Müzisyen Ceylan Ertem, doğum yılı olan 1980’den başlayarak 2023 yılına kadar yaşanan toplumsal olayları sıraladı. Paylaşımında, tüm aksiliklerin akabinde evvel müziğin susturulduğuna değinen Ertem, hiçbir müzisyenin müziğini paylaşırken çekinmemesini dilediğini belirtti.
Müzisyen, 1980 darbesinden başlattığı ferdî öyküsünü şu tabirlerle anlattı:
“1980 Aralık doğumluyum. Darbe yılında doğdum, doğumumdan birkaç gün evvel ailede çok değerli ve genç bir kayıp da yaşanıyor. Ailemde birçok kişinin bir lafı vardır ‘80 yılını hatırlamak istemiyorum’. 80 Aralık, John Lennon öldürülüyor. Erdal Eren idam ediliyor. 1986’da Çernobil faciasına şahit oluyoruz hatta tesirlerini yaşıyoruz. (Ve bu ortada onlarca suikast haberi ile büyüyoruz) Binlerce faili meçhul işitiyoruz. 90’lı yıllarda Zonguldak Maden Faciası, Erzincan Sarsıntısı, Uğur Mumcu suikastı ve Sivas Madımak Katliamı aklıma, kalbime kazınmış olaylar oluyorlar. Susurluk kazası (ya da skandalı) da hayli tartışılıyor, ben de mevzu hakkında yayınlanan belgeselleri izliyorum, anlamaya çalışıyorum.
Ahmet Kaya, Magazin Gazetecileri Derneği’nin Şubat 1999’da düzenlediği ödül merasiminde linçleniyor, memleketi terk ediyor ve 2000 yılında Paris’te geçirdiği kalp krizi sonrası vefat ediyor. O akşamı dehşetle izliyorum. Akşamın mimarları hala paraya para demiyor, ‘müzik’ yapıyor.”
‘ÖFKE VE ACI NE YAZIK Kİ ARTIK BİR MODÜLÜMÜZ OLUYOR’
1999 Gölcük Depremi’ne, 18 yaşındayken Sakarya’da yakalandığını anlatan Ertem, travmaları olduğu halde müzik okumak için İstanbul’a taşındığını anlatıyor ve şöyle devam ediyor:
“2001’den itibaren ekonomik krizler baş gösteriyor. Cumartesi Anneleri ve bayan cinayetlerine karşı duran arkadaşlarla tanışma, dayanışma yılları başlıyor benim için. Sonra tüm bu yıllarda canımız arkadaşımız müzisyen Paha Deniz de dahil olmak üzere binlerce bayan öldürülüyor. Çocuk gelinler, tacizler, tecavüzler devam ediyor, Münevver Karabulut’tan Özgecan’a, Emine Bulut’a binlerce olayla yanıyoruz. Öfke ve acı ne yazık ki artık bir kesimimiz oluyor.
2011’de Van Zelzelesi ve travmaları yaşanıyor. Müzik Duruyor. Öte yandan bir çok müzisyen Van İçin Rock’da bir ortaya geliyor ve bir okul yaptırıyor. 2013’de Gezi’yi yaşıyoruz. Tophanede bir apartmanın kot 1’inde yaşıyorum. 2 albüm yayınlamışım lakin kiramı güç ödüyorum. Ellerinde satırlarla Tophane ve etrafında gezen gericiler yüzünden bir arkadaşımın konutuna sığınıyorum. Onlarca insan ölüyor. Yeniden çok uzun müddet müzik duruyor. Aylarca aç kalmış bir çok müzisyen Seyahat direnişi müzikleri yazıyor, söylüyor…”
‘MÜZİK DURUYOR’
“2013 Reyhanlı patlamalarında 50’den fazla insan ölüyor. Müzik duruyor. 2014 Soma faciası yaşanıyor. Perişan oluyoruz. Müzik duruyor. 2014 F. Gülen savaşı yaşanıyor, tekrar ortalık karışıyor.
2015 – 2017 yılları ortasında yüzlerce insanın öldüğü terör akınları gerçekleşiyor. 2015’de Suruç’taki intihar atağında 34 kişi ölüyor, yüzlerce insan yaralanıyor. 2015’de Ankara Garı atağında 100’ü aşkın kişi ölüyor. IŞİD’in üstlendiği bu akında 500 kişi yaralanıyor. Güvenpark’tan Beşiktaş Stadına, Reina’ya dek arkası gerisi kesilmeyen taarruzları bazen IŞİD bazen TAK üstleniyor. İmajlar karşısında şok üstüne şok yaşıyoruz. Evlerinizden çıkmaya korkuyoruz. Müzik duruyor.”
