Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, “Gücün hakimiyeti mi kuralların gücü mü” temalı 17. Bled Stratejik Forumu’nun “Avrupa’da kaç Avrupa var?” başlıklı panelinde konuştu. Çavuşoğlu, Avrupa’da savaşları engellemek için kurulan birçok kurum olmasına karşın Ukrayna-Rusya savaşının patlak verdiğine değinerek, “Tarihte nitekim vahim savaşlar yaşadık Avrupa’da Türkler ve kimi Avrupalı ülkeler ortasında, Balkanlar’da ve şu anda bütün bunları aştık ve bölgemizde gerçek bir dostluk kuruldu. Bugün yaşadığımız savaş bugün ya da yarın bir evrede er ya da geç sona erecek. Ne kadar uzun süreceğini bilmiyoruz. Pekala biz bu savaştan dersler çıkaracak mıyız? Neden bütün bu örgütleri kurduk, Avrupa Birliği, Avrupa Kurulu, Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü bütün bunların kurulmasının sebebi kıtamızda ya da dünyada diğer bir savaş olmaması içindi. Lakin şu anda var bir savaş. Şu anda savaş Avrupa’ya geri döndü maalesef” dedi.
“MÜZAKERE EDİLMİŞ OLAN BİR TAHLİL ASLINDA BİRİNCİ BAŞTAKİ HAFTALARDA ÇOK DAHA KOLAY OLABİLİRDİ”
Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik ataklarının başladığı birinci haftalarda müzakere yoluyla tahlilin çok daha kolay olabileceğine değinen Çavuşoğlu, “Müzakere edilmiş olan bir tahlil aslında birinci baştaki haftalarda çok daha kolay olabilirdi. Antalya’da bir ortaya gelmelerini sağladık. Bilhassa İstanbul’da bir ortaya gelmeleri sağladık. Aslında birinci haftalarda dediğim üzere çok daha kolaydı ve artık aslında tahlile ulaşabilmek o kadar kolay değil maalesef kimi şeyler değişti. Bizim sahiden gördüğümüz Bucha’dan gelen tablolardan sonra birçok şey değişti” dedi.
“UKRAYNA’NIN TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜNÜN GARANTİ ALTINA ALINMASI LAZIM”
Artık Ukrayna-Rusya savaşında şu anda alanda farklı gerçekler olduğunu belirten Çavuşoğlu, “Ukrayna’nın Donbass bölgesi dışında birçok kent düştü diyebiliriz. Biz burada barıştan bahsediyoruz lakin bunun karşılıklı kabul edilen bir barış olması gerekiyor. Ancak tıpkı vakitte adil bir barışçıl tahlil olması gerekiyor. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünün garanti altına alınması lazım. Pekala artık müzakere masasına geri dönebilirler mi? Bu kadar kolay mı? Yeni gerçekler müzakerelerin ilerleyen etaplarında tesirli olacaklar. Kırım ve Donbass’ın statüsü ile ilgili olarak pozisyonları bile değişti” dedi.
“HEM RUSYA İLE HEM UKRAYNA İLE GÜZEL BAĞLANTILARIMIZ VAR”
Türkiye’nin Rusya-Ukrayna savaşında elinden geleni yaptığına dikkat çeken Çavuşoğlu, “Biz elimizden geleni yapıyoruz her iki tarafa da erişimimiz var. Her iki tarafla da hem Rusya ile hem Ukrayna ile âlâ münasebetlerimiz var. Şu anda prensipli bir duruşumuz var. Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü destekliyoruz. Ukrayna’ya tahminen de birçok NATO müttefikinden daha çok takviye veriyoruz. Lakin birebir vakitte biz Rusya ile de bir diyalog içerisindeyiz. Bu diyalog da meyvelerini veriyor. Bu nedenle bir ortaya gelmelerini sağladık. Bu tahıl mutabakatı işe yaradı” dedi.
Rusya’nın devlet nükleer güç şirketi Rosatom’un lideri ile Memleketler arası Atom Gücü Ajansı’nın (UAEA) liderin İstanbul’da bir ortaya geldiğini açıklayan Çavuşoğlu, uzmanların şu an Zaporijya Nükleer Santrali’ne gittiğine değindi.
Türkiye’nin mesken sahipliğinde yapılan ve devam eden müzakerelerin ateşkese ve kalıcı bir barışa gideceğini ümit ettiğini söz eden Çavuşoğlu, Ukrayna ve Rusya devlet liderleri ortasında başından bu yana art planda irtibatın devam ettiğini belirtti.
“DÜN İTİBARİYLE 56 GEMİ 1.3 MİLYON TON TAHILI TAŞIDI”
İstanbul’da imzalanan tahıl muahedesinin âlâ işleyen bir sistem olduğunu aktaran Çavuşoğlu, “Dün itibariyle 56 gemi 1.3 milyon ton tahılı taşıdı. Rusya’nın birtakım telaşları vardı. Biz bunu da yönetmeye devam ediyoruz. ABD Dışişleri Bakanı Blinken ve Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Guterres ile görüşmelerimiz devam ediyor. Birebir vakitte biz Türkiye olarak hiçbir vakit bu ülkelerden tahıl ithal etme gereksiniminde olan bir ülke değiliz. Kimi ithalatımız var lakin tahıl açısından kendi kendimize yetiyoruz” dedi.
“RUSYA’NIN SALDIRGAN TAVRINI DESTEKLEMEM MÜMKÜN DEĞİL”
Anlaşmasının bir modülü olarak öbür ithalat kalemlerinin de kolaylaştırılması gerektiğine değinen Çavuşoğlu, bu mevzuyu gündeme getirdiğinde ise Rusya’yı destekliyormuş üzere lanse edildiğini tabir ederek, “Ben bunu söylediğim vakit Rusya’yı destekliyormuşum üzere anlatıyorlar. Rusya’nın saldırgan tavrını desteklemem mümkün değil. Nisan ayında Latin Amerika’daydım gübre ile ilgili bir muhtaçlık vardı. Bilhassa tahıl mutabakatının rastgele bir mahzur olmadan uygulanması gerekiyor” dedi.