Yandaş toplumsal medya hesaplarında AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Özbekistan’ın Semerkand kentindeki Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) doruğunda çekilen bir fotoğrafı paylaşılıyor dünden beri. Fotoğrafta bir sandalyede oturan Erdoğan ortalarında Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in de bulunduğu çeşitli ülke başkanlarına adeta ders anlatır üzere görülüyor nitekim de. Onu sempatiyle izleyen başkanların yüzlerinde gülümseme var.
Bu, daha evvel yaşanan gibisi durumlarda da bir “çocuk duyarlılığı” sergilediklerine şahit olduğumuz Abdülkadir Selvi isimli gazeteci ile Alpay Özalan isimli AKP milletvekilini oldukça çoşturmuş. “Hangi Türk bu fotoğraftan gurur duymaz” cümlesi eşliğinde paylaşmışlar imgeyi toplumsal medya hesaplarında. Doğal kelam konusu fotoğrafın kamera sevgililiği sonucu yalnızca “bir anı” tespit ettiğini, öncesi ile sonrasının da olduğunu bildikleri halde bunu “reisleri” lehine bir övgü fırsatına çevirmişler.
Şerif’in de var
“Bir anın tespit edilmesi” deyişimi ciddiye alın. Zira birebir dorukta Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif’in de eli çenesinde dikili halde, Erdoğan dahil tıpkı başkanlar ona bakarken çekilmiş bir fotoğrafı da var zira. Onunki de yeniden bir kamera azizliğiyle “anı tespit” çeşidinden bir manzara. Pakistan’da da Abdülkadir Selviler, Alpay Özalanlar olduğu için onlar da “tüm gözler Başbakanımız Şerif’in üzerindeydi” tabirleriyle paylaşmışlar imgeyi.
Bunu önemsemiş olanlar, yani selviler, özalanlar kim ne derse desin önemli bir yetersizlik hissiyle dolular, özfarkındalıktan mahrumlar aşikâr ki. Bu cins davranışları yüzünden öteki insanların kendilerini nasıl gördüklerini bilemeyecek kadar da “düşük bir duygusal zeka”ya sahipler. Gurur duyacağından emin olunan Türk’ün üstünlüğüne vurgu yapmak için bu foroğraflara kadar inebilmek doğrusu değişik. Milletlerarası alakaları cins her hususta galip gelme yarışı sanmak üzere özürlü bir durum da var bu tavırlarında.
Bir Türk’ün “her şeyin en güzeli olan”, “kendisini herkese dinleten” “bir dünya lideri”nin varlılığıyla lakin görünür olabileceğine inanan bir kendine yetmezlik bu. “Muhteşem lider” portresini her fırsatta çizmelerinin nedeni de bu yetmezlik işte. Harika olmamanın her vakit çok da makûs bir şey olmadığını anlayamayacak beşerler bunlar. Erdoğan’a “muhteşemlik” yükleyerek, muhteremin her olağan beşerde olabilecek kusurlarını örtme eforunu da üstlenmiş üzere görünüyor selviler, özalanlar. Olacak iş değil.
Siyasi Böbürlenme
“Political Bragging” (Siyasi Böbürlenme) diye bir kavram var. Bir kusur değil bu elbette. Dünyanın çeşitli ülkelerinde siyaseten böbürlenmenin, böbürlenecek bir şeyi olmasa da, bu türlü davranan siyasetçiye bir getirisi olduğu da kesin. Siyasetçinin, tarihten, geçmişten, geleneklerden, folklordan çıkardığı – birçok düzmece – böbürlenme münasebetleri, sıradan seçmende de kendine itimat hissini güçlendiriyor. ABD’de Donald Trump konuşmalarının birçoklarında “political bragging”e çok sık başvurur. “Büyük ABD” vs en bilineni.
Bunu en yeterli yapanlardan biri de Erdoğan olağan. Böbürlenmeyi, politik bir formül haline getirip, “bizden evvel buzdolabı da ambulans da yoktu” deyişi siyasi övünmenin en düzgün örneklerinden. Bir orta, kızdığı Irak Başbkanı’na (ki iki doktoralı bir mühendisti) “sen benim karatımda, düzeyimde değilsin” çıkışması da bu böbürlenmenin en tuhaf örneklerindendi. Erdoğan seçmenini de bunu duymaktan hoşlanır hale getirdi. Osmanlı’yla övünmeler, Vahdettin’i neredeyse Kurtuluş Savaşı’nın gerisindeki asıl beyin olarak anlatarak göklere çıkarmalar, kendisini de büyük bir tarihe Vahdettin üzerinden bağlama uğraşı alışılmış ki. Lakin bunu yaparken seçmenini de o tarihin bir kesimi yaparak, Cumhuriyet’ten koparıyor bir yandan.
Erdoğan, bu böbürlenme tavrıyla elbette, herkeste olduğu üzere kendisinde de var olan zayıflıkları görünmez hale getiriyor. Bu, yalnızca “bir anı” tespit eden kelam konusu fotoğraf aracılığıyla selviler, özalanlarca da yapılıyor haliyle. Onların misyonları bu elbette.
Kırk bireyiz birbirimizi biliriz
Oysa, Erdoğan’ı dinler bir biçimde o fotoğrafa takılan o önderlerin bir birden fazla, başta Putin, dünya sahnesinde oldukça etkililer. Şahsî yetenekleri açısından da -öncelikle eğitimleri bakımından- son derece donanımlılar. Erdoğan’ın da bilhassa “politik manevralar” açısından elbette bir mahareti var. Kararlarından, asla dönmezmiş üzere görünmesina karşın dönüvermesi, öngörülemez tavırları onu diğer açılardan “önemli” yapıyor alışılmış ki. İsveç ile Finlandiya’yı, kırk yılda gelmiş olan bir fırsatı kıymetlendirerek kendine muhtaç etmesi “başarı” sayılabilir. Lakin iki ülkenin Türkiye’den istediklerini aldıktan sonra eski tavırlarını sürdürmesi Erdoğan’ın övülmesine, onun da bu mevzuda böbürlenmesine pürüz değil. Fotoğraftaki başkanlar Erdoğan’ın büyük dönüşleri olduğunu biliyorlar. Erdoğan’ın BAE ile Mısır’la, “kanlı bıçaklı”yken büyük ödünler vererek ya da karşılığında birşeyler alarak “normalleştiğini bilen başkanlar hepsi. Onların Erdoğan’ı tanımadağını sanıp ( ya da bilmezden gelip) “anı tespit eden” bir imgeden “dünya lideri” çıkarmak, bundan tüm Türklerin gurur duymasını beklemek önemli bir “küçük ülke bireyi kompleksi”dir, bu kesin.
Elbtte Erdoğan’ın da onlara anlatacak bir şeyleri vardır. Ne olduğunu bilmediğimiz kelamlarını dinlerken görünen önderler de var, yanlışsız. Fakat fotoğrafın, imajlı doküman çağında tek başına bir mana söz etmeyeceğini bilmelerine karşın, Erdoğan’ın orada başkanlara ders verdiği sanısını uyandırmak, “politik böbürlenme”yi sevdiği bilinen Erdoğan’a bir yandaş kıyağı.
Oysa Selvi ile Özalan biraz daha bekleselerdi, Pakistan Başbakanı Şerif’e, tıpkı başkanların pür dikkat kesilerek dinlediği öbür fotoğrafı da göreceklerdi.
Ya sabırları yok ya da gerçekten körler..