Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun Kriz ve Kamu Çalışanları Raporu’na nazaran; kamu çalışanlarının yüzde 49,8’i ekonomik kriz nedeniyle bir ebeveyn olarak misyonunu yerine getiremediğini düşünürken, yüzde 39,6’sı aile bireylerine karşı öfkeli bir tavır içinde olduğunu, yüzde 40,7 ise aile bireyleriyle bağlantılarının bozulduğunu söz ediyor.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Lideri Mehmet Balık, “Açlık hududunun 7 bin 666 lira olduğu ortamda bu maaşla geçinebilmek mümkün müdür? Mümkün değil, ayakta kalmamız mümkün değil” dedi.
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu’nun kamu çalışanlarının ülkedeki ekonomik kriz şartlarındaki yeni tecrübeleri ve sıkıntılarının yer aldığı Kriz ve Kamu Çalışanları Raporu, bugün Ankara’da düzenlenen toplantıda Federasyon Genel Sekreteri Özgür Aras tarafından açıklandı. Rapor, 1644 kamu çalışanı ile 1-19 Eylül günleri ortasında yapılan anket sonuçlarına nazaran oluşturuldu.
Araştırmaya katılan kamu çalışanlarının yüzde 56,7’sini bayan, yüzde 43,3’ünü ise erkekler oluşturdu. Raporda, anket sonuçlarıyla ilgili şu saptamalara yer verildi:
“Aylık nizamlı iş geliri 15 bin TL’nin üzerinde olan kamu çalışanlarının oranı sadece 4,2’dir”
“Kamu çalışanlarının büyük bir çoğunluğunun aylık tertipli iş gelirinin (yüzde 64,6) 9 bin -12 bin TL ortasında yer aldığını göstermektedir. Bunu yüzde 22,3 ile aylık tertipli iş geliri 12 bin -15 bin TL ortasında olanlar izlemektedir. Aylık nizamlı iş geliri 15 bin TL’nin üzerinde olan kamu çalışanlarının oranı sadece 4,2’dir.
Birleşik Kamu-İş tarafından 2022 yılının eylül ayında yayınlanan Yoksulluk Araştırması’na nazaran 4 kişilik bir ailenin insan onuruna yaraşır bir formda mahrumluk hissi çekmeden yaşayabilmesi için yapması gereken aylık besin ve besin dışı harcamaların toplam meblağı 22 bin 377 TL’dir. Buna nazaran;
Alan araştırmasına katılan kamu çalışanlarının 904’ü, bir diğer sözle yüzde 55’i 4 kişilik aile şartını sağlamaktadır. 904 kişilik küme içerisinde aylık nizamlı hane geliri, Birleşik Kamu-İş tarafından belirlenen meblağın altında olanların sayısı 648’dir. Bu sonuçlar, 4 kişilik aile şartını sağlayan iştirakçilerin yüzde 71,7’sinin aylık tertipli hane gelirinin yoksulluk hududunun altında kaldığını göstermektedir.
“Kamu çalışanlarının yüzde 81’i gündelik ömrün devamı için borçlanmak durumunda kalmaktadır”
Kamu çalışanlarının yüzde 81’i gündelik hayatın devamı için borçlanmak durumunda kalmaktadır. Borçlanma konusunda dikkat çeken kimi öteki sonuçlar şöyledir:
Katılımcıların yüzde 85’i kredi kullanıcısıdır. Öne çıkan borçlanma seçeneği yüzde 72,3 ile gereksinim kredisidir. Bunun akabinde yüzde 41,7 ile aylık kullanım dışında kredi kartı borcu gelmektedir. Kamu çalışanlarının sadece yüzde 38,8’i konut kredisi kullanıcısı durumundadır.
Araştırma sonuçları, kamu çalışanlarının yüzde 64’ünün ekonomik kriz nedeniyle yeni borçlanma kanallarını kullanmak zorunda kaldıklarını göstermektedir. Bu hususta en çok başvurulan seçenekler gereksinim kredisi (yüzde 55,7) ve kredi kartıdır (yüzde 51,8). Ayrıyeten şahıslara borçlanma (yüzde 51,8) için kaydedilen oran da dikkat caziptir.
“Katılımcıların yüzde 35,7’si kriz nedeniyle ailesinden dayanak alırken yüzde 28,3’ü ise aile bireylerinden işsiz kalanlara dayanak olmaktadır”
Kriz, kamu çalışanlarının yüzde 97’sinin harcamalarında kısıntıya gitmelerine neden olmuştur. En fazla kesinti yapılan harcamalarda temel besin hususları başı çekerken temel paklık hususları ile elektrik, doğalgaz vb. harcamalar bunu izlemektedir. Sonuçlar, kamu çalışanlarının yarısından fazlasının sıhhat ve eğitim harcamalarında kısıntıya gitmek zorunda kaldıklarını da ortaya koymaktadır.
Yüzde 27,7’lik bir kesim ekonomik kriz şartlarında ek iş yapmaya başlamıştır. İştirakçilerin yüzde 35,7’si kriz nedeniyle ailesinden takviye alırken yüzde 28,3’ü ise aile bireylerinden işsiz kalanlara takviye olmaktadır. Kriz, kamu çalışanlarının yüzde 10,2’sinin otomobilini satması sonucunu doğurmuştur.
