Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan ‘Biz Smith ve Marx ile iktisat öğrenmeye başladık. İbni Haldun ile başlayabilirmişim sonradan fark ediyorum’ demişti. İbni Haldun’un ünlü yapıtı Mukaddime’nin Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın daima övgüyle bahsettiği 2. Abdülhamit devrinde yasaklandığı ortaya çıktı.
İbn Haldun Üniversitesi (İHÜ) Mütevelli Heyeti Lider Vekili ve Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan, geçtiğimiz günlerde Batı’nın eğitim sistemine tenkitler getirmişti. Erdoğan ‘Biz Smith ve Marx ile iktisat öğrenmeye başladık. İbn Haldun ile başlayabilirmişim sonradan fark ediyorum. Niçin İbni Haldun ile başlatmamışlar? Bizim hocalarımızın haberi yok İbni Haldun’dan. Lakin Smith ve Marx’ın 300-400 yıl sonra yazdıkları şeylere bakıyorsun İbni Haldun ile birçok benzerliği, çakıştığı yerleri var. Münasebetiyle biz burada o iki perspektifi de kazandıralım ki çocuk büsbütün Batı paradigmasının yetiştirdiği bir bilim insanı olmak durumunda kalmasın, buna zorlanmasın’ demişti.
Cumhuriyet gazetesi müellifi Barış Terkoğlu bugünkü yazısında İbni Haldun’un ünlü yapıtı Mukaddime’nin 2. Abdülhamit periyodunda yasaklandığını yazdı. Terkoğlu’nun yazısında şunları kaydetti:
“Devlet telakkisi Osmanlı’nın devlet anlayışına uymadığı için yasaklanmıştı”
Geçen pazartesi de “Biz Smith ve Marx ile iktisat öğrenmeye başladık. İbn Haldun ile başlayabilirmişim sonradan fark ediyorum. Niçin İbn Haldun ile başlatmamışlar” deyince, bir de bu var dedim. 15 yıl, ABD’de ve İtalya’da eğitim almıştı. Türkiye’de kendisini İbni Haldun ile tanıştırmayan eğitime veryansın ediyordu. Aman, Bilal Erdoğan işte demeyin. İstanbul’da, devlet takviyesiyle ihya olan İbn Haldun isminde bir üniversite var. Bilal Erdoğan, üniversitenin lider vekili. Üniversiteyi kuran TÜRGEV de bir Bilal Erdoğan projesi. Erdoğan, yeniden kamu binalarında büyüyen İslam Bilim Tarihi Vakfı’nın da idaresinde. Bilmesi gerekiyor.
Sadece o değil. Cumhurbaşkanı Erdoğan da İbni Haldun Üniversitesi açılışında konuşmuş, İbni Haldun’un hak ettiği bedeli bulmamasının sorumlusu olarak, “toplumun bedellerine düşman, yasakçı, baskıcı jakobenler”i göstermişti. Peki asırlarca özgür olan İbn Haldun’un Mukaddime’sini, Erdoğan’ın deyimiyle “milletin bedellerine düşman” hangi yönetici yasakladı? Hemen size, Erdoğan’ın akıl hocası, Atatürk düşmanı Kadir Mısıroğlu’ndan aktarayım: “İbn Haldun’un devlet telakkisi Osmanlı’nın devlet anlayışına uymadığı için Abdülhamit onu yasaklamıştı.”
‘İbni Haldun’un özgürleşmesi Cumhuriyetle oldu’
Adnan Adıvar da İslam Ansiklopedisi’nde şöyle anlatmıştı: “Halifelik ve imamet üzere mevzularında İbn Haldun, çok özgür ve bağımsız görüşler açıklamış ve genel olarak hükümette şeriatın mutlak gerekli olmadığını söylemiştir. Yapıtın çevirisi ve aslı bu hususları içine aldığı için, II. Abdülhamit devrinde, Türkiye’de satılması ve okunması yasak kitaplardandı.”
İbn Haldun’un özgürleşmesi evvel 1908 ve doğal Cumhuriyet İhtilal ile oldu. Hem Atatürkçü hem solcu yayınlar, yıllarca Mukaddime’yi bastı. Bu yapıtın en açıklayıcı çevirisini yapan da dinci terörün katlettiği Turan Dursun’du. Dursun, Abdülhamit’in yasağını anlattıktan sonra şunu söylemişti:
“İbni Haldun ‘şeriat’ın hükümet için kural olmadığını” açıkladığı vakit (14. yüzyıl), bu türlü bir görüşü açıklamak büyük bir yüreklilik işiydi. Herkeste yerleşen bir inanç vardı: “Devlet ve hükümet ‘şeriat’sız olamaz.”