Türkiye’de artan hayat pahalılığı kurdaki yükselişle sürat kesmezken, en çok çocukların hayatı bundan etkileniyor. Yetişkinlerin bir halde hayat standardı oluşturduğu ya da daha yaşlı kesitin enflasyon alışkanlığı olduğu ve geçmişten gelen hayat kaideleriyle birtakım masraflardan muaf olduğu düşünülürse, koşullar gençler ve çocuklar için giderek zorlaşıyor. Enflasyondaki yükselişle bilhassa aile bütçesinin temel harcama kalemlerindeki yük artıyor. Bu da eğitim alanında işleri zorlaştırırken, eğitimli gençlerin de işi zorlaşıyor. Enflasyonun çocukların eğitiminde rolü ve gençlerin iş sorunu gündemde kalmaya devam ediyor.
Enflasyonda yükseliş her kısmı etkilerken, gençleri daha çok etkiledi lakin insanlık tarihinde her devir “nereye gittiği” merak edilen gençlik bu kesi bir yere gidemedi.
img-s1.onedio.com
Belli bir yaş üzerindeki bölümün teknoloji üzerinden vurmaya çalıştığı gençler ‘telefonunu çıkar’ telaffuzuyla ekonomik olarak eleştirilmek istenirken, aslen bir muhtaçlık olan teknolojinin farkına varamayanlar bunu bir lüks olarak gördü.
Oysaki alım gücü karşılaştırmasında eskiler enflasyonu daha uygun tanırken, refah seviyesi olarak daha üstlerde kalmışlardı.
img-s1.onedio.com
Sokak röportajlarının ünlüsü ‘telefonunu çıkar’ amcalar 80’li, 90’lı yıllardan enflasyonla eski ahbap olurken, o periyottaki alım gücü, maaş, iş tertibindeki bugüne görece üstte olan düzeyle bir konut, otomobil ve emekli maaşı sahibi olmuşlardı. Eğitim ve nüfus düzeylerindeki farkla da hayata atılmanın daha kolay olduğu da biliniyordu.
Gençlerin tek üniversite olması yetmezken, mezun olanların iş bulması da başka sorun!
TÜİK’in bilgileri tartışıladursun, İşgücü İstatistikleri ayrıntılarında OECD’nin de üzerinde çok durduğu bir bahis olan “ne eğitimde ne istihdamda” yer alan gençler dikkat alımlı.
2022 ikinci çeyreğinde, 15-24 yaş kümesindeki 12 milyon 38 bin gencin yüzde 22,7’si olan 2 milyon 736 bin genç ne okuyor ne de çalışıyor.
veri.oecd.org
2021’de yüzde 23,5 olan orana karşılık, 2019 datalarıyla hazırlanan OECD tablosunda Türkiye’de 20-24 yaş aralığındaki bayan işsizliği dikkat çekerken, bu hususta bizi geçen yalnızca iki ülke bulunuyor: Brezilya ve Kolombiya.
Mimarlık mezunu Muhammet Çetin, mezun olduktan sonra 2 binden fazla iş başvurusu yaparken, iş bulamadığı için yüksek lisans yaptığını belirtti.
Cumhuriyet’ten Cengiz Karagöz haberine göre, Genç İşsizler Platformu üyesi Özgür Hacıoğlu, artık eğitime insanların bütçe ayıramadığını belirtikten, geçinmek için birinci vazgeçilenlerden olduğunu belirtti. Halk ortasında “boşta gezen” olarak tabir edilen gençlerin sayısındaki artış için 600 bin lise öğrencisi gencin okulu bırakarak çalışma hayatına atıldığını belirterek, üniversiteye de kazanmasına rağmen 105 bin gencin ekonomik nedenlerden kayıt yaptıramadığını hatırlattı. Hacıoğlu, ‘bazıları kayıt dışı çalışırken, kimileri da iş bulamıyor’ dedi.
Sessiz sedasız köşesine çekilenler de var: Sessiz istifa gençlerde yayılıyor!
