Türkiye, Montrö Boğazlar Mukavelesi’nin kendisine verdiği milletlerarası haklar doğrultusunda boğazlardan elde ettiği gelirin belirlendiği frank bedelinde artışa gitti.
1983 yılında Türkiye, Frank bedelinde yüzde 75 indirim uygulayarak bir Frank’ı 0.80 dolar olarak sabitlemişti.
Ancak geçen vakitte bu fiyat dünyada artan enflasyon ve altın kıymeti karşısında eridi.
GELİR 200 MİLYON DOLAR DÜZEYİNE ÇIKACAK
Sabah gazetesinde yer alan habere nazaran; Frank bedeli 5 kat artırılarak net tonaj başına 4 dolar olarak belirlendi. 7 Ekim 2022’de düzenlemenin yürürlüğe girmesi ile birlikte şu anda boğazlardan elde edilen fener, tahlisiye ve sıhhat rüsumu fiyatları 5 kat artırılarak mevcutta 40 milyon dolar olan gelir 200 milyon dolar düzeyine çıkarılacak.
1936’da imzalanan Montrö Mutabakatına nazaran Türkiye, İstanbul Boğazı’ndan geçen ve Çanakkale Boğazı’na girip çıkan gemilerden fener, tahlisiye ve sıhhat rüsumu fiyatı talep etme hakkını elinde bulunduruyor.
Ancak o devir hesaplamanın altın/frank olarak Birleşmiş Milletler tarafından kabul edilen ortak para ünitesi “Germinal Frank” üzerinden yapılması yıllardır Türkiye’ye hak kayıpları yaşatıyordu.
1936’da 1 Frank 0,29 gram saf altına karşılık gelirken, Germinal Frank’ın artık tedavülde olmadığı periyotlarda ödemeler dolar üzerinden Türk Lirası ile yapıldı lakin aktüel kurlar dikkate alınmaksızın 1 Frank’ın bedeli yeniden 0.29 gram saf altın karşılığı olarak korundu.
1983 yılında ise Türkiye o günkü geçiş fiyatları haklarından yaklaşık yüzde 75 feragat ederek 1 Altın Frank’ı indirimli bedeliyle 0.8063 dolara sabitledi. Bugüne kadar da geçiş fiyatları, yeni döviz alış kurunun altın/frankın indirimli pahası 0.8063 dolarla çarpılması suretiyle uygulandı.