Tribeca denizcilik hizmetleri şirketi, İstanbul Boğazı’ndan geçmek ve Akdeniz’e açılmak için Karadeniz’de bekleyen petrol tankeri sayısının 20’ye yükseldiğini bildirdi. Türkiye ise tavan fiyat uygulamasının akabinde geçersiz kalan gemilerin sigortalarının teyit edilmeden gemilerin geçişine müsaade vermiyor. Tonlarca petrol boğazda bekliyor.
Türkiye, İstanbul açıklarında sigorta probleminden kaynaklanan tıkanıklığı gidermek için görüşmeler yapıyor.
Karadeniz’de giderek uzayan gemi kuyruğuyla ilgili yurt dışından yapılan baskılara karşın Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Denizcilik Genel Müdürlüğü, gerekli sigorta evraklarına sahip olmayan petrol tankerlerinin geçişinin engellenmeye devam edeceğini ve kontrolların yapılması için vakte gereksinim olduğunu bildirdi.
Gemilerin İstanbul’dan geçişinin gecikmesinin yarattığı yığılma, petrol ve tanker piyasalarında tedirginliğe neden oluyor. Bu durum, G7 ülkelerinin ve Avrupa Birliği’nin Rus petrolüne tavan fiyat uygulamasına denk geldi.
Rus limanlarından her gün denize açılan tankerlerin taşıdığı milyonlarca varil petrol, İstanbul ve Çanakkale Boğazları’ndan geçerek Akdeniz’e çıkıyor.
ABD İLE TEMAS
Konuya ait olarak diplomatik kaynaklardan edinilen bilgiye nazaran, Dışişleri Bakan Yardımcısı Büyükelçi Sedat Önal, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo ile yaptığı görüşmede Türkiye’nin tasalarını iletti.
Görüşmede Büyükelçi Önal’ın; müdafaa ve tazmin (P&I) şirketlerinin, tavan fiyatının üzerinde Rus petrolü taşıyan tankerlerin P&I sigortasının geçersiz olacağını duyurmaları üzerine, Türk Boğazlarından geçmeyi planlayan petrol tankerleri için Türk makamlarına sigorta şirketlerinden teyit mektuplarının sunulması muhtaçlığına dikkat çektiği belirtiliyor.
Türkiye, İstanbul üzere bir metropolün ortasından geçen Boğaz’a ait can, mal ve seyir güvenliğiyle, etraf faktörlerine dikkat çekiyor.
DENİZCİLİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NDEN AÇIKLAMA
Denizcilik Genel Müdürlüğü, bir geminin kaza yapması durumunda meydana gelen hasarın tazmininin memleketler arası petrol sızıntısı fonu tarafından karşılanmayabileceğini belirtti.
Yayınlanan açıklamada, “Ülkemiz Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu tarafından alınan yaptırım kararları dışında, öteki ülke ve memleketler arası kuruluşların yaptırım kararlarını uygulamakla mükellef değildir. Bununla birlikte, yaptırıma tabi bir geminin yahut bir yükün Türk Boğazlarından geçiş yapması halinde meydana gelebilecek ve felaket boyutuna varabilecek bir kazada sigorta şirketinin tazmin sorumluluğunu karşılamaması riskini almamız kelam konusu değildir” tabirlerine yer verildi.
Denizcilik Genel Müdürlüğü, Türkiye’nin başka ülkelerle ve sigorta şirketleriyle görüşmeye devam ettiğini kaydetti.
Açıklamada, “Boğazda bekleyen ham petrol taşıyan gemilerin çok büyük çoğunluğu AB’ye ilişkin gemiler olup, tekrar petrolün çok büyük bir kısmı AB limanlarına gitmektedir” denildi. Bu etken, Ankara’nın Batılı müttefiklerini rahatsız ediyor.
G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve Avustralya, sigorta üzere denizcilik hizmetleri sağlayan şirketlerin, tavan fiyat üzerinden satılmadığı takdirde, Rus petrolünün ihraç edilmesine aracı olmasını engelleme kararı almıştı. Bu uygulamanın maksadı, Rusya’nın Ukrayna savaşını finanse edecek gelirini engellemek.
Bununla birlikte, Türkiye ay başından bu yana gemilerin İstanbul Boğazı’ndan geçişleri mühletince yahut Türk limanlarına uğradıklarında sigorta evrakı sunmalarını gerektiren farklı bir kural uyguluyor.
“Rutin” olarak tanımladığı sigorta kontrolları nedeniyle Türkiye’ye baskı yapılmasının kabul edilemez olduğunu kaydeden Denizcilik Genel Müdürlüğü, uygun dokümanlara sahip olmayan tankerlerin Türkiye karasularından uzaklaştırılabileceğini ya da seyahat sürecini kapsayan yeni P&I (Koruma ve Tazmin) sigortalarının ibraz edilmesini mecburî kılabileceğini bildirdi.
KAZAK PETROLÜ
Tribeca denizcilik hizmetleri şirketi, Çanakkale Boğazı’ndan Akdeniz’e geçmek için bekleyen tanker sayısınınsa bir azalarak 8’e düştüğünü bildirdi. İstanbul ve Çanakkale Boğazları’ndan güneye gerçek yol almak için bekleyen toplam petrol tankeri sayısı şu anda 28.
İstanbul Boğazı’ndan geçiş bekleyen gemilerin birden fazla, Kazak petrolü taşıyor. ABD Maliye Bakanı Janet Yellen, dün yaptığı açıklamada, tankerlerin yeni prosedürlere tabi tutulmalarını gerektirecek bir durum görmediklerini söyledi.
Yellen, Washington’un, Türkiye’nin tanker geçişlerini engelleme kararında Rusya’nın parmağı olduğuna inanmak için rastgele bir sebebi olmadığını da kaydetti.
Türkiye, Moskova’nın Şubat ayında komşusunu işgal etmesinden bu yana hem Rusya hem de Ukrayna ile olan yeterli alakalarını dengelemek zorunda kaldı.
Temmuz ayında Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından tahıl ihracatını hür bırakmak için varılan Birleşmiş Milletler takviyeli mutabakatta da Ankara kilit bir rol oynadı.