18 Mart 1962’de, Cezayir devrimcileri ile Fransız ordusu ortasındaki yaklaşık sekiz yıllık savaşın akabinde, birebir yıl 5 Temmuz’da Cezayir’in bağımsızlığının ilanının yolunu açan tarihi Evian Mutabakatı imzalandı. Bunun üzerine çatışmalar durdu.
Cezayir makamları bağımsızlığın 60. yıldönümü kutlamalarında, bilhassa de 33 yıldır birinci defa başkentte büyük bir askeri geçit merasimine hazırlanıyor. Cezayir Opera Salonu’nda, Pazartesi günü ‘Cezayir’in bağımsızlığa kadar uzanan kadim tarihini anlatan’ büyük bir sanatsal performans sergilenecek. Aktifliğin değerinin bir göstergesi olarak, özel bir logo tasarlandı ve haftalarca tüm TV kanallarında yayınlandı. Logoda 60 yıldızla süslenmiş bir daire ve ortasında ‘muhteşem bir tarih ve yeni bir dönem’ ibaresi yer aldı.
Cezayir, yüz binlerce kişinin vefatıyla sonuçlanan kanlı bir savaşın akabinde yedi buçuk yıl sonra bağımsızlığını kazandı. Fransa, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron periyodunda ‘özür dileme’ noktasına gelirken bir dizi sembolik teşebbüsle ulusal hafızayı sakinleştirmeye çalışsa da Cezayir’deki sömürgecilik yaraları bağımsızlığın kazanılmasının üzerinden 60 yıl geçse de güzelleşmedi.
Tarihçi Ammar Mohand Ömer “60 yıllık bağımsızlığın akabinde tarihin hislerinden sıyrılmanın vakti gelmedi mi?” diye sordu.
Macron, 2017’deki cumhurbaşkanlığı seçim kampanyası sırasında Cezayir’e yaptığı ziyarette, sömürgeciliğin insanlığa karşı kabahat olduğunu söz etmek de dahil olmak üzere, ‘ulusal hafızayı arındırmak’ için birçok teşebbüste bulundu. Daha sonra, cumhurbaşkanı olarak birinci periyodunda, Fransa’nın Cezayirli avukat ve aktivist Ali Boumnijel ve Fransız sömürgecilik aykırısı bilim adamı Maurice Auden’in öldürülmesi olaylarında sorumluluğu kabul etti.
İki ülke ortasındaki münasebetler son aylarda giderek gelişti ve Macron ile Cezayirli mevkidaşı Abdulmecid Tebbun 18 Haziran’da yaptıkları bir telefon görüşmesinde ilgileri ‘derinleştirme’ konusunda isteklerini lisana getirdiler. Nisan ayının sonunda Tebbun, Macron’u tekrar seçilmesinden ötürü tebrik etti ve kendisini Cezayir’i ziyaret etmeye davet etti.
Mohand Ömer, son aylardaki önemli krizin akabinde olağan duruma süratli dönüşün bilhassa Libya’daki bölgesel tansiyonlarla temaslı olduğuna ve bunun göz arkası edilmemesi yahut hafife alınmaması gerektiğine inanıyor.
Muhalefetteki Kültür ve Demokrasi için Birlik Partisi Genel Lideri Osman Mazuz ise, “Cezayir’deki iktidar rejimi ile Fransa ortasındaki alakalar, ülkenin bağımsızlığından bu yana krizler ve geçersiz sükunet tarafından gölgelendi” dedi.