Ebrar Coşkun
Ülke genelinde artan sıcaklıklar tarım yerleri ve tarım eserleri üzerinde olumsuz bir tesir oluşturuyor. Diyarbakır ZMO Lideri Ucaman sıcaklıkların artışıyla susuzluktan bitkilerin depresyona girdiğini söyledi. ZMO Lideri Baki Remzi Suiçmez ise, “Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sulama ile ilgili rastgele bir somut ünitesi yok” dedi.
Sıcaklıkların tarım eserlerinin verimliliği üzerindeki tesirlerini, çiftçinin alması gereken tedbirleri ve devletten taleplerini Ziraat Mühendisleri Odası (ZMO) Genel Lideri Baki Remzi Suiçmez, İzmir ZMO Lideri Dr. Hakan Çakıcı ve Diyarbakır ZMO Lideri Abdussamed Ucaman ile konuştuk.
‘SU OLSA BİLE KÂFİ SU TOPRAKLA BULUŞAMIYOR’
Suiçmez sıcaklıkların Türkiye’de tarımı 3 çeşit kuraklık olarak etkilediğini anlatarak “Görülen kuraklıklar hidrolojik kuraklık, meteorolojik kuraklık ve ziraî kuraklık… Su olsa bile kâfi su toprakla buluşamıyor. Bunların hepsi ziraî üretimi olumsuz etkileyen faktörler” dedi.
Suiçmez, tarım yerlerinde sıcaklık sonrası oluşan kuraklığın tesirini en aza indirmek için uygulanması gereken temel yolu ise şöyle açıkladı: “Kuraklık tesirini gidermenin temel yolu sulama yatırımlarını artırmak. Sulama ile kuraklık tesirinin en aza indirilmesi için uygulanması gereken yol yüzey sulamaları, açık sulama yerine kapalı sulama sistemlerine geçiş…”
‘SULAMA ÜNİTESİ YOK’
Tarımda sulamanın değerine değinen Suiçmez, sulama yapılması için ünitelerden dayanak görmediklerini anlattı. Suiçmez hususla ilgili şu tabirleri kullandı:
“Devlet Su İşleri maalesef şu anda fonksiyonsuz pozisyonda ve kanallarını iki yıl evvel bir protokolle Toplu Konut Yönetimi Başkanlığı’na (TOKİ) devretti. Biz bunun yanlış olduğunu söyledik. Türkiye’de kullanılan suyun yüzde yetmiş yedisini tarım dalı kullanıyor lakin Tarım ve Orman Bakanlığı’nın sulama ile ilgili rastgele bir somut ünitesi yok. Geçmişte Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü vardı, kapatıldı. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın kişisel kredilerle çiftçilere verdiği küçük çaplı sulama hibeleriyle ziraî sulama probleminin çözülemeyeceği ortada.”
Devlet Su İşleri’nin yine güçlendirilmesi gerektiğinin altını çizen Suiçmez, ”Yatırımlarını kamu bütçesiyle yapması, sulamayla ilgili arazi yapılması, gelen suyun tarla ile buluşması, fazla suyun drenaj kanallarıyla alandan uzaklaştırılması üzere ziraî sulama altyapı hizmetlerinin uzman kuruluş ve Devlet Su İşleri ile iş birliği içinde alanda hizmet vermesi bir mecburilik. Ne yazık somut bir adım atılmıyor” diye konuştu.
‘ÜRÜN PAZAR PAHASINI KAYBEDİYOR’
Marmara bölgesinde geçen günlerde artan sıcaklıklar bu hafta Ege Bölgesi ve Güneydoğu Anadolu’da tesirli oluyor.
İzmir ZMO Lideri Dr. Hakan Çakıcı da sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerinde seyretmesinin tarım topraklarına verdiği ziyana ait “Sıcaklıkların mevsim normallerinin üzerine çıkması tarladaki eserleri olumsuz etkiliyor. Her bitkinin kendine nazaran sıcaklık sonu var. Bu hududu aşınca bitki aslında gelişimini durduruyor. Fazla sıcaklıktan ötürü yapraklarda kurumalar, yanmalar ve hastalıklar meydana geliyor” dedi.
Çakıcı, sıcaklığın eserlerdeki verimliliği nasıl düşürdüğüne ait ise şöyle konuştu:
“Samyeli üzere sıcak rüzgârlar yaprakları kurutarak nemini emiyor. Bilhassa domates üzere sebzelerde yaprak kayıpları, erken oluma ve eserlerin ömrünün çabuk sonlanmasına sebep olabiliyor. Diyelim ki ağustos sonuna kadar hasat yapacaksınız ve daha eserin üretimini yapacaksınız ama çok sıcaklarda yaprak ölüyor. Bitki artık meyveyi besleyemez hale gelince de ömrü bitiyor. İşte bu da randımanı olumsuz etkilemiş oluyor ya da güneş gören meyvelerde güneş yanıklıkları olunca da pazar pahasını kaybediyor.”
‘ÇİFTÇİ NASIL TEDBİR ALMALI?’
Bitkinin bu periyotta su tüketimi ve gereksiniminin daha fazla artmış olduğunu söyleyen Çakıcı, “Çiftçi nasıl tedbir almalı, sulamayla ilgili önlem alması gerekiyor. Toprağın nemi ve su kaybı konusunda dikkatli olmalı. Cinsine nazaran değişen sulama sistemine dikkat etmeli” tabirlerini kullandı.
Çakıcı, sıcaklıkların tarım eserlerine verdiği ziyana ait sorumuza “Hala sıcaklıkları yaşadığımız için tespit edemedik. Tarım eserlerine verdiği ziyan lakin hasatlarda ortaya çıkacak bir durum. Meslektaşlarımızla da bilgi alışverişi içindeyiz. Çok çok bir tesir şimdi yok diye düşünüyorum. Uzun sürmemesini diliyorum” karşılığını verdi.
‘PAMUK VE MISIR SİSTEMLİ SULANAMIYOR’
Diyarbakır ZMO Lideri Abdussamed Ucaman ise sıcaklıklardan ötürü Güneydoğu Anadolu tarım eserlerinden pamuk ve mısırın nizamlı dönemlerle sulanamadığını dikkat çekti. Bu bitkilerin tertipli sulanması gerektiğini söyleyen Ucaman son olarak şunları aktardı:
“Sulama sistemini yapabilmeleri için hem su gerek, hem de elektriğin önünün açılması gerekiyor. Sıcaklıklar yüksek seyrederse ve sulama sorunu devam ederse bitki esasen bir taraftan depresyona giriyor. Eser elde etmede önemli dertler oluşabilir. Mısırda tane dolumunda tam dolum yaşanmayabilir yahut pamuk kalitesinde önemli kasvetler yaşanabilir. Bu üzere ekstrem sıcaklıklarda kamusal hizmet yürüten yetkililer o refleksi gösterip çiftçiyi rahatlatmaları gerekir.”