Afganistan’da eski rejimde üst seviye bir devlet yetkilisi olan ve Taliban idaresinin akabinde bir yıldır saklanan bayan, “Böyle giderse Afganistan’da bayanlara bir gelecek olmayacak” dedi.
Güvenlik gerekçesiyle ismini paylaşmayan ve yüzünü göstermeyen bayan, Afganistan’da olan HaberTürk müellifi Nagehan Alçı’nın sorularını yanıtladı:
– Seni tekrar görmek çok hoş. Geçen yıl buluştuğumuzda hayatının tehlikede olduğunu söylüyordun. Devamlı konut değiştiriyordun. O vakitten bu vakte değişiklik oldu mu?
Kabil’e beğenilen geldiniz. Geçen yıldan beri birtakım değişiklikler oldu. Yeni rejim ekonomik sıkıntılarla çok meşgul, patlamalar ve akınlar da oluyor, onlara ağırlaşmış durumdalar. O nedenle bayanlarla, evvelki rejimde devlette çalışmış benim gibilerle çok fazla uğraşmıyorlar.
– Lakin hâlâ çalışamıyorsunuz, değil mi?
Hayır, işsizim. Konutta kalıyorum, mümkün olduğunca dışarı çıkmamaya çalışıyorum. Dışarı çıktığımda maske takıyorum tanınmamak için, kimseyle konuşmuyorum ve ismimi asla söylemiyorum.
– Hâlâ sizin üzere isimleri takip ediyorlar mı? Tutukluyorlar mı?
Bu bahiste farklı görüşler var. Taliban’ın içinde kimileri eski rejimle çalışmış olanları tutuklamak istemiyoruz, artık takip etmiyoruz diyor ancak hala tutuklama yanlısı birçok isim var. Kimi üst seviye isimlerin tutuklandığını ve yok olduklarını duyuyoruz. Haklarında haber alınamayanlar var.
– İnfazlar mı oluyor diyorsunuz?
Kesin bir şey söyleyemem ancak duyumlar var. Haklarında haber alınamayanlar var. Toplumsal medya ve haberlere önemli kısıtlamalar geldi, sağlıklı bilgi alamıyoruz. Üst seviye kimi isimlerim gözaltında kayıp olduğunu duyuyoruz.
– Bu ürkütücü kıssalar var ancak genel olarak insanlarda -buna siz de dahilsiniz- kısmi bir rahatlama gördüm geçen yıla kıyasla. Sizce Taliban değişti mi? Yoksa insanlara kendilerini farklı mı göstermeye çalışıyorlar?
Bence insanların tabiatı değişmez. Size her şey daha olağan görünüyor zira beşerler alışıyor. Gördüğünüz insanların birden fazla yeni rejimin destekçisi ya da Taliban’ın akrabası. İstemeyenler gitti zati, benim üzere gidemeyenler de saklanıyorlar. Elbette Taliban düzgün yüzünü göstermek istiyor. Dünyadan para lakin bu türlü gelir, dondurulmuş rezervler lakin bu türlü hür kalır. Kabil görünür olduğu için burada daha ölçülü davranıyor lakin öbür yerlerde durum çok farklı.
– Burada bir gelecek görüyor musunuz? Kalmayı düşünüyor musunuz?
Kesinlikle hayır! Şimdi gencim, geleceğimi kurtarmak istiyorum. Kızım var, âlâ bir gelecek hak ediyor. Burada kalmak istemiyorum, bu türlü giderse burada bir gelecek olmayacak. Afganistan’da bayanların geleceği yok. Okulları bile kapattılar. Kızlar yalnızca okuma-yazma öğrensin sonra okumasın diyorlar. İktisat, işletme, gazetecilik üzere kısımlar seçemiyor artık kızlar. Bir erkek sistemi, erkek ülkesi burası.”