Önder Yılmaz / ANKARA – Dünyanın en büyük bor madeni rezervine sahip Türkiye, borik asit, bor karbür tozu ve borlu zırhta birinci kere bedel zincirinin tamamını üretecek. Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürü Serkan Keleşer, TBMM’de “İlk kere, 2022’nin sonunda bu kıymet zincirinin tamamı Türkiye’de olacak. Artık Türkiye’nin ‘bor’usu ötecek” dedi. Borun tarım eserlerinde yüzde 25 randıman artışı sağladığını, bir dönüme bir kaşığın kâfi olduğunu belirten Keleşer, bordan zırh üretimine tartı verdiklerini asker ve polisin 20 değil artık 7-8 kiloyla zırhlandırıldığını, bir tankın ise artık 10 tonla değil, 3 tonla zırhlandırılarak daha güçlü ve daha çok hareket kabiliyeti sağladığını belirtti. Uydu ve füzelerde kullanılan “Nadir toprak” sisteminin “dünyada savaş nedeni” olduğunu belirten Keleşer, geliştirdikleri ulusal projenin üzerine titrediklerini kaydetti.
Keleşer, Türkiye’nin dünyadaki 4.5 milyar ton bor rezervinin 3.3 milyar tonuna sahip olduğunu, bor pazarının yıllık 2 milyar dolarlık nakdî piyasa kıymeti bulunduğunu söyledi.
Fiyat kat kat arttı
Keleşer, boru 31 tesiste 22 esere çevirdiklerini, daha evvel cevher halini ton başına 100 dolara satarken, bugün borik asitin tonunu 800 dolara, bor karbür tozunu 40 bin dolara, tank zırhının tonunu ise 400 bin dolara sattıklarını kaydetti. Keleşer, bor üretim ve eser bedel zincirinin tamamının birinci sefer Türkiye’ye gerçekleştirileceğini açıkladı. Keleşer, “İlk sefer 2022’nin sonunda bu bedel zincirinin tamamı bu ülkede olacak. Cevher bizim, borik asit bizim, bor karbür tozu bizim, zırh bizim olacak. Bor karbür tozunu Eti Maden’in Bandırma İşletmelerinde, zırhı Ankara ve Kayseri’de yapacağız” diye konuştu.
Keleşer, Çin’den tedarik edilen elektrikli motorlar, rüzgar türbinleri ve otomotiv dalında kullanılan ferroborun yeni bir projeyle Bandırma’da üretileceğini ve tonunun 8 bin doları bulduğunu bildirdi.
Nadir toprak
Önemli projelerinden birinin de füze ve uydularda kullanılan “nadir toprak işletmesi” olduğunu ve Eskişehir’de kurulan pilot tesisin yıl sonunda çalışmaya başlayacağına değinen Keleşer, şöyle devam etti:
“Nadir toprak elementi dediğimiz oksitler, günümüz dünyasında savaş sebebi. O yüzden, bu projemizin üzerine titriyoruz. Pilot tesisimizi yıl sonu bitiriyoruz. Orada bariti, floriti birinci etapta elde ediyoruz. Sonra NTE konsantrasyonunu, neodyumu, seryumu, lantanı, prasedmiyum, bunları çalışacağız. Sonra da endüstriyel boyuta geçeceğiz ve dünyada az toprak konusunda kelam sahibi olan bir ülke olacak Türkiye.”