Birleşmiş Milletler (BM) Bayana ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Özel Raportörü Reem Alsalem, ’25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü’ kapsamında Türkiye’nin İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesini kıymetlendirdi. Alsalem, “Türkiye Sözleşme’nin birinci imzacısı. Söylemek istediğim, Türkiye hakikaten şu anda bir yol ayrımında. Ya sahiden tarihin gerçek tarafında olmayı ve bayanları ve kız çocuklarını korumak için bütün gayretleri seferber etmeyi seçebilir ya da toplumunun yarısını kaybedip onları geride bırakabilir” dedi.
BM Bayana ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Özel Raportörü Reem Alsalem, ’25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Memleketler arası Gayret Günü’ kapsamında; dünya genelinde bayana yönelik şiddete karşı gayrete ait yaptığı değerlendirmede Alsalem, salgın seviyesinde bir şiddet durumunun kelam konusu olduğunu belirtti.
“Kanserli bir beden sağlıklı değildir, gelişemez; bayana yönelik şiddetin yüksek olduğu toplumların başına gelen tam olarak budur”
BM Genel Sekreteri’nin bu durumu toplumlardaki ‘kanser’ olarak nitelendirdiğini anımsatan Alsalem, “Bu, bence onu tanımlamanın düzgün bir yolu. Zira kanserli bir beden sağlıklı değildir, gelişemez, potansiyelini yerine getiremez. Bayana yönelik şiddetin yüksek olduğu toplumların başına gelen tam olarak budur. Gerektiği üzere gelişemezler, ilerleyemezler zira toplumun yarısı geride kalmıştır. Elimizde bulunan datalara nazaran, her üç bayandan en az biri hayatı boyunca şiddete maruz kalıyor. Biliyoruz ki bu, buzdağının yalnızca görünen bir kısmı. Zira önemli bir eksik raporlama sorunu da mevcut” diye konuştu.
Kadına yönelik şiddetle çabadaki pozisyonuyla ilgili Türkiye’ye Temmuz 2022’de yaptığı ziyaretten edindiği izlenimlere atıfta bulunan Alsalem, şunları söyledi:
“Kadınların şiddeti duyurabilmeleri için ekonomik açıdan güçlü olmaları çok önemli”
“Ziyaretim sonucunda yaptığım değerlendirmede, Türkiye’nin pek çok alanda bayana yönelik şiddetle uğraşta kıymetli adımlar attığı sonucuna ulaştım. Örneğin, ulusal hareket planı var, kollayıcı ve önleyici (kısıtlayıcı) önlem kararları alınıyor ve Ceza Kanunu’nun birtakım faydalı düzenlemeleri var. Bayanları ekonomik açıdan güçlü kılma konusunda çalışmalar işe yarıyor ve biz biliyoruz ki, bayanların şiddeti duyurabilmeleri için ekonomik açıdan güçlü olmaları çok kıymetli.”
Türkiye’nin bayana yönelik şiddetle çaba konusunda yapması gereken pek çok şeyin olduğunun da rapor kayıtlarına geçtiğini belirten Alsalem, 20 Mart 2021 tarihli Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile Türkiye’nin 1 Temmuz 2021’de resmen İstanbul Sözleşmesi’nden çekilmesine ait olarak, “Bu, ülkenin bayana yönelik şiddetle çabaya kendini adamamış olduğuna dair bir işarettir” tabirlerini kullandı.
Alsalem, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Türkiye sahiden şu anda bir yol ayrımında”
“Türkiye alışılmış ki Bayana Yönelik Ayrımcılığın Önlenmesi Kontratı (CEDAW) kapsamında bayana yönelik şiddetle çaba konusundaki en yüksek standartları korumakla yükümlüdür. İstanbul Mukavelesi’nin özellikle bu mevzudaki en kapsamlı ve tek antlaşma olduğunu biliyoruz. Türkiye Sözleşme’nin birinci imzacısı. Söylemek istediğim, Türkiye nitekim şu anda bir yol ayrımında. Ya sahiden tarihin hakikat tarafında olmayı ve bayanları ve kız çocuklarını korumak için bütün gayretleri seferber etmeyi seçebilir ya da toplumunun yarısını kaybedip onları geride bırakabilir.”
Alsalem, LGBTİ+ toplumunun giderek artan bir formda gaye gösterilmesine ait raporuna atıfta bulundu. Alsalem, dedi.
“Türk yetkililerin ve toplumunun şiddetin ele alınmasına öncelik verilmesi konusunda birleşmesi için çok önemli”
Alsalem, Türk halkı ve yetkililere “Türk yetkililerin ve toplumunun şiddetin ele alınmasına öncelik verilmesi konusunda birleşmesi için çok değerli bir fırsatımız olduğunu düşünüyorum. Bu elbette herkesin güçlerini birleştirmesi, sivil toplumun, hükümetin, dini önderlerin, erkeklerin, erkek çocuklarının iştirakinin sağlanmasını ve mağdurların seslerini temel almalarını gerektiren bir konu” diye seslendi.
Kadın ve kız çocuğu cinayetlerine ait bilgi konusunun da değerli bir sorun olduğunu belirten Alsalem, “İyi siyasetler yapmak için hakikaten data toplamamız gerekiyor. Maalesef şu ana dek Türkiye’nin eksik olduğu en değerli hususlardan biri de bu” diye konuştu.
“İnsanlığın yarısının temel insan haklarından yararlanmak için çaba etmek zorunda olduğu gerçeğiyle yüzleşmek zorundayız”
Kadına ve Kız Çocuklarına Yönelik Şiddet, Nedenleri ve Sonuçları Özel Raportörlüğü vazifesinin yaklaşık 28 yıl evvel oluşturulduğuna dikkat çeken Alsalem, 25 Kasım Bayana Yönelik Şiddete Karşı Milletlerarası Çaba Günü kapsamında şu değerlendirmeleri yaptı:
“Bunu çok şanssız ve üzücü buluyorum, zira yetkim hâlâ mevcut. Demek ki bu, hâlâ bir ihtiyaç. Hâlâ daha da berbata giden bir şiddet salgınından kelam ediyoruz. Tahlil bulmak için birlikte hareket etmemiz gereken, iklim krizi de dahil bu varoluşsal krizi yaşadığımız bir devirde, hâlâ insanlığın yarısının hayatta kalmak ve temel insan haklarından yararlanmak için gayret etmek zorunda olduğu gerçeğiyle yüzleşmek zorundayız.” (ANKA)