15 TEMMUZ GECESİ
“2016’da 15 Temmuz gecesi sahnedeyim. İndiriliyorum. Tüm grup varabildiğimiz konutlara dağılıyoruz. Dehşetten hudut krizi geçiren arkadaşlarım, yollarda kalanlar bir kısmımız benim konuta doluşuyoruz. Fecî haberler, salâlar, tanklar… Müzik duruyor. 2018 ekonomik kriz yükselerek devam ediyor… Cumhurbaşkanlığı seçimleri… Tüm bu karmaşalar da alternatif müzik sahneleri ve sanatkarları yara alıyor. Bilet satışları düşüyor. Müzisyenlerin bir birden fazla hem baskılar hem ekonomik nedenlerle yurtdışına göç ediyor.
2020 Covid 19. İki defa Covid 19’a yakalanıyor, birincisini çok ağır geçiriyorum. Dünya genelinde 6 milyon kişi maalesef hayatını kaybediyor. Ve neredeyse bir yılı aşkın müddet müzik duruyor. Ailesini geçindiremeyen müzisyenler isyan ettiğinde linçleniyor. Onlarca müzisyen intihar ediyor. 2021-2022 ekonomik kriz devam ediyor…Kira artışı krizleri yaşanıyor. Kültür sanat alanında bütün biletlerde gözle görülür halde düşüş yaşanıyor. Sahneler kapanıyor. Var olan sahneler soldout garantisi olmayan sanatkarlara kapılarını kapıyor. Müzisyen göçü devam ediyor… 2022’de dünya nüfusu 8 milyonu aşıyor…Rusya Ukrayna’yı işgal ediyor, binlerce insan ölüyor. Ayrıyeten güç krizleri yaşanıyor. Türkiye’de tarikat ve cemaat yurtlarındaki çocuklardan sesler yükseliyor, Enes Kara intiharı ile memleket tekrar çalkalanıyor.”
SEZEN AKSU’NUN ‘AVCI’SINA LİNÇ
Sezen Aksu’nun bir müziği yüzünden Sezen’e linç başlıyor, Ulusal Bekâ hareketi konutunun önünde Sezen’i protesto ediyor. ‘Yeri geldiğinde lisanlarını koparmak görevimizdir’ tabirlerini kullanan Erdoğan’ın açıklamalarına karşılık olarak yazdığı “Avcı” şiiri milyonlarca kere paylaşılıyor. Gülşen başta olmak üzere müzikçi bir çok bayan müzisyene giysileri üzerinden linç kampanyaları başlatılıyor. 2021 ve 2022 yıllarında onlarca orman yangını çıkıyor, müdahaleler yetersiz kalıyor. Beşerler evsiz kalırken binlerce hayvan kül oluyor. Müzik duruyor. 1 Kasım 2017 tarihinden bu yana tutuklu olan Osman Kavala, 2022 yılı Nisan ayında ağırlaştırılmış müebbet mahpus cezasına çarptırılıyor. (Tüm bu yıllar uzunluğu, Gazeteciler, akademisyenler, karikatüristler, sanatkarlar, avukatlar…büyük baskılar altında kelamlarını söylemeye çabalıyor). 2023 Maraş merkezli, 10 ili kapsayan bir zelzele yaşanıyor. İnanılmaz bir sivil toplum örgütlenmesi yaşanıyor. Süreci biliyorsunuz… Müzik duruyor.”
‘MÜZİK DOKÜMANDIR, AĞITTIR, NİNNİDİR, ŞİFADIR’
Paylaşımının sonunda müziğin yalnızca cümbüş olmadığının altını çizen Ertem, kıssasını şu sözlerle noktaladı:
“Ben bir müzisyen olarak kendi hatırladıklarım üzerinden bu türlü bir kısa yazı paylaşmak istedim. Bu benim bir müzisyen olarak tarihim. Bu memlekette hiçbir müzisyenin müziğini paylaşırken çekinmemesini diliyorum. Yas süreçlerini birlikte atlattıktan sonra daima birlikte müzikler, türküler söyleyebilmeliyiz. Bu koskoca ‘sektör’ yıllardır çürüdü gitti. Yine yeşertmek misyonumuz. Genç müzisyenlere el vermek, sahnelere takviye olmak, bu dev belirsizlik içinden çıkmak vazifemiz. Müzik dinleyin, paylaşın. Bu ayıp değil, günah değil. Zira müzik yalnızca cümbüş değil. Müzik evraktır, ağıttır, ninnidir, şifadır. Okuyan herkese teşekkürler. Umarım ‘anlatabildim’.” (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)