Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Konseyi (YİK) üyesi ve eski TBMM Lideri Cemil Çiçek, 15 Temmuz darbe teşebbüsüyle ilgili değerlendirmelerde bulundu. Darbe teşebbüsünün ABD’nin planladığını belirten Çiçek, “Halen birçok taraflarıyla o işin aydınlandığını düşünmüyorum” sözlerini kullandı.
Milliyet’ten Abdullah Karakuş’a konuşan Cemil Çiçek’in röportajından öne çıkanlar şöyle:
POLİTİKALAR GÖZDEN GEÇİRİLMELİ
“15 Temmuz olayı hiç hafife alınacak bir olay değil. Çok istikametli oturup üzerinde baş yorulması gerektiği kanaatindeyim. Hala birçok taraflarıyla o işin aydınlandığını düşünmüyorum. Devletin işleyişi açısından birçok sorunu getirdi. Hala bu sorunların kıymetli bir kısmı devam ediyor. Bunlardan gerekli dersi çıkarıp siyasetlerin yeni baştan gözden geçirilmesi, mevzuatın bu manada yeni baştan gözden geçirilmesi gerekiyor.”
BU KURMAY PLANLAMASIDIR
“İşin içerisinde gırtlağına kadar müttefikimiz olan devlet var. Önemli bir Amerikan planlamasıdır bu. Onun için de iade etmiyorlar foyaları meydana çıkmasın diye. Batı da beraberdir. Bizim geçmiş darbelerin gerisinde her vakit olmuştur. Yunanistan’ın tekrar NATO’ya dönmesini vs. hesaba kattığımızda 12 Eylül’ün çabucak birinci günlerinde yapılan süreçlerdir bunlar. Güya darbe bunun için yapılmış üzere bir sonuç çıkıyor ortaya. Onun için en üst seviyede bir kurmay planlamasıdır bu. Gerisi var.”
BUNA YETERLİ BAKMAK GEREKİYOR
“15 Temmuz yakın siyasi tarihimizdeki çok değerli kırılmalardan bir adedidir. Hem devlet olarak hem de toplum olarak çok büyük bir travma yaşadık. Hala bu travma devam ediyor. Zira darbeye teşebbüs eden örgüt ve gerisindeki planlayıcıları, ki çok büyük kurmay zekasıyla bu planlamalar yapılabilir, sıradan bir cemaatin yapabileceği bir tertip değil. Bu travmayı hala yaşıyoruz daha da yaşamaya devam edeceğiz. Zira bu FETÖ olayı yalnızca bir ceza hukuku olayı değil. Elbette işin bu türlü bir boyutu var. Bunu aslında yargı eksiğiyle ziyadesiyle çözmeye çalışıyor. Onun için bugüne kadar pek çok darbe teşebbüsü oldu. Gerçekleşen oldu, yarı yolda kalanlar oldu. Lakin bu 15 Temmuz bütün bunların hepsinden farklı boyutları olan, derinliği olan bir darbe teşebbüsüdür. Buna âlâ bir bakmak gerekiyor.”
BAŞLIKLAR ALT ALTA KONULMALI
“Halen soruşturmalar devam ediyor. Haberlerde de görüyorsunuz, İstanbul-Ankara-İzmir-Balıkesir merkezli, 8-15 vilayet falan diye. Münasebetiyle o işin hukuk kısmı. O denli ya da bu türlü çıkacak, temizlenebildiği kadar temizlenecek. Lakin onun dışındaki boyutunu, işin sosyolojik boyutu var, eğitim boyutu var, din eğitimi boyutu var, din anlayışı ile kısmı var. Siyaset bilimi açısından siyasetin idaresi açısından devlet idaresi açısından sayısız başlıkların alt alta konup ondan sonra bir sonuca varmak gerekiyor. Elbette çok bir vehme gerek yok fakat görüyorsunuz ki hala orda, burada, şurada hala iltisakları çıkıyorsa bu en üst seviyede bir kurmay planlamasıdır. Bunu görmek lazım. Bir cemaatin başında olanın planlayacağı bir konu değil.”
MÜTTEFİKİMİZ OLAN DEVLET VAR
“İşin içerisinde gırtlağına kadar müttefikimiz olan devlet var. Önemli bir Amerikan planlamasıdır bu. Onu görmek lazım. Onun için de iade etmiyorlar foyaları meydana çıkmasın diye. Batı da beraberdir. Bizim geçmiş darbelerin gerisinde her vakit olmuştur. Menfaatleri neyi gerektiriyorsa. Demokrasi lafını ederler ancak işlerine geldiği vakitte darbe destekçiliğinden hiçbir vakit vazgeçmediler. Bedelini de Türkiye ödedi. Hala uğraşıp duruyoruz.”
KENAN CİHAN VE NATO HATIRLATMASI
1980 darbesinin başındaki Kenan Cihan’ın Türkiye’nin vetosunu kaldırması sonucu 20 Ekim 1980 Yunanistan’ın NATO’ya döndüğünü hatırlatan Cemil Çiçek şöyle konuştu:
“Yunanistan’ın tekrar NATO’ya dönmesini vs. hesaba kattığımızda 12 Eylül’ün çabucak birinci günlerinde yapılan süreçlerdir bunlar. Güya darbe bunun için yapılmış üzere bir sonuç çıkıyor ortaya. Onun için en üst seviyede bir kurmay planlamasıdır bu. Gerisi var. Pek çok kıymetli gelişmelerin ardında dış güçler var. Ancak bu dış güçlerin sayısı 7-8’i geçmez”
VEKALET SAVAŞININ İKİ APARATI
Bu dış güçlerin birinci sınıf istihbaratçılarının misyon yaptığı yer Türkiye’dir. Bu istihbaratçılar Ankara toptancı halinde salatalık satmıyor. Bunlar değişik sosyolojik kümelerin değişik tertiplerin içerisinde misyon yapıyor. Bunlara dikkat etmek ve üzerinde durmak gerekiyor. Avrupa’da her devletin çalışmalarına faaliyetine göz yumduğu Türkiye’den gitmiş kümeler var. Bunlara düzgün bakmak lazım. 15 Temmuz ile bir daha karşılaşmak istemiyorsak bu birinci sınıf istihbaratçıların vazife yaptığı tertiplere dikkat etmek gerekir. Bunların para kaynakları, idare stili, topladıkları parayı nereye harcıyor. Bunların şeffaf bir formda kamuoyunun bilgisine sunulması lazım. Olmadığı takdirde yarın hiç umulmadık yerlerde yeniden başımız ağrır. 15 Temmuz bir vekalet savaşı prosedürüyle Türkiye’de icra edildi. Vekalet savaşının 2 aparatı var. Birisi terör örgütleri öbürü de darbeler. Her ikisinin ardında da birebir devletler çıkar.
Bir öteki konuda evvelki darbe teşebbüslerinde ve darbelerde maalesef toplum edilgendi. Çok fazla reaksiyon koymadı. Tahminen yaşadığı anarşi, terör sebebiyle 12 Eylül’de olduğu üzere başlangıçta bir memnuniyet bile söz etti. Fakat burada çok şükür, bu darbelerin hiçbir şey deva olmadığına inandığı için bu kez fırsat vermedi. 15 Temmuz’un başka bir istikameti de budur.