Deprem felaketinin akabinde 8 Şubat’ta kapatılan Borsa İstanbul, dün sert yükselişle açıldı. BIST, 15 Şubat’taki açılışta güne, yüzde 5.86’lık yükselişle 4.769 puandan başladı. Kapanışta ise endeks, BES başta olmak üzere alınan çok sayıda önlemin de tesiriyle, yüzde 9.88 yükselişle 4.950 puana ulaştı. Bölüm endekslerinin çabucak hepsinde bedel artışları yüzde 10’u buldu. Çok sayıda şirketten de geri alım ve sermaye artırımı kararı geldi. İş Bankası, THY, Sasa pay geri alımı yaparken; Tüpraş ve Koza bedelsiz sermaye artırım kararı açıklayan şirketler ortasında yer aldı.
HANGİ TEDBİRLER ALINDI
Yaşanan afetin akabinde yaklaşık bir haftalık süreçte yatırımcıyı korumak hedefiyle çok sayıda kurum art geriye önlemler açıkladı. Evvelki gün Resmi Gazete’de yayımlanan önlemlerde, devlet katkısı portföyünde fonların borsa hissesi yüzde 10’dan yüzde 30’a çıkarıldı. ‘Tek bir pay senedine fon portföyünün yüzde 1’inden fazla yatırım yapılamaz’ tarafındaki hususta yer alan oran yüzde 5’e yükseltildi. Nakden ödenen devlet katkısı fon portföyünün borçlanma araçlarında bedellendirilen kısmı ise yüzde 70’ten yüzde 50’ye düşürüldü.
Hazine tarafındaysa geri alımlarla ilgili yüzde 15’lik stopaj vergisi sıfırlandı. SPK tarafından yüzde 35 olarak belirlenen başlangıç özkaynak muhafaza oranının 10 Nisan’a kadar yüzde 20 olarak uygulanacağı kaydedildi. Ayrıyeten 10 vilayetteki müşterilerin 6 Şubat’tan itibaren oluşan temerrüt durumlarında 30 Haziran’a kadar temerrüt süreci de yapılmayacak. 10 Nisan’a kadar aracı kurumlar tarafından portföyü 1 milyon TL ve altında olan müşterilere temerrüt faiz oranı makul düzeylerde kalacak.
GERİ ALIMLARDA ESNEKLİK
Borsa İstanbul da hisse piyasaları ve VIOP’ta açılış seansında buyruk iptali, fiyat kötüleştirme ve ölçü azaltımının yasaklandığını açıkladı. Volatilite bazlı önlem sistemi kapsamında açığa satış üzere kimi uygulamalar kaldırıldı. Buyruk süreç oranı 15:1’den 5:1’e indirildi. İptale kadar geçerli (İKG) ve tarihli (TAR) buyrukların tamamı iptal edildi. Geri alım yapan şirketler üzerinde yeni bir endeks hesaplanacağı belirtildi. BDDK tarafında ise yapılan değişikliklerde şunlar dikkat çekti: Hisseleri borsada süreç gören bankaların 6 Şubat-1 Ocak 2024 ortası pay geri alım yoluyla edindikleri hisseleri, çekirdek sermayeden indirim kalemi olarak dikkate alınmayacak. Ticari nitelikteki nakdi kredilere uygulanan yüksek risk yükleri da sarsıntılardan etkilenen müşterilere kullandırılanlar bakımından geçerli olmayacak. Türkiye genelinde temassız kartların birinci kullanımında da şifre istenecek.
da zelzele bölgesindeki müşterilerin vadesi gelen kredilerin ötelenmesi durumunda zarurî karşılıklardan muaf olacağını ve süratli para transferi için münferit süreçlerde 5 bin TL’lik limitin 20 bin TL’ye yükseltildiğini duyurdu.
