Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, 15 yıl sonra ilk kez yapılan İsrail ziyaretinin ardından dönüş yolunda, uçakta, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun açıklamalarından satır başları şöyle:
“Dün Filistin tarafında, Ramallahtaydık. Önce ortak komite toplantısının ikincisini yaptık. Buraya İçişleri Bakan YardımcısI ile Maarif Vakfı’ndan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndanarkadaşlar da katıldılar. Biri ortak bildiri olmak üzere 10 anlaşma imzaladık.
Filistin ekonomisi ile ilgili ne yapabileceğimizi görüştük. Sıkıntıların olduğunu da gördük. Hatta ‘Gerek İslam İşbirliği Teşkilatı içinde gerek diğer fotmatlarda nasıl bir yardım toplantısı olur?’ konuştuk. KEK toplantısı yapacağız. Ticaret de hızlı şekilde artıyor.
Cenin serbest ticaret bölgesi TOBB’un sorumluluğunda. Onun gerçekleşemesi için atılacak adımları değerlendirdik. Elektrik sıkıntısının olduğunu gördük. Bir firma güneş enerjisi yatırımı yapıyor ama imkan var. Firmaları da tesvik edeceğiz. Filistin’de savaştan dolayı tedraik sıkıntı olduğu için tahıl sorunu olacağını görüyoruz.
TŞİKA’nın nın bir kız yurdu var Maarif Vakfı işletecek. Siyasi istişarelere başlayacağız. Türkiye mezunları ile bir araya geldik. Akşam son görüşmemizi Filistin Devlet Başkanı Mahmut Abbas ile yaptık. Mescid-i Aksa ve Kudüs sorununa ilişkin yaşanan sıkıntıları anlattılar. Abbas’la görüşme faydalı geçti.
Filistin tarafından aldığımız mesajları bugün yaptığımız görüşmelerde İsraile aktardık. Özellikle, İsrail Dışişleri Bakanı Yair Lapid’e aktardık. İki taraf arasında diyalogun başlamasını istiyoruz. Üzerimize düşeni de yapacağımızı söyledik. Filistin İsrail tarafıyla diyaloğa hazır. Her iki taraf arasında bir diyalogun başlamasını istiyoruz. Bu konuda üzerimize düşeni yapacağımızı da söyledik.
İsrail’e Büyükelçi atanacak mı?
15 yıl sonra ziyaret gerçekleştirdiğimiz İsrail ziyaretinde Yair lapid ile önce başbaşa sonra heyetler arası görüşmeler oldu. Öğle yemeğinde de turizm ve bölgesel işbirliği bakanıyla bir araya geldik. İlişkilerin tüm boyutunu değerlendirdik. Gelecekte atmamız gereken adımları, özellikle ekonomik işbirliği ile ilgili konuları değerlendirdik. KEK mekanizmasının toplantısı gerçekleştirme kararı aldık. İsrail ile sivil havacılık görüşmelerine başlayacağız. Enerji de dahil olmak üzere birçok alanda potansiyel var burada. Öyle görünüyor ki İsrail’de Türkiye ile iş yapmak isteyen firma sayısı çok.
Büyükelçi atama konusunu Lapid’in Türkiye ziyaretinde değerlendireceğiz. Lapid en kısa zamanda geleceğini söyledi. Henüz tarih belli değil.
Lapid iki devletli çözüme inanan bir siyasetçi. Hamas’ın da hem Filistin’de hem Ortadoğu sürecinde bir gerçek olduğunu bir aktör olduğunu siyasi bir aktör olduğunu da söyledik.
Suriye’de durum
Suriye af ilan ediyor. Diğer taraftan kabul etmiyoruz diyor, bu Suriye rejiminin de samimiyet testidir. Bu bir taraftan Birleşmiş Milletler’e de herkes dönsün diyor, biraz samimi olmaları gerekiyor. İnsanlar neden dönemiyor? Bu tür çelişkili söylemden dolayı rejime güvenip de dönemiyor.
Türkiye’ye yönelik terör tehdidi artmaya başladı. Son zamanlarda terör saldırıları artıyor. Türkiye olarak elimiz kolumuz bağlı kalamaz. Ne zaman bize saldıracaklar diye bekleyemeyiz, gereğini yapmamız lazım.
ABD Büyükelçisi’nin ziyaretleri
Herhangi bir büyükelçi Türkiye’de iç siyasete karışamaz. Biz biliyoruz ki bazı siyasi partilerde bazı ülkelerin büyükelçilerine danışmadan hareket etmiyor.
