Borç yapılandırma yasası yürürlüğe girdi: İşte 12 soruda düzenleme hakkında merak edilenler

Borçların yapılandırılmasına ait kanun teklifi maddeleşti. Kanunla tüm vergi cezaları, trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları ve daha evvel hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan isimli para cezaları, idari para cezaları, tahsil kredisi borçları ve destekleme primi borçları da tekrar yapılandırma kapsamına alınıyor.

İçinde mutlaklaşmış alacakların yine yapılandırılması, katılaşmamış ve dava safhasında bulunan alacaklar, inceleme ve tarhiyat etabında bulunan alacaklar, matrah ve vergi artırımı, işletme kayıtlarının düzeltilmesi, kimi kurumlar vergisi mükelleflerine son dakika sürprizi ek vergi, sarsıntı bölgesine yönelik özel düzenlemeler üzere düzenlemelerin de yer aldığı 7440 sayılı Kimi Alacakların Tekrar Yapılandırılması ile Kimi Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun dünkü Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

– Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SGK, vilayet özel yönetimleri, belediyeler, YİKOB ile ilgili alacaklara yapılandırma imkanı sunuluyor. Bu kuruluşlara bağlı tahsil dairelerine ödenecek yapılandırma fiyatlarının birinci taksitini 31 Mayıs 2023’e kadar ve azami 48 eşit taksitte ödeyebilme kuralı aranacak.

– Düzenleme kapsamındaki alacaklar için 31 Aralık 2022 tarihi temel alınacak.

– Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş yahut beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belirli oran ve meblağlar dahilinde beyan edilmesi sağlanacak.

– Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydedebilecek.

– 31 Aralık 2022’den evvel işlenen fiillere ait olup yapılandırma son müracaat tarihine kadar bildirim edilen idari para cezaları da yapılandırılacak.

– 2022 yılı için matrah ve vergi artırımı imkanı sağlanacak.

– Kurumlar vergisi mükelleflerinden tek seferlik ek vergi alınacak, zelzeleden etkilenen vilayetlerdeki mükellefler kapsam dışında olacak.

– Patronların, sarsıntıdan etkilenen çalışanlarına yardım için sağladıkları menfaatler üzerinden vergi ve prim kesintisi yapılmayacak.

– Zelzeleden etkilenen vatandaşlara, sahibi oldukları konutları ikamet emeliyle bedelsiz olarak tahsis eden konut sahipleri için emsal kira bedeli uygulanmayacak.

– Sarsıntıda yıkılan yahut ağır hasar gören binalar ile kullanılamaz duruma gelen taşıtlara ait vergi ve katkı hisseleri ile varsa bu alacaklara ait feri alacakları terkin edilecek, taşıtlar üzerindeki vergi dairelerince konulan hacizler kaldırılacak.

– Yurt dışına gönderilen öğrencilerin kamuya olan borçları tekrar yapılandırılacak.

– Alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet vermek dışında şoförlere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ceza puanları silinecek.

Tüm vergi, prim, trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları ve daha evvel hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan isimli para cezaları, idari para cezaları, tahsil kredisi borçları, destekleme primi borçları da yapılandırma kapsamında yer alıyor.

Belediyelerin emlak vergisi, su borçları da dâhil olmak üzere tüm alacakları, oda ve borsaların, birliklerin aidat borçları da yapılandırılabilecek.

İnternet vergi dairesine giriş yaparak borcunuzu görüntüleyebilirsiniz.

Borcun peşin ödenmesi durumunda yurt içi ÜFE fiyatının yüzde 90’ından vazgeçilecek. Borç idari para cezasıysa asıl alacaktan yüzde 25 oranında indirim sağlanacak. Ödenecek alacağın feri alacaktan ibaret olması durumunda feri alacak yerine Yİ-ÜFE aylık değişim oranları temel alınarak hesaplanacak fiyattan yüzde 50 indirim yapılacak.

Borcunu peşin ya da daha kısa müddette ödeyenler avantajlı olacak. Vergi ve prim borçları başta olmak üzere birçok kuruma ödenmeyen borçların cezaları silinecek.

Önceki borç yapılandırmalarda 36 ay olan üst hudut 48 aya çıktı. Azami müddetler aşılmamak kaydıyla bu düzenlemeye nazaran yapılandırılan borçlar 12, 18, 24, 36 yahut 48 eşit taksitte ödenebilecek. Borçlular, ödeme seçeneklerinden birini müracaat sırasında tercih edecek.

Spor kulüpleri ise borçlarını 120 eşit taksitle ödeyebilecek.

Bu fırsattan yararlanmak isteyenlerin 31 Mayıs 2023’e kadar müracaatta bulunması gerekiyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı, SGK, Ticaret Bakanlığı, vilayet özel yönetimleri, belediyelere ödenecek meblağların birinci taksiti 30 Haziran’a kadar, öteki taksitler de bu tarihi takip eden aylık devirler halinde azami 48 ay eşit taksitte ödenebilecek.

Cumhurbaşkanı’na müracaat ve birinci taksit ödeme müddetlerini 1 aya kadar uzatma konusunda yetki verilmiş bulunuyor. (7440 sayılı Kanun, Husus. 9/16). Cumhurbaşkanı, bu yetkisini kullanarak, müracaat müddetini 30 Haziran 2023, birinci taksit ödeme müddetini ise 31 Temmuz 2023 tarihine kadar uzatabilir. Daha evvelki yapılandırma düzenlemesinde bu yetkisini kullanmıştı.

