Dumlupınar’da Mustafa Kemal Atatürk’ün başkomutanlığında zaferle sonuçlanan büyük taarruzun 100. yıldönümünde Jandarma Genel Komutanlığı arşivindeki bu fotoğraflar bir defa daha büyük zaferin kolay kazanılmadığını gösterdi. İstanbul’daki işgal yılları ve gazi Atatürk’ün öncülüğündeki kazanımı anlatan kareler bir sefer daha gözlerimizi yaşarttı.
30 Ağustos Zafer Bayramı’nın yıldönümündeki İstanbul işgalini anlatan bu fotoğraflar gözlerimizi yaşarttı.
1918 yılında işgalci güçlerin subayları Büyükada’da eşleriyle keyif çatarken, işgal yıllarında bir hayırsever İstanbul’da ekmek dağıtıyor.
İşgal yıllarında İstanbul sokaklarında birleşik polis gücü devriyesi dolaşıyor.
Çaresiz durumdaki kamu memurlarımız işgalcileri ellerinde çiçeklerle karşılarken, bir diğer fotoğraf karesinde ise savaş sonucu yetim kalan küçük çocukların Edirnekapı’daki Mihrimah Sultan Mescidine yerleştirildiği görülüyor.
ENVER PAŞA’NIN YALISINA EL KOYUP LOHUSA EŞİNİ KOVUYOR
Haliç ve Kasımpaşa’da ise işgalciler Fatih’in toplarını inceliyor. Bir öbür karedede işgal güçleri komutanlığının Fransız temsilcisi olarak atanan D’esperey 1919 yılı Şubat ayında Türk ve İngiliz generalleri tarafından merasimle karşılanıyor.
Fransız generali D’esperey, Enver Paşa’nın Baltalimanı’ndaki yalısına el koymakla kalmıyor. Paşa’nın lohusa eşini konutundan attırıp buraya yerleşiyor.
Zafer sarhoşluğu yaşayan D’esperey Fatih edasıyla tüm İstanbul’u dolaşırken, Dolmabahçe sarayında ısrarla oturmak istemesi kararından kendisini İngilizler vazgeçiriyor.
GALATA RIHTIMINDA İŞGALCİ İNGİLİZ ATLI SÜVARİLERİ
Sirkeci’de ise işgal kuvvetleri bir binayı garnizon komutanlığı olarak kullanıyor. İngiliz askeri inzibatına bağlı askerlerin nezaretinde İstanbul’daki sivil günahsız halk tramvaya biniyor.
İşgal yıllarında bir diğer fotoğrafta ise Haliç ve Kasımpaşa’da bahriye nezaretindeki İngilizler bugünkü Kuzey Saha Deniz Komutanlığı yerleşkesinde görülüyor.
İngiliz 28. Piyade Tümeni birliklerinin Beyoğlu’nu işgali görülüyor. İşgal yıllarında Harbiye Altınbakkal semtinde Fransız bayraklarıyla donatılmış Notre Dame’de Sion okulu önünde Fransız askerleri hazır kıta bekliyor. Karaköy ve Galata Rıhtımında ise İngiliz atlı süvari birlikleri merasimle geçiş yapıyor.
BAYRAĞIMIZI SELAMLAYIP GELDİKLERİ ÜZERE GİDİYORLAR
İşgal altındaki İstanbul’da çaresiz gariban çocuklar olup bitenlerden habersiz görülüyor. Harbiye semtindeki Sipahi ocağı tesislerine konuşlanan İngiliz birlikleri görülüyor.
Ancak bu fazla sürmüyor ve 2 Ekim 1923’te Mustafa Kemal Atatürk öncülüğündeki Dolmabahçe meydanında Türk, İngiliz, Fransız ve İtalyan birliklerinin hazır olduğu geçit merasiminden sonra itilaf devletleri kumandanları tarafından ulu bayrağımız alkışlar ortasında selamlanıyor.
6 Ekim 1923’te İstanbul halkı Ulu Türk ordusunu bekliyor. Bu son karede ise “Geldikleri üzere gidiyorlar”