Trakya başta olmak üzere ayçiçeği tarlalarında büyük ziyana neden olan ‘çayır tırtılı’ Üsküdar’daki Çamlıca Parkı’nda da görüldü.
Parkı istila eden tırtıllar bitkilere ziyan verdi. Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, “Bunlar yeşil canavarı. Hangi yeşil varsa fark etmez. Çime ziyan veriyor, yabancı otlara ziyan veriyor, ayçiçeğine ziyan veriyor. Hatta meradaki otlara da ziyan veriyor. Her türlü yeşili yiyor” dedi.
Trakya’da ayçiçeği tarlalarına ziyan veren ‘çayır tırtılı’ İstanbul’da parklara ulaştı. Bitkiyi kökten başlayıp yaprak ve çekirdek kısmına kadar yiyerek, büyük randıman kaybına neden olan çayır tırtılları Üsküdar’da bulunan Çamlıca Parkı’nda görüldü. Trakya Üniversitesi Genetik ve Biyomühendislik Kısım Lideri ve Bitki Islahı Merkezi Müdürü Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için İstanbul’daki parklara geldiğini belirtti.
“2002, 2012, 2022’DE EPİDEMİ YAPTI”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtılı bu sene epidemi yaptığını kaydederek, “Normal kaidelerde çayır tırtılı, 2002, 2012, 2022’de her 10 yılda bir epidemi yaptı. Olağan bunların 10 yıllık birikimi var. Çayır tırtılı neden ziyan veriyor? Zira çayır tırtılı aslında yalnızca ayçiçeğine ziyan veren bir böcek değil.
Çayır tırtılı 150 fazla çeşitte ziyan yapıyor. Daha doğrusu büsbütün yeşil canavarı. Yeşil bitki ne varsa bu aslında pancar ağa kurduyla tıpkı halde şeker pancarında, mısırlılarda başka bitkilerde de ziyan yapıyor. Özellikle o yabancı otların ağır olduğu tarlalarda aşağılarda olan evvel o otları yiyor, daha sonra üst yanlışsız çıkarak ziyan yapıyor” dedi.
“SON KALAN KUŞAKLAR TARLA BULAMADIĞI İÇİN İSTANBUL’DA PARKLARDA”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, tırtılların tarla bulamadıkları için parklara indiklerini belirterek, Ayçiçeğine ziyan vermesinin aslında ayçiçeği ile alakası yok. O anda yeşil olan ayçiçeği bitkisi olduğu için ağır olarak bölgede o halde ziyan veriyor. Artık doğal buradaki kıymetli olan şu, natürel bu çayır tırtılın periyotları var, hayat periyotları var. Bu çayır tırtılının yaklaşık 2 aylık bir ömür döngüsü var.
Şu an son kalan kuşaklar rastgele bir yeşil bitki yahut işte tarlada bulamadığı için doğal olarak şu anda en yeşil yer neresi parklar, bahçeler olan İstanbul’da. Doğal olarak orada görülmesi yani son kalan döllerinin yeşil olan kısımlara hamle etmesinden kaynaklanıyor” diye konuştu.
“PATLAMA YAŞANABİLİR”
Prof. Dr. Yalçın Kaya, çayır tırtıllarının yeşil canavarı olduklarını tabir ederek, Patlama yaşanabilir. Fakat değerli olan ömür mühletleri. Artık olağan kurallarda tırtıl yaklaşık 10 gün pupa devrinde kalıyor, oradan kelebekler çıkıyor.
Kelebeklerin her biri 200 civarında yumurta veriyor. Yumurtalardan ondan sonra tırtıllar çıkıyor. Bu manada da tırtıllardan çıktığı için o tırtıllar aslında ziyan yapıyor. Şu an hani görünen şu an görüntüde da gördüğümüz şeyler çayır tırtılının larvaları. Yani temel ziyanı yapan kısmı. Bu da yaklaşık 25 gün civarında sürüyor işte. O devirde patlama yaşaması için bir kere çok güzel beslenmesi lazım. Bunların çoğalması lazım ve hayat döngüsünde yeteri kadar yeşil olup yeteri kadar çoğalması lazım. Ya yeşil buldukça bunlar çoğalıyor. Her biri 200 olarak çoğalıyor. Bunlar kışı pupa devrinde toprak altında 8-10 cm alanda kalıyor. Kışın sert geçmesi nedeniyle daha fazla tabi yer buldular. Bir de bu en kıymetlisi kelebek devrine döndüğü vakit bunlar yaklaşık 2 bin ile 3 bin kilometre uçuyor. Tahminen ülkemizdeki bu çayır tırtılları Ukrayna’dan savaştan kaçtı.
Bulgaristan’da da görülmüş zati tırtıllar. Karadeniz’e uçarak geçerek buraya yuva yaptılar. Ondan sonra Bursa’ya geçti. Gerisinden da Samsun’a kadar ulaştı. Kelebekler 150’den fazla bitkiye ziyan veriyor. Bunlar yeşil canavarı esasen. Hangi yeşil varsa yeşil yaprak ağaç da olsun, yerde olsun fark etmez, çime ziyan veriyor, yabancı otlara da ziyan veriyor, ayçiçeğine de ziyan veriyor. Hatta meradaki otlara da ziyan veriyor. Her türlü yeşili yiyor zati. Yeşil canavarı bir böceğimiz bu.” biçiminde konuştu. (DHA)