak ve stokçuluk faaliyetlerine karşı tedbir almak için inceleme ve denetleme faaliyetleri yürütüldüğünü ve gerekli önlemlerin alındığını da ileri sürerek, astronomik halde artan şeker fiyatlarıyla ilgili olarak da Şeker ve Hammaddeleri Yönetmeliğinin ilgili unsuruna atıfta bulunup, “Şeker satış fiyatları, şeker fabrikası işleten gerçek ve hukukî bireyler tarafından serbestçe belirlenir. Fiyatların belirlenmesinde maliyetler, dünya borsa fiyatları, iç fiyatlar, arz talep istikrarı, spekülatif tesirler ve başka ilgili konular dikkate alınır.” kararı bulunmaktadır. Şeker pancarından üretilen yan eserlerin fiyatı da piyasada özgür rekabet şartlarında oluşmaktadır” açıklamasında bulundu.
FABKİKALAR ÖZELLEŞTİ ŞEKER FİYATLARI KATLADI
2018 yılında kamuya ilişkin 10 şeker fabrikasının özelleştirilmesi ile şekerde özgür fiyat uygulamadı başlatıldığını belirten CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, “Fabrikalara özelleştirilirken, Özelleştirme Yönetimi, yapılan süreçle, şeker fabrikalarının daha çağdaş tesislere dönüşeceği, randımanın artacağı, rekabetin artacağı, şekerin ucuzlayacağı ve şeker fabrikalarında çalışan emekçilerin daha çok gelir sağlayacağı istikametinde rapor hazırlamıştı.10 şeker fabrikası satıldı. Fabrikaların satılmasından sonra şeker ucuzlamadı, fahiş fiyatlara eren kilo fiyatlarıyla vatandaşa ulaştı.Böyle giderse de şekere dar gelirli erişimi de sorun olacak” değerlendirmesinde bulundu.
BAKANLIK FİYATLARA MÜDAHALE EDEMİYOR
Bakan Kirişçi’ye, “Özel fabrikaların şeker fiyatlarını kim belirliyor” formunda de soru yönelttiğini anlatan CHP Niğde Milletvekili Gürer, Bakan Kirişçi’nin, özel bölüm şeker fabrikalarının fiyatlarına müdahale edemediklerini, zira mutabakat gereği özel şeker fabrikalarının şekeri istediği fiyattan satabileceğini belirttiğine dikkat çekti. Bu durumun; Türkşeker’in çiftçiden alınan pancar fiyatına belirleyebildiğini lakin şeker satış fiyatına müdahale edemediği manasına geldiğini söyleyen Gürer, “Türkşekerşekerin kilosunu 17 liradan satarken özel fabrikalar 30 liraya kadar şeker satabiliyor. Olan vatandaşa oluyor” halinde konuştu.
ŞEKERDEN MAMUL ESERLERİN FİYATI DA KATLANIR
Şeker fiyatının özgür bırakılmasının vatandaşın şekere erişmesinde sorun yaşatacağını vurgulayan Gürer, “Ayrıca şeker fiyatları katlandığı için endüstride şekerden mamul her eserin fiyatı da artar. Şeker fiyatlarındaki yükselişin önüne geçmek için ithalat deva değil, fabrikaların yüksek fiyata şeker satmasının önüne geçilmelidir.Aksi taktirde vatandaş önümüzdeki yıl bugün şekere verdiği paranın iki katına şeker alır” dedi.