Ceviz üreticisi, üretimi artırmak için takviye bekliyor. Yıllık 150 bin ton ceviz tüketimiyle dünya sıralamasında birinci üçte yer alan Türkiye, muhtaçlığının lakin 3’te 1’ini üretebiliyor. Üretimin tüketimi karşılayamaması nedeniyle Türkiye; başta ABD, Şili ve Çin olmak üzere pek çok ülkeden yılda 250 milyon doları bulan ithalat yapıyor. Şimdi istenilen düzeyde olmasa da cevizde hasat başladı. Geçen yıl yağış nedeniyle yüzde 60 kayıp yaşayan ceviz üreticilerinin bu yıl yüzü gülüyor. Yeni Şafak gazetesi olarak Türkiye’nin ceviz üretim merkezlerinden biri olan Bursa’da hasada katıldık.
TEKNOLOJİ İLE HASAT
Bursa Yenişehir ilçesinde 30 bin ağacın bulunduğu büyük bir alanda hasat mesaisi, sabahın erken saatlerinde başlıyor. Ceviz toplama süreci son teknolojik makinelerle gerçekleştiriliyor. Evvel silkeleme makinesi ile cevizler ağaçlara ziyan vermeden tek seferde düşürülüyor. Yere düşen cevizleri süpürme makinası topluyor. Akabinde da traktöre aktarılıyor. Daha sonra cevizler sürece tesisine gönderilerek yıkama, yeşil kabuk soyma ve kurutma süreci yapılıyor.
Yıkanan cevizlerin sağlam ve çürük olanlarını ayıklama süreci bayanlar tarafından gerçekleştiriliyor. Akabinde kurutma kısmında yaklaşık 48 saat bekleyen cevizler, çuvallara doldurulup paketleniyor.
5 AYLIK İŞ 20 GÜNDE BİTİYOR
İnsan gücüyle yapıldığı taktirde 4-5 ay süren hasat, son teknoloji makinelerle 20 günde bitiyor. Makinelerle günde 100 dönüm bir alanda hasat yapılabiliyor. Hasat sırasında konuştuğumuz Ceviz Üreticileri Derneği Eş Lideri Ömer Ergüder, ceviz üretimiyle ilgili kıymetli bilgiler verdi. Ergüder, “Ceviz üretimimizin verimli ve dünyayla rekabet edebilecek hale gelebilmesi için 200 dekarlık yerlerde yanlışsız fidan seçimi, besleme, sulama koşullarının sağlanması gerekiyor. Ayrıyeten, çağdaş zirai teknikler uygulanarak hasattan işlemeye mekanizasyona ehemmiyet verilmeli” dedi.
SAĞLIKLI BİLGİYE ULAŞILAMIYOR
Bu formda yapılması durumunda dünyayla rekabet edebilecek verimlilikte ve kalitede ceviz üretilebileceğinin altını çizen Ergüder, “Dekar başına 550 kilogram ceviz üretildiğinde ithalatın önüne geçebiliriz. Lakin bu önemli bir yatırım ve 10-12 sene üzere bir geri dönüş sürecine yetecek maddi güç gerektiriyor” diye konuştu. Bunun gerçekleşmesi için bir grup takviyelere gereksinim duyulduğunu kaydeden Ergüder şunları söyledi: “Türkiye’nin ceviz aksiyon planını yönetebilmek için hakikat bilgiye ulaşmak kaide. Şu anda cevizde sağlıklı bilgiye ulaşma imkânı bulunamıyor. Yatırımların verimli olması için kâfi büyüklükte ceviz tarımına uygun topraklar sağlanmalı. Ayrıyeten bankalar önemli projelere uygun kredi takviyesi vermeli ve vade yapısı da cevizin geri dönüşünün 10-12 yıl olduğu dikkate alarak düzenlenmeli.”
GÜMRÜK VERGİSİ YÜZDE 48’DEN YÜZDE 4’E İNDİ
Geri dönüşü 10-12 yıl süren bir yatırımın cazip olabilmesi için dalın rekabetçi hale gelene kadar gümrük vergileri ile korunması gerektiğinin değerine dikkat çeken Ergüder, “Bunun için öncelikli olarak cevize yönelik uygulanan gümrük vergilerinin yükseltilmesi gerekiyor. Örneğin 2018 yılına kadar uzun yıllar boyunca gümrük vergisi, yüzde 43’tü. Lakin son yıllarda sırasıyla yüzde 25’e, yüzde 15’e ve en son da yüzde 4’e düşen vergiler, dala yeterli niyetle yatırım yapan yatırımcıları hayal kırıklığına uğrattı. Muz üzere 20 sene evvel yüzde 90 ithalata bağlıyken bugün kendi kendimize kâfi hale geldiğimiz kesimler incelenerek bu tip teşvikler konusunda gibisi düzenlemeler yapılmalı. Yalnızca vergi koymak değil denetimi de en az onun kadar değerli olup bu hedefle ‘ceviz ihtisas gümrüğü’nün oluşturulması öncelikle ele alınması gerekiyor. Böylelikle Türkiye’de yerli üreticiler artacak ve vakitle kendimize yetecek ceviz üretimi yaparak ihraç edecek duruma gelebileceğiz” tabirlerini kullandı.
İhtiyaç her geçen yıl artıyor