“Kamu çalışanlarının yüzde 40,7’sinin ise aile bireyleriyle irtibatlarının bozulduğunu göstermektedir”
Araştırma kapsamında krizin toplumsal ve ruhsal boyutları; toplumsal faaliyetlerde azalma, aile içi irtibat, kendine ve insanlara itimat, yurtdışına gitme niyetleri ve sıhhat meseleleri bakımından incelenmiştir.
Kriz, kamu çalışanlarının yüzde 97,1’inin toplumsal faaliyetlerini azalmıştır. Bunun yanı sıra kamu çalışanlarının yüzde 87,5’i kriz nedeniyle tatile gidememektedir. Bunlara ek olarak kriz, kamu çalışanlarının aile içi münasebetlerinde bozulmaya neden olmaktadır: İştirakçilerin yüzde 62,3’ü kriz nedeniyle aileleriyle yeteri kadar ilgilenemediklerini belirtmişlerdir. Sonuçlar, kamu çalışanlarının yüzde 39,6’sının aile bireylerine karşı öfkeli bir tavır içinde olduklarını, yüzde 40,7’sinin ise aile bireyleriyle irtibatlarının bozulduğunu göstermektedir. Kriz nedeniyle bir ebeveyn olarak misyonunu yerine getiremediğini düşünenlerin oranı yüzde 49,8’dir.”
Birleşik Kamu-İş Konfederasyonu Genel Lideri Mehmet Balık, rapora ait şu değerlendirmeyi yaptı:
“Açlık hududunun 7 bin 666 lira olduğu ortamda bu maaşla geçinebilmek mümkün müdür?”
“Yoksulluk araştırmalarını açıkladık. Sayılar çok önemli, taban fiyat 5 bin 500 lira olarak açıklandı lakin açlık hududuna bakıldığı vakit 7 bin 660 lira, neredeyse en düşük memur maaşıyla eşit seviyede. Memurların genel gelirlerine bakıldığı vakit ortalama 9 bin lira- 11 bin lira ortasında sıkışmış durumda. Bunun yanında PTT’de, BAĞKUR’da, tapuda, ofiste, vergi dairelerinde çalışan memurların maaşlarına bakıldığı vakit da ortalama 9 bin lira civarında olduğunu görüyoruz. Pekala açlık hududunun 7 bin 666 lira olduğu ortamda bu maaşla geçinebilmek mümkün müdür? Mümkün değil, ayakta kalmamız mümkün değil.
“İki kişilik bir konuta 22 bin liranın girdiği çok nadir”
Yoksulluk hududu yani beslenme dışında öbür toplumsal muhtaçlıkları 22 bin 377 lira. Rahatlıkla söyleyebiliriz muhakkak kamu çalışanları hariç, yani yönetici seviyesinde olan uzman tıp hekimi, müdür, genel müdür, daire liderleri olanların haricinde eşiyle birlikte neredeyse bu maaşı alan memur yok. İki kişilik bir konuta 22 bin liranın girdiği çok ender, birçok kamu çalışanı eşiyle birlikte kazandığı para 22 bin liranın altında bir sayı. Ocak ayında hükümetin planladığı artırımda Cumhurbaşkanı da onu ağzından kaçırmadı fakat bilerek sufle verdi, dedi ki ‘Memurlarımızı enflasyona ezdirmeyeceğiz, ocak ayında onlara enflasyonun üzerinde artırım yapacağız’; evet yüzde 70 artırım yapabilirler, tahminen yüzde 100 artırım yapabilirler, tahminen maaşlarımızda düzgünleştirme yapabilirler. Ortalama 10 bin lira alan bir kamu çalışanının maaşına yüzde 100 artırım yapıldığı vakit halkın gözünde çok değerli bir değişim yaşandı imajını yaratırsınız. 10 bin lira maaş alan kamu çalışanının maaşı 20 bin lira olur, yoksulluk hududuna baktığınız vakit daha yoksulluk hududunu yakalayamamış oluyor.
“Türkiye’de bugüne kadar yabancılara satılan konut sayısı 305 bin 458”
Yeni işe başlayan bir kamu çalışanının maaşı ortalama 9 bin lira civarında, pekala ortalama konut kira fiyatları Ankara içinde düşünülecek olursa, Ankara’nın en kenar semtlerinde bile 7 bin lira 8 bin liranın altında kira fiyatı yok. Yaşanabilir 2 artı 1 meskenden bahsediyorum. Merkeze geldiğiniz vakit Kızılay ve bu etrafa geldiğiniz vakit 1 artı 1 konutların sayısı bu fiyatlarda. Ortalama maaşı 9 bin lira olan bir gencin, kira fiyatlarını kirasını karşılayabilmesi mümkün müdür? Mümkün değildir. Şöyle genel olarak bakalım. Türkiye’de konut fiyatlarına bakacak olursak; konut fiyatları neden bu kadar kıymetli, neden bu kadar artıyor da bunu engelleme talihimiz yok? Türkiye’de son 1 yılda değişik bir olay yaşanıyor. Türkiye’de bugüne kadar yabancılara satılan konut sayısı 305 bin 458; 2022 yılında yabancılara satılan konut sayısı 51 bin 802. Bu konutlar kimlere satılmış? Türkiye’de konut alan birinci on ülke: Birinci sırada Irak, İran, Rusya, Almanya, Kuveyt, İngiltere, Suudi Arabistan, Afganistan, Azerbaycan ve son olarak Ürdün. En çok konutun satıldığı vilayetlere bakacak olursak İstanbul, Antalya, Bursa.” (ANKA)