“Cesaret iksiri üzere gelmişti bana, kendimi daha güçlü, olaylara karşı daha net ve sert, daha kararlı ve istikrarlı, en değerlisi de kaygılarımdan arınmış hissedecektim, yani o denli olacağı söylenmişti. Aslında haksızlık edemem, o denli de olmuştu birinci başlarda. Lakin cüretin yerini esaretin alması çok da uzun sürmemişti. Artık onsuz olmaya, onu almadan hayata karşı dik durmaya dair yüreğim yok. !” titreyerek cümle kuruşu, vücut lisanı çok şey anlatıyordu D.L.’nin.
Annesinin ısrarları, yalvarışları sonucu ikna olmuş olan D.L. ile birinci görüşmemiz çok kısa ve sıkıntı geçmişti, görüşme değildi aslında ‘görüşmeye alışmaya başlama’ idi daha çok. Mevsimlerden kış ve ofisimde loş bir ışık vardı bir ortaya getirildiğimizde. Fiziki atmosferin de onda kasvet yarattığını hissetmiştim, gerilmişti nedenini anlayamadığım formda. Bir sonraki bir ortaya getirilmemiz birincisinden daha verimli geçmişti.
ESARETE DİRENECEK CESARET
Anlatmadığı, anlatamadığı, bastırmayı tercih ettiği, kendisini ‘cesaretsizim’ diye tanımladığı durumları vardı. İçinde bulunduğu dertli süreç sebebiyle gencecik adam kendisini yaşlanmış ve bu dünyadan soyutlanmış hissediyordu. Unsur tesiri ile beyni ve vücudu uyuşmuş, duruma ahenk sağlayan hallerine karşın bu çıkmazdan kurtulmak isteyen gözlerinin tabiri içinde bir yerlerde esarete direnecek bir hamaseti olduğunu hissettiriyordu bana.
Bireylerin bulundukları ve yaşadıkları süreçleri yargılamadan evvel onları bu duruma iten kök sebeplerin bulunması ve bu çerçeveden bakılması değişim için alınacak yolu kısaltır. D.L.’nin annesi ile yaptığımız görüşmede onun olmak istediği ‘cesaretli birey’ gayesine ulaşması için aldığı unsurun temel sebebine dair kıymetli bir ayrıntıya ulaşmıştım. D.L. annesi ile birlikte bir mühlet cezaevinde olmak zorunda kalan ‘bulutlara parmaklıkların gerisinden bakabilen’ bir çocukluk yaşamıştı. Cezaevi kuralı gereği ışıkta uyumayı ve dolaylı olarak da karanlıktan korkmayı öğrenmiş bir çocuktu. Hamasetini parmaklıklar ortasında bırakmış, annesi tahliye olduktan sonra dışarıda bir mühlet ahenk sağlamada zorluk çekmiş bir çocuk.
ANNENİN ÇARESİZ İFADELERİ
“Uzun müddet karanlıkta uyuyamadı, daima ışıkta uyudu benim oğlum, tıpkı çocukluğundaki üzere. Toplumsallaşamayan, içine kapanık bir çocuk olmuştu. Okul periyodunda olanca zorlanmıştı, yönlendiren, yardım eden, akıl veren olmamıştı bana. Benimle yazgı mahkûmu olduğu sürecin onu etkileyeceğini elbette biliyordum lakin nasıl bu durumu azaltırım bilemiyordum, sevgimin ona yardım edeceğini düşünmüştüm ancak hayat hiç benim düşündüğüm üzere durmadı karşımda…” kalbi acıyan bir annenin çaresizliğini söz haliydi bu cümleler.
D.L.’nin vakit içinde atamadığı ve bastıramadığı ‘karanlık’ kokusu mecburen yaşadığı ‘aydınlık’ta gelişmişti. Hayal meyal hatırladığı parmaklıklar, korkuluklar, yalnız geçirdiği oyun vakitleri onda yerleşmiş bir asosyallik yaratmıştı ilerleyen vakitte. Dışarı çıktıklarında olağan yaşama alışamaması, içerideki mecburi alışkanlıklarını dışarıda da devam ettirmesi sürdürülebilir bir travma yaratmıştı. Bu değişmeye dirençli alışkanlıklar vakit içerisinde ufak ufak törpülenmiş lakin kalıcılığı engellenememişti. Kendisinde hissettiği, aşmaya çalıştığı bu durum yanlış arkadaş etrafının ona uzattığı yürek verdiğine inandırıldığı husus ile farklı bir sürece evrilmişti.
İyileşme elbette ki onun ve ailesi için kolay olmayacaktı. En zoru ise unsurun yarattığı alışkanlığa karşı direnebilme cüretini göstermekti. Bir grup yerleşik kaygılarının dağıtılması, giderilmesi ismine klinik ilaçlı tedavisinin yanı sıra EMDR (Göz hareketleri ile duyarsızlaştırma ve yine sürece terapisi) sistemi ile tedavisinin desteklenmesini sağlamaya çalıştık. Çocukluk travmaları vaktinde tedavi edilmeye çalışılmaz ise ömürlerinde kalıcı izler bırakabilir. Bu izleri silmek, his durumunu bastırmak için yanlış kapılar çalınabilir.
800’DEN FAZLA ÇOCUK ANNESİ İLE BİRLİKTE CEZAEVİNDE
Türkiye’deki cezaevlerinde 800’den fazla çocuk çeşitli kabahatlerden ötürü karar giymiş ya da tutuklu yargılanan anneleri ile birlikte yaşıyor, hiçbir hataları olmadığı halde kaideler ve şartlar gereği anneleri ile birlikte birebir cezayı çekiyorlar. Parmaklıkların gerisinden gökyüzüne bakmak tek travmaları değil, ceza çeken büyüklere davranıldığı üzere kendilerine davranılması, yaşıtları ile bir ortada olamamaları, oyun ve oyuncak ortamlarının olmaması, makus beslenme sebebiyle yaşadıkları gelişim bozuklukları ve daha nicelerinin yarattığı travmalar…
Ebeveynlerin yanlışları sebebiyle çekmek zorunda oldukları cezaların evlatlar tarafından paylaşılması güç iken, hatasız günahsız çocukların devlet tarafından annelerinden koparılmadan uygun şartlar çerçevesinde yetiştirilmemesi ilerleyen vakit diliminde birey olma yolunda hem kendisine hem de içerisinde yaşadığı topluma ziyan verebilme mümkünlüğü yüksek süreçlerin yaşanmasına sebep olur.
Dünyaya gelen her çocuğun toplumun bir modülü olduğu ve o toplumun her kesitini etkileyeceği unutulmamalıdır.
Dr. Burcu Bostancıoğlu