1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi’ne nazaran Türkiye’nin Çanakkale ve İstanbul Boğazı’ndan geçişlerde hem maddi hem manevi hakları bulunuyor. Manevi haklar Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle gündeme gelmişti. Türkiye’nin savaş gemilerine Boğaz’ları kapama hakkı bulunuyor. Maddi hakları ise geçen gemilerden fiyat almak istikametinde olurken, 1983’te sabitlenen kur 39 yıl sonra 5 zamlandı.
Türkiye, Boğazlar’dan geçiş fiyatını beş kat artırdı.
1983 yılında yüzde 75 oranda indirim yapılarak sabitlenen kur karşılığı ödeme sistemi kaldırılınca yıllık yaklaşık 200 milyon dolara gelir düzeyine çıkılması hedefleniyor.
Sabah’tan Barış Şimşek’in haberine göre, Türkiye, Montrö Boğazlar Kontratı’nda kazandığı haklarıyla boğa geçiş fiyatlarında artışa gitti.
1983 yılından bu yana “Altın Frank” bedelinin 0,80 ABD Doları’na sabitlenmesi üzerinden fiyatlanan geçişlerde, aslen alınması gereken fiyat Altın Frank’ın içerdiği 24 ayar saf altın üzerinden net ton başına 0,17 gram 24 ayar olan saf altın karşılığı fiyat manasına geliyor. .
Dolarla sabitlenen fiyatsa 39 yılda enflasyon ve altın bedeli karşısında eridi. Yeni fiyat net tonaj başına 4 dolar olarak belirlenirken, 7 Ekim 2022’de düzenleme yürürlüğe girecek. Böylece Boğazlardan elde edilen fiyatlar 40 milyon dolardan 200 milyon dolara çıkarılacak.
Montrö Mutabakatına nazaran Türkiye, İstanbul ve Çanakkale Boğazı’ndan girip çıkan gemilerden çeşitli fiyatlar talep etme hakkını elinde bulunduruyor.
Bugüne kadar geçiş fiyatları, 0.80 dolar üzerinden alınıyordu. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nda bilgi veren yetkililer ’39 yıllık mağduriyet giderildi’ açıklamasını yaptı.