Amerikan düşünce kuruluşu Atlantik Konseyi, bir raporda İsrail rejiminin İran’a karşı sürdürdüğü “Binlerce Yaralı Ölüm” stratejisinin başarısızlığını inceledi. İsrail, İran’ın yükselişini engelleyebildi mi? Rapora göre İran nükleer programı ne aşamada? Biden ve Trump dönemi İran politikası arasında ne gibi fark var?
NÜKLEER PROGRAM ENGELLENEMEDİ
Atlantik Konseyi, “İsrail son haftalarda İran’a yönelik saldırılarını hızlandırdı ve İran’ın nükleer programını sabote etmeye, nükleer çalışmalar yürüten bilim insanlarına saldırılar düzenledi. İsrail kabinesi bu stratejiyi geliştiriyor” dendi. İran’ın füze ve insansız hava aracı projeleri sabote edilmeye çalışıldı. İslam Devrim Muhafızlarının Kudüs gücü üyeleri hedef alındı. Atlantik Konseyi şunları ekledi: “İsrail kendini övmeye devam etse de İran’ın gelişkin bir nükleer programa sahip olmasını engelleyemedi.”
İRAN TEKNİK ENGELLERİ AŞMAK ÜZERE
Raporda, “Dünya İran’ın nükleer programındaki değişimi gözlemlerken, İsrail hâlâ aynı zihniyeti koruyor” dendi. Aslında, İran’ın nükleer programı on yıl önceki gibi değil ve İran nükleer programındaki teknik engelleri aşmak üzere. İsrail ise İran’ın nükleer programa sahip olmasını kendi güvenliği açısından tehdit olarak görmeye devam ediyor. Santrifüj zenginleştirme ve üretimde başarılı olundu, teknik bilgiler İran’da yayıldı ve sayısız bilim insanı yetiştirildi. Dahası İran’ın nükleer programı bir anda yok olsa bile İranlı yetkililer teknik bilgi sahibi olduğu için kısa sürede bu programı yeniden inşa edebilir.
İSRAİL MALİYETLİ SAVAŞTA
Raporda, “İsrail’in İran’a karşı oldukça maliyetli bir savaşa giriştiği belirtilmektedir.” İsrail’in saldırıları uzun vadede İran’ın çalışmalarını durdurma başarısı gösterse bile bu durum İran’ı daha hızlı hareket etmeye itiyor. Ayrıca raporda İsrail’in bazı taktik başarılar elde etse de İran’a karşı başarısız olduğu söyleniyor. Çünkü teori ile pratik arasında ciddi uçurumlar mevcut. Ekonomik yaptırımların, bilim insanlarının suikaste kurban gitmesi ve nükleer tesislerin bombalanması nükleer çalışmaları durduramadığı belirtiliyor.
MAKSİMUM BASKI POLİTİKASI TERK EDİLDİ
Trump dönemindeki maksimum “baskı kurma” politikasının Biden döneminde terk edildiğinin altı çiziliyor. Çünkü Biden akaryakıt fiyatlarının daha fazla artmasını istemiyor. Biden İran’a yaptırım uygulama noktasında isteksiz. İran’ın ABD’yi en büyük tehdit olarak algıladığı olay Afganistan ve Irak’ın işgaliydi. O zaman dahi saldırgan davranmamıştı.
Dr. Girayalp Karakuş