Büyükelçilerin görev yetkileri Viyana Sözleşmesi’nde açıkça var. Bir büyükelçinin özellikle siyasi taraf tutması Viyana Sözleşmesi’ne de aykırı. Büyükelçinin açıklaması haddini aşan açıklamadır, kasıtlıdır. Biz açıklama ile de karşılık verdik. Ama kendisini Bakanlığa çağırarak gerekli uyarıyı yaptık. Bir büyükelçi haddini aşmamalı kaldı ki 10 büyükelçi vakası var her ne kadar vatandaşlarımızı uyardık dese de iyi niyetli görmedik. Biz biliyoruz ki bazı siyasi partilerde bazı ülkelerin büyükelçilerine danışmadan hareket etmiyor.
‘Çok ciddiyiz, blöf yapmıyoruz’
Yunanistan’ın 1923 Lozan ve 1947 Paris Barış Anlaşması çerçevesinde şartlı olarak kendisine verilen adaların statüsünü bozması uluslararası hukuka aykırı. Yunanistan 1960dan beri silahlandırdı. Biz de vazgeçmezse egemenlik tartışması başlar dedik, gayet sarih açık… Son derece ciddiyiz blöf yapmıyoruz. Yunanistan buna uymazsa biz bu işi daha ileri noktaya götüreceğiz.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya başvurusu
Endişelerimizi ve beklentileri içeren bir belge vardı bunu arkadaşlarımız yazılı olarak verdi. Mazeret istemiyoruz, belge ve kanıt istiyoruz. Üye olmak isteyen onlar. İstiyorlarsa bu adımları atacaklar.
Müzakere sürecinde durağanlık var. Edindiğimiz bilgiye göre yer hizmetleri veren bir bae’li firma var o firmaya yer hizmetlerini verebileceklerine dair bilgi geldi.
‘Müzakere sürecinde durağanlık var’
Müzakere sürecinde durağanlık var. Şu anda Ukrayna müzakereyi durduğunu açıkladı. Sahada mücadele devam ediyor. Ayrıca, özellikle tahıl ürünlerinin uluslararası piyasalara çıkması çeşitli nedenlerden dolayı mümkün değil. Bunlardan ilki, güvenlik sebepleri. Rusya’da bu ürünlere yönelik bir yaptırım yok, ama gemilere dönük sigorta vs. yaptırımlar olduğu için bu konularda müzakereler sürüyor.
Rusya’ya geçen askerlerin ve Ukrayna’nın elindeki askerlerin takası konusunda görüşmeler var. Ateşkes müzakereleri geri plana düştü. İtalya’nın girişimini tam bilmiyoruz. İsrail’in de oldu, BM’nin oldu arabuluculuk girişimleri… Afrika Birliği’nin bir çalışması var. İlgili kişilerin de bu tür girişimlerden önce Türkiye’ye gelmek istediklerini görüyoruz. Kimseyle rekabet içinde olmadık. Çabaları birleştirebileceğimizi bize teklif edenlere söyledik. Kim barış için çaba sarf ederse o çabalara da destek veririz. İtalya’nın planı ile ilgili somut bilgi yok.
Türkiye esir takası için devreye girecek mi?
Biz oradan yaralı askerlerin çıkarılmasını yapabileceğimizi söyledik. Sonuçta böyle bir anlaşma olmayınca da süreç işlemedi. Takası artık kendi aralarında müzakere ediyorlar.
Ukrayna’daki uçakların durumu
İki askeri uçak orada. Bir sıkıntıları yok, bakımları yapıldı. Havaalanında da mayınlar var. Ukrayna hava sahasının açılması önemli. Bu olmadan uçakları riske atmak istemiyoruz. Şu an oradaki konumlarında da sıkıntı görünmüyor.
Kabil Havalimanı
Edindiğimiz bilgiye göre yer hizmetleri veren bir BAE’li firma var. O firmaya yer hizmetlerini verebileceklerine dair bilgi geldi. Biz Katar’la anlaştıktan sonra Taliban’la arkadaşlarımız müzakereler yaptı. Belli konularda anlaşma olmuştu. Taliban’ın geldiği şirkete yaptığı teklifler kabul edilebilir bulunmadı. Bu halel getirecek bir proje değil kalkınma yardımıydı. fakat talibanın yaklaşımını doğru bulmadıkbu bir prestij meselesi değil zaruri bir konu değil.
Taliban da su an müzakerelere devam ediyor ama yer hizmetlerini verdik”