İsminin açıklanmasını istemeyen üst seviye bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken‘in Beijing seyahatine ait gazetecilere açıklamalarda bulundu.
Yetkili, “Başkan (Joe) Biden ile Devlet Lideri Şi (Cinping) ortasında geçen kasım ayında Bali’de yapılan görüşmenin akabinde, Dışişleri Bakanlığı ve öteki kurumlar, Bakan Blinken’ın bu ay Beijing’e yapacağı kıymetli ve manalı bir seyahate hazırlanmak için Çinli mevkidaşlarıyla ağır bir biçimde çalıştı” dedi.
Bakanın iki ülke ortasındaki münasebetlerin tüm ögelerini kapsayacak geniş kapsamlı bir gündemi ele almak için bu gece Beijing’e gitmek için hazır olduğunu belirten yetkili, lakin ABD Savunma Bakanlığı’nın ABD hava alanında Çin’e ilişkin yüksek irtifa gözetleme balonu tespit ettiğini ve bunun planları değiştirdiğini söyledi.
Yetkili, “Bu husus hakkında Çin hükümeti ile çeşitli seviyelerde direkt irtibat kurduk. Bakan ve Müsteşar Yardımcısı (Wendy Sherman) Blinken’ın ziyaretinin erteleme kararı alındığı iletisini çarşamba akşamı açık ve direkt Çin’in Washington merkezli üst seviye yetkililerine iletti. Birebir bildiri Beijing’deki üst seviye yöneticilere de iletildi” tabirlerini kullandı.
‘Koşullar uygun değil’
ABD’nin sözkonusu balon hakkında müttefiklerini de bilgilendirdiğini tabir eden üst seviye yetkili, şöyle konuştu:
“Çin’in özür beyanını not ettik, fakat bu balonun hava alanımızda bulunması egemenliğimizin yanı sıra milletlerarası hukukun açık bir ihlalidir. Ve bu kabul edilemez. Kurumlar ortası ortaklarımızla ve Kongre ile yaptığımız istişarelerden sonra, şu anda Bakan Blinken’in Çin’e seyahat etmesi için şartların uygun olmadığı sonucuna vardık. Sahip olduğumuz en karmaşık ikili ilgiyi sorumlu bir formda yönetmek için diplomasiye inanıyoruz.”
Yetkili, şartlar uygun olduğunda Blinken’ın birinci fırsatta Çin’e seyahat etmek istediğini ve Çin ile bağlantı kanallarını açık tutmaya devam edeceklerini lisana getirdi.
Bu olayın Çin ile ABD ortasında kıymetli bir kriz olup olmadığı sorusunu yanıtlamaktan kaçınan yetkili, olayın “kabul edilemez ve sorumsuz bir olay olduğu” konusunda Çin’e net bir halde ileti verdiklerini yineledi.
Kanada’da ‘casus balon’ alarmı
Öte yandan Independent Türkçe’de yer alan habere nazaran, Kanada’nın ulusal savunmadan sorumlu üniteleri, cuma günü ikinci bir kuşkulu casus balon hadisesini doğruladı ve yetkililerin bunu izlediğini söyledi.
Kanada Ulusal Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Yüksek irtifada bir gözetleme balonu tespit edildi ve hareketleri [Kuzey Amerika Havacılık ve Uzay Savunma Komutanlığı] NORAD tarafından bilfiil takip ediliyor” sözleri yer aldı.
Açıklamada, “Kanadalılar inançta ve Kanada, hava alanının güvenliğini sağlamak için mümkün ikinci bir olayın izlenmesi de dahil adımlar atıyor” diye eklendi.
Ne olmuştu?
Pentagon, Çin’e ilişkin bir yüksek irtifalı istihbarat balonunun ABD üzerinde uçuş yaptığını ve Amerikan ordusunun balonu takip ettiğini açıklamıştı.
Perşembe günü ABD’li yetkililer “yüksek irtifa istihbarat balonunun” Çin’den geldiğinden emin olduklarını söylemişti.
Bir basın toplantısı düzenleyen Pentagon sözcüsü Tuğgeneral Patrick Ryder balonun “ticari hava trafiğinin çok üzerinde olduğunu ve yerdeki beşerler için askeri ya da fizikî bir tehdit oluşturmadığını” belirtmişti.
ABD’nin hususun ciddiyeti üzerine Çin makamları ile irtibata geçtiğini belirten yetkili, balonun evvelki gün Montana eyaleti üzerinde olduğunu (Montana eyaletinde ABD’nin nükleer silahları bulunuyor), düşürülmesi durumunda yerde kalıntılarının büyük hasara yol açabileceğini söylemişti.