Esmanur GÜLBAHAR – M. Taha ÇELİKBAŞ – Herkes Duysun / BURSA (İGFA) – Gölcük sarsıntısı, Van sarsıntısı, Elazığ sarsıntısı, Düzce zelzelesi ve İzmir zelzelesi derken Türkiye, geçtiğimiz Şubat ayının altıncı gününde, tarihte eşine benzerine çok az rastlanır iki büyük sarsıntıyla büyük bir yıkıma uğradı.
11 ilin ağır olarak etkilendiği ve “Asrın Felaketi” olarak tanımlanan zelzelede binlerce vatandaşımız hayatını kaybetti, on binlerce vatandaşımız da yaralandı. Artık ise bölgedeki yüz binlerce depremzede, konteyner kentlerde hayatlarını sürdürmeye devam ediyorlar. 6 Şubat Kahramanmaraş sarsıntısının akabinde yine ve her zamankinden daha güçlü bir formda gündeme gelen muhtemel “Büyük Marmara Depremi” aylardır tazeliğini koruyor ve gündemi birçok tartışmaya hamile bırakıyor. Pekala muhtemel bir Marmara zelzelesi Bursa’yı ve bölgeyi nasıl tesirler? Bursa Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Engin Er, husus ile ilgili Herkes Duysun’a açıklamalarda bulundu.
BURSA MÜMKÜN BİR SARSINTIDAN NASIL ETKİLENECEK?
Bursa’nın muhtemel bir sarsıntıdan nasıl etkileyeceğini anlamak için geçmişe bakmak gerektiğini belirten Bursa Jeoloji Mühendisleri odası Lideri Engin Er, “Geçmişe baktığımızda Bursa’da, 1855 yılında yaşanan ve ‘küçük kıyamet’ olarak isimlendirilen bir sarsıntımız var. Bursa’nın 1855 yılındaki yerleşim yerlerini düşündüğümüz vakit ki o devirde Tophane, Bursa’nın üst kısımları yani sur bölgesi dediğimiz bölgelerde yerleşim yerleri var. Ovada domatesin, şeftalinin yetiştiği tarım alanları var. Oralar artık yerleşim yerleri ve sanayi bölgeleri oldu. Münasebetiyle o vakit ‘küçük kıyamet’ olarak isimlendirilen zelzelesi bugün yaşamış olsak ki muhtemelen 7’nin üzerinde bir sarsıntıydı. Daha berbat bir senaryoyla karşılaşmamamız mümkün değil.” tabirlerini kullandı.
1855 SARSINTISINDA YIKIM NE BOYUTTAYDI?
Heykel bölgesinin fay çizgisine uzak olması sebebiyle sarsıntıdan daha az etkileneceği tezlerine da cevap veren Lider Er, “Bu argüman gerçek değil zira Heykel tarafı bir sefer kayalık değil. Üst kısımlarında traverten dediğimiz kayaçlar var lakin o bölgeler aslında 1855 zelzelesinde en çok hasarın görüldüğü yerler. O sarsıntıda, Ulucami’nin 20 kubbesinden 16’sı yıkıldı. Kapalıçarşı yıkıldı, surlar yıkıldı, Osman Gazi Hazretleri’nin türbesi var tek katlı, o bina bile hasar gördü.” dedi.
“KENTSEL DÖNÜŞÜM BÖLGESİNİN JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ ÇOK ÖNEMLİ”
Bursa’da devam eden kentsel dönüşüm projeleriyle de alakalı değerlendirmelerde bulunan Bursa Jeoloji Mühendisleri Odası Lideri Engin Er, “Kentsel dönüşüm fikrinin Bursa’da yedi yerde başlaması kıymetli bir şey, hoş bir şey lakin Bursa ölçeğinde düşündüğümüz vakit yüzde ikisini, yüzde üçünü, yüzde beşini kaplayan bir alan olarak göremeyiz. Zira üç milyonluk bir Bursa’dan bahsediyoruz. Küçük ölçekte yerler fakat yanlışsız bir yaklaşım. Bu yaklaşımda kentsel dönüşüm alanı ilan edilen yerler, örnek yerler. Mesela Altıparmak-Ankara Yolu ortasının, Fomara-eski stadyum ortasının kentsel dönüşüme tâbi tutulması hoş bir olay ancak bir kentsel dönüşüm yapmak için öncelikle o bölgenin jeolojik ve jeoteknik özelliklerinin bilinmesi lazım.” halinde konuştu.
OLASI BİR SARSINTIDA BURSA’NIN EN ÇOK HASAR ALACAK BÖLGELERİ HANGİLERİ?
Olası bir büyük zelzelede Bursa’nın en çok hasar alacak bölgelerinin hangileri olduğuna da değinen Lider Er şöyle konuştu:
“Bursa’nın merkezinden ve ilçelerinden de geçen etkin fay çizgileri var. Hatta Marmara Denizi içerisinden geçen ve 7.6 büyüklüğüne kadar zelzele yaratma potansiyeline sahip olan fay çizgisinden da etkilenecek Bursa… Faal fay sınırlarının üzerine yerleşmiş bir kentten bahsediyoruz ve burada oluşacak zelzeleden de kentimizin etkileneceğini net bir biçimde söyleyebiliriz. 6 Şubat sarsıntısında en çok hasar gören yer Hatay oldu. Yerin sarsıntının tesirini büyütme özelliği vardır. Bursa’da da tıpkı Hatay tabanı üzere davranan yerler var ve Bursa’daki birçok yerleşim yeri maalesef bu taban üzerinde.”