Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs’la ilgili taslak raporu basına sızdı. ‘İyi Niyet Misyonu’ başlıklı raporda, Kıbrıs’taki taraflara ve memleketler arası kamuoyuna yönelik kıymetli ikazlar yer aldı. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ayrıyeten, Türkiye tarafının son yıllarda ön plana çıkardığı ‘iki devletli çözüm’ fikrine ‘sıcak bakmadığı’ anlaşılıyor. Gutteres’e nazaran, Ege’deki gerginlik ile Kıbrıs’ta yaklaşan cumhurbaşkanlığı seçimleri Kıbrıs’taki tahlil arayışlarını olumsuz etkiliyor.
ÇÖZÜM ŞİMDİLİK ‘BELİRSİZ’
Kıbrıs Haber Ajansı’nda yer alan haber nazaran Guterres, Kıbrıs’ta barış sürecinde ortak bir tabana ulaşma ihtimalinin şimdilik ‘belirsiz’ olduğunu belirterek, ortak yer arayışında siyasi irade ve esneklik göstermenin ‘son derece önemli’ olduğunu yineledi. Guterres, 15 Haziran ve 12 Aralık 2022 tarihleri ortasındaki gelişmelere odaklanan raporda, her iki tarafın da ileriye dönük yol konusunda zıt görüşleri üzerinde ısrar ettiğini belirtti. Raporda ayrıyeten, iki önderden her iki toplumda da yankı uyandıracak yapan ve uyumlu bildirilerin gelmemesi nedeniyle iki taraf ortasındaki ve BM nezdindeki atmosferin ‘kötüleştiği’ belirtildi.
BM Genel Sekreteri, orta bölge, mücavir alanlar, Maraş’taki alanlarla ilgili uyuşmazlıklar ve açıklamalar nedeniyle siyasi görünümün ‘daha da karmaşıklaştığını’ belirtirken, “Adadaki durum, deniz bölgeleri üzerindeki rakip tezler ve garantör güçler Yunanistan ile Türkiye ortasındaki berbatlaşan ilgiler de dâhil olmak üzere Doğu Akdeniz bölgesinde devam eden tansiyonlarla daha da kötüleşmektedir” tabirlerine yer verdi.
KUZEY KIBRIS’A YÖNELİK MESAJLAR
BM’nin taslak raporunda, Kuzey Kıbrıs’a yönelik değerli iletiler da öne çıktı. Guterres’e nazaran, Kıbrıs’ta kalıcı bir tahlil için müzakerelerin tekrar başlatılması maksadıyla ortak bir tabana ulaşmanın yollarını araştırabilecek bir BM temsilcisinin atanmasına ait metotlar üzerinde şimdi bir mutabakata varılmış değil. Taslak raporda, sürecin geleceğinin tarafların elinde olduğu ve tarafların siyasi irade ve esneklik göstermelerinin ‘büyük kıymet taşıdığı’ tekrarlandı. Bu bağlamda, taraflarla angajmana öncülük edecek bir BM temsilcisinin kritik dayanak sağlayabileceği belirtildi.
Türk tarafının son periyotta gündeme taşıdığı iş birliği tekliflerine atıfta bulunan taslak rapor, Kıbrıslı Türklerin Eğitim Teknik Komitesi himayesindeki “Imagine” barış eğitimi programına iştirakinin askıya alınmasını ‘özellikle üzücü’ olarak nitelendiriyor. BM raporunda iki tarafa yönelik olarak bir dizi iş birliği alanında yaşanan aksaklıklar nedeniyle de dolaylı yoldan tenkitler yöneltiliyor.
BARIŞ GÜCÜ’NÜN VAZİFE MÜDDETİ YENİLENİYOR
Bu ortada, Japonya’nın BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Kimihiro Ishikane, ocak ayında BM Güvenlik Kurulu Başkanlığı’nı üstlenmesi vesilesiyle yaptığı açıklamada, BM Güvenlik Kurulu’nun 30 Ocak’ta Kıbrıs’taki BM Barış Gücü’nün (UNFICYP) misyon mühletini yenilemek üzere toplanacağını açıkladı.