Dünya’nın aktardığına göre, toplumsal medyada viral olan “Sessiz İstifa” kavramı dünyada yayılırken, Türkiye’de de artışta. Gerçek manada istifa niteliğinde olmadan yani işten ayrılmadan, bir nevi sorumluluk almamak, alması gerektiği kadar sorumluluk almak, daha az iş yapmak üzere içerikleri bulunan süreç, Youthall tarafından yapılan 18-50 yaş ortasındaki 1002 kişilik görüşmeyle araştırılıyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 57,3’ü bayan, yüzde 41,6’sı erkek olurken, yüzde 74,3’ü faal olarak çalışıyor. Çalışanların yüzde 58,1’i iş-yaşam istikrarında zorlandığını söylerken, istikrar kurmayı başaranlar yüzde 41,9 oldu. Hayatının özel hayat odağı konusunda iştirakçilerin yüzde 77,5’i yüzde 50’den az özel yaşama odaklanırken, yüzde 50-70 oranında özel hayat odaklı olanlar yüzde 17,3 oldu.
“Sessiz İstifa” gündeminde iş yerine aidiyetinde iş yerine kendini ilişkin hissetmeyenler yüzde 33,5 olurken, kendini ilişkin hissedenlerin oranı yüzde 18,5 oldu.
Gençlerde iş tarifini net bulmayanlar yüzde 64,4 oranında olurken, yüzde 24 oranında sessiz istifa sürecinde olanlarla yüzde 46,6 oranında sessiz istifaya yatkın olduğu görüldü.
“Sessiz İstifa” sürecinde olan gençlerde bu durumun nedenlerinin başında “düşük maaş” geliyor.
Yüzde 35 oranında düşük maaş cevabı verilirken, bunu iş-özel hayat istikrarı yüzde 21,7 ile takip ediyor. Yüzde 15 iş tarifinin net olmaması, yüzde 14,2 de meslek yollarının kapalı olması olurken, çalışmak istememekle suçlanan gençlerin yalnızca yüzde 7,9’u uzun mesai saatleri yüzünden ‘sessiz istifa’yı seçiyor.
Süreç içinde olduğunu belirtenler yüzde 24 oranında olurken, yüzde 35,8’le toplumsal ve maaş haklarının düzenlenmesi birinci neden oldu.
Yüzde 45,2 ile araştırmaya en yüksek oranda iştirak gösteren 18-24 yaş aralığında yüzde 64,1 sessiz istifa sürecinde ya da sürece yatkın olduğunu belirtti.
Tüm iştirakçiler ortalamasında sessiz istifa sürecinde ana neden maaş olurken, 18-24 yaş kümesi olan Z neslinde birinci sıradaki neden iş-özel hayat dengesizliği oldu.
Sessiz istifa sürecinde olduğunu ya da bu sürece yakın olduğunu belirtenler içinde yüzde 68,6’i bayan olurken, ana neden iş-özel hayat istikrarı oldu. Erkeklerindeyse yüzde 58,7 olan oranda neden değişerek düşük maaş oldu.
Bir kanayan yara da parkta oynayıp, okula koşması gereken çocuklar!
Ekonomide yaşananların en çok tesiri altında olan dar gelirli kesimde, çocuklar birinci ve ne çok etkilenenler oluyor. Cumhuriyet’te Erman Şentürk’ün aktardığına göre, yüz binlerce çocuk okuluna gitmek, ders görmek, parkta, arkadaşlarıyla oyun oynamak yerine fabrikalarda, tarlalarda, atölyelerde sömürü nizamıyla çalıştırılıyor.
Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) raporunda çocuk personelliği, dünya genelinde de kanayan bir yara. Dünyada 79 milyonu ağır kurallarda, 160 milyon çocuk çalışıyor.
Ülkemizde de DİSK’in TÜİK ile Toplumsal Güvenlik Kurumu bilgilerine nazaran hazırladığı raporda, 5-17 yaş grubunda çırak statüsündeki çocuklar da dahil olarak 1 milyon 39 bin çocuk personel bulunuyor.
