Doğal yollardan kâfi besin ve vitamine ulaşılamaması durumunda beslenmeyi desteklemek için kullanılan destek edici besin ve vitaminlere yönelik yeni bir düzenleme hazırlandı. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yönetmelik taslağına nazaran arı sütü, arı poleni, perga, apilarnil ve propolis içeren destek edici besinlere, 2-4 yaş kümesi için onay verilmeyecek. 4-10 yaş kümesi emme tableti, çiğnenebilir tablet ve efervesan tablet hariç öbür tablet, kapsül ve pastil üzere katı formlardaki destek edici besinleri kullanamayacak. 3 yaş altı küçük çocuklara yönelik hazırlanan destek besinlerin bileşiminde katkı unsuru olmayacak. 2 yaşın altı içindeki bebekler için ise rastgele bir formda destek edici besin üretilmeyecek, onay verilmeyecek ve piyasaya arz edilmeyecek.
‘SAĞLIKLI BİR ÇOCUĞA DESTEK ÖNERİLMEMELİ’
İzlenimi tertipli, rastgele bir derdi olmayan çocuğa destek edici besin ve vitamin önermenin hakikat olmadığına dikkat çeken Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Nursel Basut, “Galiba biz toplumda sağlıklı çocuk izlenimini biraz ihmal ediyoruz. Çocuğun kendi içindeki seyahatinde, belli periyot ve rutin denetimlerinde bakılan kan bedellerinde rastgele bir sorunu olmadığı durumlarda destek edici besin ve vitamin kullanmak çok da uygun değildir. Bilhassa 2 yaş altındaki çocuklarda mide, bağırsak, karaciğer ve böbrek üzere organlar büsbütün olgunlaşmaz. Bu nedenle gereksiz yere ilaç takviyesi almamaları gerekiyor. 4 yaş altı uygulamasının gelmesiyle birlikte aileler kendi başlarına nazaran gidip eczanelerden ilaç alamayacaklar. Bu çok yerinde bir uygulama olacak” dedi.
“Doğadan elde edilmiş, çok da süreç görmemiş besinleri çocukların beslenme listesine ekliyoruz. Örneğin balı, bir yaşından sonra çocuk her gün bir tatlı kaşığı ile bir yemek kaşığı ortasındaki ölçülerde tüketebilir.” Nursel Basut
“Ancak tabip uygun görüyor ve bakılan kan bedellerinde de eksiklik saptanıyorsa, natürel ki uygun dozda, uygun etken husus içerikli destek edici besinler çocuklara verilebilir” diyen Dr. Basut, “Bunlar da denetimli bir şeklide başlanıp kesilmeli. Uzun soluklu kesintisiz kullanımları çok da gerçek değildir. Bu çeşit ilaçların hepsinin bedende bir yük olduğu, karaciğer ve böbrekte birikimlere neden olup ziyan verebileceği unutmamalıdır” bilgilerini paylaştı.
“Büyümesi yavaş, iştahsızlığı var ve sık hastalanıyor diye çocuğun rutin ömründe vitamin destekleri ve bağışıklık güçlendirici ilaçlar kullanmak çok da hakikat bir uygulama değil.” Nursel Basut
‘ÇOCUKLARIN DESTEK KULLANMASI YANLIŞSIZ DEĞİL’
Herhangi bir destek dayanak almadan evvel bedenin o takviyeye gereksiniminin olup olmadığının gerekli uzman değerlendirmesiyle belirlenmesinin değerine vurgu yapan Yeditepe Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Eczacılık Fakültesi Farmasötik Toksikoloji Anabilim Kısmı Lideri Ahmet Aydın da, “Bu kıymetlendirme klinikte uygun kan testleriyle yapılabilir. Kulaktan dolma tavsiyelerle takviyeler kullanılmamalıdır. Bireylerin bedenleri, genetik yapısı ve hastalıklara yatkınlık durumu bireyden şahsa farklılık gösterebildiği için bir kimseye yeterli gelen bir destek diğeri için ziyanlı olabilir” dedi.