Alkollü ve uyuşturucuyla araç kullanmak, drift yapmak ve ölümlü kazaya sebebiyet vermek dışında şoförlere uygulanan trafik idari para cezalarına istinaden verilen ceza puanları siliniyor. Ehliyetine el konulan 10 bin şoförün ehliyeti iade edilecek. Yasa kapsamında sicildeki 5 ile 95 puan cezalar sıfırlanmış olacak.

Alacaklardan vadesi 31 Aralık 2022’den evvel olmasına rağmen 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle ödenmeyen ve tüm tahsil daireleri itibariyle asli ve feri toplamı 2 bin lira ve altında olan borçlar silinecek. Üç farklı ceza olsa da iki bin lirayı geçmiyorsa birebir kapsamda pahalandırılacak.

Bu meblağın hesabında 1 Ocak 2023 itibariyle tahsil dairesi kayıtları dikkate alınacak. Düzenleme öncesi yapılan ödemeler iade edilmeyecek. Bu hususta açılan davalar, alacaklı tahsil dairesinin alacağın terkin edildiğine ait bildirimi üzerine mahkeme tarafından sonlandırılacak.

Mükelleflerce çeşitli sebeplerle noksan beyan edilmiş yahut beyan dışı bırakılmış geçmiş yıl gelirlerinin belirli oran ve meblağlar dahilinde beyan edilmesi sağlanacak.

Gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri, işletmelerinde mevcut olduğu halde kayıtlarında yer almayan emtia, makine, teçhizat ve demirbaşların kendilerince yahut bağlı oldukları meslek kuruluşlarınca tespit edilecek rayiç bedeliyle defterlerine kaydedebilecek.

2022 yılı için matrah ve vergi artırımı imkanı sağlanacak.

GSS primleri, sigorta, işsizlik sigortası, toplumsal güvenlik dayanak primi, ödeme imkanı ortadan kalkan isteğe bağlı sigorta primi ve topluluk sigortası primi, iş kazası, meslek hastalıkları üzere nedenlerle patrona rücu edilen alacak yapılandırılabilecek. Emekli aylıklarından yersiz ödemelerden kaynaklı alacaklarına karşılık sattıkları eser bedellerinden kesinti yapmak suretiyle Kurum’a ödenmesi gereken prim alacakları da bu kapsamda yer alacak.

Ödeme müddeti 31 Aralık 2020 yahut evvelki bir tarih olduğu halde ödenmeyen sigorta primi, işsizlik sigorta primi, toplumsal güvenlik takviye primi ve idari para cezası asılları toplanı 500 lirasını aşmayan alacaklarla fiyatına bakılmadan bu alacaklara bağlı feri alacaklardan meblağı 10 bin lirayı aşmayanların tahsilinden vazgeçilecek.

Diğer vergi daireleri aracılığıyla da gerçekleştirilebilir. Birden fazla vergi dairesine borcu olanlar her bir vergi dairesi için başka farklı başvuracak.

Düzenlemede mükelleflerin matrah ve vergi artırımına ait olarak dikkate alacakları öteki konular da düzenleniyor. Matrah yahut vergi artırımında bulunan ve bu mevzudaki kaideleri yerine getiren mükelleflerin defter ve dokümanları incelenmeyecek ve artırıma mevzu olan vergilerle ilgili olarak tarhiyat yapılmayacak.

Bu düzenlemeye nazaran matrah yahut vergi artırımında bulunulması, yayımı tarihinden evvel başlanılmış olan vergi incelemeleri ve takdir süreçlerine pürüz teşkil etmeyecek. Lakin hususta yer alan inceleme yapma hakkına yönelik kararlar gizli kalmak kaydıyla vergi incelemeleri ve takdir süreçleri düzenlemenin yayımını izleyen 7 iş günü içinde sonuçlandırılamaması halinde bu süreçlere devam edilmeyecek. Bu mühlet içinde sonuçlandırılan vergi incelemeleri ile ilgili tarhiyat öncesi uzlaşma talepleri dikkate alınmayacak.

Vergi Yol Kanunu’ndaki “defter, kayıt ve evrakları yok edenler yahut defter sahifelerini yok ederek yerine diğer yapraklar koyanlar yahut hiç yaprak koymayanlar yahut dokümanların asıl yahut suretlerini büsbütün yahut kısmen uydurma olarak düzenleyenlerin”, birebir kanunda yer alan birtakım fiilleri işleyenler, terör kabahatinden karar giyenlerin ve haklarında terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı, oluşum yahut kümelere üyeliği, mensubiyeti yahut iltisakı veya bunlarla irtibatı olduğu gerekçesiyle isimli makamlar, genel kolluk kuvvetleri yahut Mali Kabahatleri Araştırma Heyeti Başkanlığınca yürütülen soruşturma ve kovuşturmalar kapsamında vergi incelemesi yapılması, terörün finansmanı hatası yahut aklama kabahati kapsamında inceleme ve araştırma yapılması talep edilenler bu düzenlemenin matrah yahut vergi artırımına ait kararlarından yararlanamayacak. Matrah ve vergi artırımı üzerine hesaplanan vergilerin aylık devirler halinde azami 12 eşit taksitte ödenmesi gerekecek.

Matrah ve vergi artırımı hasebiyle verilen beyannamelere ilişkin damga vergisi, matrah ve vergi artırımı sonucu tahakkuk eden vergilere ait birinci taksit ödeme müddeti içinde ödenecek.

Matrah ve vergi artırımlarıyla ilgili beyannamelerden 1000 lira damga vergisi alınacak, bu vergi indirim hesaplanmasında dikkate alınmayacak.