TSPB’DEN TAKVİYE MESAJI
– Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) piyasaların işleyişine ait alınan tedbirleri paylaştığı açıklamada, şu değerlendirmeyi yaptı: “Alınan kararlarla birlikte sermaye piyasalarımızın kısa müddette olağan işleyişine kavuşacağı ve daha da güçleneceğine inancımız tamdır. Dal olarak, sarsıntıdan ziyan gören her bir kentimizi, şirketimizi, yatırımcılarımızı, toplumumuzu yine ayağa kaldırmak, yaşadığımız felaketin yaralarını sarmak için sorumluluğumuz daha da arttı. TSPB olarak yatırımcılara kısa vadeli anlık kararlar yerine, sağduyulu, uzun vadeli yatırım kararları vermeleri davetinde bulunuyoruz.”
KARARLARIN TESİRLERİ NE OLUR
Dinamik Yatırım Menkul Bedeller İdare Şurası Lideri Ayşin Fazilet: Getirilen önlemlerle birlikte şirketlerden gelen güçlü alım açıklamaları endeksteki görünümü değiştiriyor. Bundan sonraki günlerde de ekstrem bir durum kelam konusu olmadığı sürece yükseliş hareketinin devam edeceği görüşündeyiz.
İntegral Yatırım Araştırma Müdürü Seda Yalçınkaya Özer: Alınan kararların borsa endeksini olumlu etkilemeye devam edebileceği görüşündeyiz. 2022 yılı dördüncü çeyrek bilançoları pay bazlı hareketlerde katalizör olabilir. Önümüzdeki günlerde halka arzlara yönelik erteleme kararları devam edebilir. En değerli karar temettüye uygulanan yüzde 15 stopajın kaldırılması olur.
Ata Yatırım Yurt İçi Piyasalar Yöneticisi Şükrü Cem Kaya: Bu kararlara BIST müspet tarafta karşılık verdi. Lakin bu tip müdahaleler ile oluşan fiyatların sürdürülebilir olmasıihtimali çok düşük. Önümüzdeki belirsizlikler nedeni ile temkinli durmak ve riski dağıtmak çok değerli. Küçük yatırımcıyı müdafaaya dönük alınan tedbirler, riski minimumda tutmak ve konumları azaltmak için uygun bir fırsat olabilir.
BORSADA KAYIPLAR GERİ ALINIYOR
Borsa İstanbul’da Zelzele öncesi başlayan ve 10 ili etkileyen büyük zelzelenin tesiriyle ivme kazanan düşüş, reaksiyon alımlarıyla karşılaştı. Reaksiyon çıkışında alınan bir dizi önlemin de tesiri oldu. Birtakım şirketlerin kendi hisselerinde geri alım açıklaması, BES fonları, SPK, TCMB ve BDDK üzere kurumların borsaya dayanak manasında attığı adımlar destekleyici rol oynadı. Birinci reaksiyon olarak BIST100 Endeksi olumlu karşılık verdi ve kayıplar geri alınmaya başlandı. Bir bakıma borsa yarasını sarıyor da denebilir. Türkiye iktisadına ait kayıpların telafisi ise vakit alacak. Şimdi net bir hasar raporu çıkarılmış değil. Evvel zelzeleyle ilgili ekonomik tablonun netleşmesi gerekecek. Bu bahis kısa mühlet sonra netlik kazanacaktır. BIST100 Endeksi’ne teknik açıdan bakacak olursak; gelen reaksiyon çıkışının birinci direnci 5.150-5.200 düzeylerinde bulunuyor. Bu düzeylerde satış denemeleri görülebilir. Çıkış trendinin tekrar yakalanması için birinci etapta 5.200 düzeyinin üzerinde kalınması değerli olacak. Bu durumda sonraki dirençler 5.400 ve 5.560 düzeylerinde bulunuyor. Geri çekilmelerde ise tutunma noktaları 4.750 ve 4.480-4.450 noktalarında görülüyor. Endekste reaksiyon çıkışı direnç düzeylerinde satış denemeleriyle karşılaşsa da toparlanma eğilimi korunabilir.