Özellikle iki yaş altı çocukların çok hassas bireyler olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Aydın, “Onların organları şimdi yetişkin insanlarınki üzere tam gelişmemiştir. Destek edici besinlerin içerisinde bulunan vitaminleri, mineralleri, bitkisel bileşenleri yahut öbür etken unsurları yetişkinler üzere basitçe bedenden uzaklaştıramayabilirler. Bu nedenle yönetmelikte bir düzenleme gereksinimi oluşmuştur. Bu çeşit destekleri kullanmanın yanlışsız olmadığını söyleyebilirim” diye konuştu.
“Ülkelerin gelişmişlik seviyeleriyle birlikte hazır eser kullanımına karşı ilginin de arttığını söyleyebilirim. Sağlıklı ve hastalıklara karşı dirençli olmak isteyen pek çok kişi, önlerine sunulan dayanakları deniyor. Bu eserlerin çok fazla reklamının yapılması da insanların destek alarak tüm sıhhat meselelerini giderecekleri hissine kapılmalarına yol açıyor. İlaçta reklam yasak. Tahminen bu eserlerin de reklamı önemli bir halde denetim altına alınabilir” Prof. Dr. Ahmet Aydın
Takviye edici besinlerin; makul bir tablet, kapsül, efervesan tablet, pastil, saşe, çiğnenebilir form, şekillendirilmiş çiğnenebilir form, çiğnenebilir tablet, çiğnenebilir kapsül, emme tableti, kaplet, ağızda eriyen sinema şerit, sprey, ampul, flakon, sıvı şişe, damlalıklı şişe, tek kullanımlık sıvı/toz paket formlarında piyasaya sunulduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Aydın, “Bu eserlerin muhakkak kurallarda satılması gerekiyor. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın destek edici besin ve vitaminlere yönelik hazırladığı yönetmelik bunun çerçevesini ortaya koyuyor. Sıhhat için insanların kullanımına sunulan eserler öncelikle inançlı olmalıdır” formunda görüş paylaştı.
Prof. Dr Aydın, “Gereğinden fazla vitamin almak sağlık problemlerine yol açar. Vitaminler çok az ölçüleriyle da bedende fonksiyonlarını görürler. Bu vitaminlerin azının sıhhat problemine yol açabildiği üzere fazlalığı da sıhhat sıkıntılarına yol açar. Örneğin C vitamini ne kadar çok alınırsa alınsın bedende depolanmayan bir vitamindir. Bu nedenle yanlış bir kanıyla çok fazla alınması asit özelliği nedeniyle mideye ziyan verebilir, böbrek taşlarına yol açabilir. Kâfi ölçüde kullanılması, hücre yenilenmesini sağlarken, çok ölçüde alındığında hücre yaşlanmasına yol açabilir. Her vitaminin günlük alınması gereken ölçü milletlerarası kabul gören otoritelerce belirlenmiştir. Bu ölçüler aşılmamalıdır” açıklamasını yaptı.
‘YÖNETMELİKLE TÜM SÜREÇLER DENETİM ALTINDA’
Takviye edici besin ismi altında üretilen eserlerde yer alan birtakım vitamin ve minerallerin birebir vakitte ilaç olarak da ruhsat aldıklarını lisana getiren Prof. Dr. Ahmet Aydın, “Takviye edici besinde bulunan vitamin ve mineral ölçüsü, ilaç olarak kullanılan dozun altında olmak zorundadır. Yayınlanan yönetmelik taslağı bu ölçüleri düzenliyor. Hassas bireylerde kullanım ile ilgili sınırlamaları belirliyor. Bakanlığın Destek Edici Besinler Komisyonu’nda çok saygın bilim insanları bulunuyor. Destek edici besinlere Bakanlıktan müsaade alma süreçlerinde, eser ile ilgili her türlü bilimsel bilgi kurul üyesi uzmanlar tarafından bedellendiriliyor ve uygun olanlar gerekli müsaadesi alıyor. İşte bu yönetmelikte tüm bu süreçler denetim altına alınıyor. Bakanlık pek hoş bir uygulamayla taslak yönetmeliği üniversiteler dahil bahisle ilgilenen tüm tarafların görüşüne açmıştır. Mevzuyla ilgili görüş ve öneriyi toplayarak son halini verecektir” diyerek destek edici besinlerle ilgili hazırlanan taslağın kıymetine vurgu yaptı.