Psikopatlar düşünüldüğünde çoğu kişinin aklına filmlerdeki gibi ürkütücü karakterler ve katiller gelir. Ancak bu kurgusal karakterlerin tasvirleri, gerçekte var olan psikopatlardan çok uzaktır.
Psikopatların çoğu katil değildir, bu iyi haber. Kötü haber ise psikopatları tanımak zordur çünkü görünüşte normal insanlardır. Araştırmalara göre, nüfusun yaklaşık yüzde 1’i psikopat özelliklerine sahip. Bu kulağa pek hoş gelmeyebilir, ancak istatistiksel olarak tanıdığınız yüz kişiden biri bir psikopat olabilir. Bu kişi herhangi biri olabilir; komşunuz, iş arkadaşınız, arkadaşınız ve hatta en yakın. Daha da kötüsü, istatistikler psikopatların daha çok yüksek pozisyonlardaki kişiler olduğunu göstermiştir.
Psikopatlık nedir?
Psikopati bir kişilik bozukluğudur. Kişilik, bir kişinin ruhundaki istikrarlı ve kalıcı özelliklerdir. Kişilik dünyayla etkileşim kurmanın, sosyal ilişkileri kavramanın ve kişinin kendi duygularını algılamasının bir yoludur. Kişilik bozuklukları yaşayan bir kişi, günlük yaşamın farklı durumlarına uyum sağlamak yerine, uyumsuz davranır.
“Anti-sosyal kişilik bozukluğu” olarak da adlandırılan psikopati, bazı belirtiler erken çocukluk döneminde görülebilmesine rağmen, yalnızca ergenliğin son dönemlerinde veya yetişkinliğin başlangıcında teşhis edilebiliyor.
Psikopatlık, bilişsel ve motor dürtüsellik durumlarını ortaya çıkarır yani, hareket etmeden önce eylemleri hakkında düşünmekte kişiler güçlük çekerler. Genellikle başkaları için empati veya şefkat eksikliği ve ayrıca sosyal normlara saygı duymakta zorluk ile karakterizedir.
Psikopatlığı gösteren 3 ana özellik
Psikopatlar her yerde olabilir, ancak soru şudur: Onları nasıl tanıyabiliriz? Çevrenizdeki psikopatları hızlı ve kolay bir şekilde tespit edebilirsiniz. Psikopatların kişilikleri ve bu kişilerin ortak özellikleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için psikologlar yıllardır kapsamlı çalışmalar ve araştırmalar yürütmektedir.
Teoriler genellikle farklıdır, ancak çoğu araştırmacı, psikopatların 3 ortak özellik gösterdiği konusunda hemfikirdir. İşte psikopatları ele veren 3 özellik.
Makyavelizm
Makyavelizm ikiyüzlülük, kurnazlık ve manipülatiflik ile karakterize edilen bir kişilik özelliğidir. Bu özelliklere sahip insanlar güce, paraya ve kazanmaya öncelik verirler. Ahlaki ve sosyal kuralları görmezden gelirler, başkalarına yalan söylerler ve suçluluk duymadan başkalarını manipüle ederler.
Başkalarını manipüle etmek, bir alkoliğin içme dürtüsü gibi bir dürtüdür. Bazen kişisel çıkarları için, bazen de sadece eğlence için ya da sıkıldıkları için manipüle ederler.
Amaçlarına ulaşmak için aldatma, suçlama, zorbalık veya mağduru oynama kullanırlar. Bu araçları düzenli olarak etraflarındakilerin duygularını ve davranışlarını manipüle etmek için kullanırlar. Bu özelliğe sahip insanlar mükemmel manipülatörlerdir ve genellikle çekicilikleri ile başkalarını fethederler.
Vicdan ve empati eksikliği
Çoğu kişinin belirli bir vicdanı vardır, bize neyin iyi neyin kötü olduğunu söyleyen mantık sesi olarak tanımlanır. Psikopatik özellikleri gelişmiş kişilerde o kadar ince bir ses yoktur, yani vicdanları yoktur. Sonuç olarak, suçluluk, pişmanlık, merhamet ve pişmanlık gibi başkalarının kabul ettiği birçok sosyal duygudan da yoksundurlar. Bu tür duygular psikopatlar tarafından neredeyse bilinmez.
Soğukturlar ve iyi ile kötüyü ayırt etmezler. Vicdan ve empati eksikliği, sosyal olarak kabul edilemez davranışlarda bulunmalarına izin verir. Frenleri yoktur, akıllarına ne geliyorsa onu yaparlar. Psikopatlar genellikle şiddetli ve saldırgandır ve riskli ve tehlikeli durumlara girme eğilimindedir.
Narsisizm
Dünyada birçok narsist insan vardır ve bunların hepsi psikopat değildir. Öte yandan, çoğu psikopat aynı zamanda narsist özelliklere de sahiptir. Narsistlerin iltifat almayı sevdikleri bilinir, kendilerini yüce görürler ve başkalarının onlara hayran olduğunu hissederler. Hakaretlere karşı hassastırlar ve genellikle diğer insanların eleştirilerine öfke ve intikamla karşılık verirler.
Normal bir insanın yapıcı eleştiri olarak göreceği şeyi, bir savaş ilanı olarak görürler. Sadece kendilerini ve ihtiyaçlarını görürler, sağlıklı ve istikrarlı ilişkileri sürdürmekte zorlanırlar. Tam da bu nedenle, genellikle lider pozisyonlarda yer alırlar. Böyle bir otorite, onların sorunları için başkalarını suçlamalarına izin verir.
Bu özelliklerden birine sahip olan herkesin psikopat olmadığını unutmayın. Bazı durumlarda insanlar farklı nedenlerden dolayı kibirli olabilirler veya bazı riskli ve kötü niyetli davranışlarda bulunabilirler. Bu mutlaka kişinin psikopat olduğu anlamına gelmez. Bahsedilen tüm özelliklerin birleşimi önemlidir.