Türkiye’de kayıtlı 10-18 yaş aralığında 677 bin kayıtlı göçmen olduğu bilinirken, kayıt dışı çocuk çalışanlarla birlikte bu sayı yükseliyor.
AB’de çocuklarda yoksulluk riski ortalaması yüzde 22,2 oranında olurken, Türkiye’de bu oran yüzde 48 oluyor. Yani her iki çocuktan biri yoksulluk riski altında!
Türkiye’de Personel Sıhhati ve İş Güvenliği Meclisi (İSİG) raporuna nazaran, 2022 yılının birinci sekiz ayında 14 yaş ve altı 18 çocuk, 15-17 yaş ortasında da 30 çocuk/genç emekçi hayatını hayatını kaybetti.
www.isigmeclisi.org
DİSK Ege Bölge Temsilcisi Memiş Sarı, çocuk çalışanları ekonomik tablonun berbata gidişi olarak yorumlarken, okula gitmesi, parklarda oynaması gereken çocukların fabrikalarda, iş yerlerinde, sanayi tesislerinde ve tarlalarda çalıştığını belirtiyor. Sarı, durumu şöyle özetliyor:
Bu tablonun sorumlusu bugün ekonomiyi bu hale getirenlerdir. Bu artık bir tercih değil, bir mecburilik halini almış durumda. Çocuk personelliği kavramı kaldırılmalı ve milletlerarası kontratlara uyulmalıdır.
Acı gerçeklerle parası olan da yüzleşiyor. 2022’nin birinci 8 ayında özel okullarla ilgili 875 binden fazla şikayet yapılırken, şikayetler Ağustos’ta tavan yaptı.
Şikayetvar’ın derlediği özel okullarla ilgili en çok şikayet edilen hususlar Paraanaliz’de aktarıldığına göre, tahsil fiyatları oldu. Eylül’de okullar açılırken, şikayetler Ağustos ayında yüzde 164 oranında arttı.
En çok şikayet edilen bahis yüzde 44 oranla fiyatlar olurken, sınıfların ve kütüphanelerin yetersizliği de yüzde 40’la ikinci sırada yer aldı. Öğretmen şikayetleri yüzde 26 olurken, yeniden fiyatlar tarafında fahiş olarak nitelenen servis, kırtasiye ve kıyafetler de akabinde geldi.
Geçen yıl 21 bin TL olan okulun bu yıl 45 bin TL olmasıyla şikayet eden veli de var, kırtasiye fiyatı için geçen yıl 4 bin öderken, bu yıl yüzde 95 bursa karşın 8 bin 850 TL kitap masrafı bulunan da.
“İstenen ek ödemeler yüzünden oğlumun kaydını iptal ettirmek zorunda kaldım’ diyen bir veli, 18 Temmuz 2022’de 35 bin TL’ye ek olarak kıyafet ve kırtasiye parası üzerinden yapılan mutabakatın 1 ay dolmadan kıyafet ve yemek için ek olarak 7500 TL fiyat talebinde bulunulmasıyla iptal için de %10 lük kesinti yapmaya çalışıldığını belirtti.
Kırtasiye ve servis fahiş hale gelirken, ek artırım yapan okullar da var.
2,5 km yol için 10 bin TL istenildiğini belirten bir veli taksiyle her gün birebir yolun aylık 880 TL tuttuğunu belirtiyor.
Geçen yıl bin 700 lira olan kitap fiyatının bu yıl 7 bin 500 TL olduğu da şikayetlerde görülürken, uygun fiyatlı okullarda farkın kırtasiye fiyatlarına yansıdığı da belirtiliyor. Okul öncesinde 6 bin 700 lira, ilkokulda 7 bin 500 lira yalnızca kitap masrafı çıkaran okulları olurken, erken kayıt yaptırılmasına rağmen 11 bin 470 lira ek artırım talep eden okullar da var.
Enflasyonda ki artışla 🔥 hem içler acısı çocuk çalışanlar hem de okula gidemeyen çocuk ve gençlerdeki artış, gençlerin iş bulamaması, eğitimdeki bu masraflar hakkında siz ne düşüyorsunuz? Yorumlarda buluşalım 👇
