ReutersABD Lideri Joe Biden, Suudi Arabistan’da Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile görüştü. Biden, görüşmede gazeteci Cemal Kaşıkçı cinayetini gündeme getirdiğini ve bu cinayetten Prens’in şahsi sorumluluğu olduğuna inandığını ona söylediğini belirtti.
Görüşmenin akabinde düzenlenen basın toplantısında konuşan Biden, “Kaşıkçı’nın başına gelenler müthişti… Bir daha bu türlü bir şey olması halinde karşılığını ziyadesiyle alacaklarını net bir halde söz ettim” dedi.
Biden, insan hakları sicili nedeniyle daha evvel Suudi Arabistan’ı dışlayacağını söylemişti.
Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de İstanbul’daki Suudi konsolosluğunda öldürülmesi akabinde yaptığı bu ziyaret nedeniyle Biden tenkitlere maruz kaldı.
Biden, “Bu mevzunun benim için ve ABD için hayati ehemmiyette olduğunu net bir formda söz ettim” dedi.
Biden, görüşmeler için “Umarım ilgilerde daha geniş bir olağanlaşmaya yol açar” sözünü kullandı.
Açıklamada, Suudi Arabistan’ın İsail’e hava alanını tekrar açmasının da değerli bir gelişme olduğu belirtildi.
ABD ve Suudi Arabistan ortasında 5G ve 6G taşınabilir teknolojisi ve siber güvenlik alanında işbirliği yapılacağı duyuruldu.
SUUDİ ARABİSTAN, İSRAİL’E HAVA ALANINI AÇTI
Eleştirier karşısında, bu ülkeyle bağları koparmak istemediğini söyleyerek ziyaretini savunan Lider Biden, Suudi Arabistan’a direkt İsrail’den uçtu. Bu, Suudi Arabistan’ın İsrail’e boykotu nedeniyle daha evvel yasaktı.
İsrail’i resmi olarak tanımayan ve bu ülkeye karşı bölgesel bir boykota öncülük eden Suudi Arabistan’ın, “tüm taşıyıcıların” hava alanını kullanmasına müsaade vereceğini duyurması, Biden ve İsrail’e yönelik uzlaştırıcı bir jest olarak değerlendirildi.
Biden, İran’a karşı İsrail’in bölgedeki entegrasyonunu bilhassa güvenlik ve savunma alanında genişletmeyi hedefliyor.
Suudi Arabistan ve İran bölgesel rakipler. İsrail İran’ı en tehlikeli düşmanı olarak görürken, İsrail’in var olma hakkını tanımayan İran da tekraren ortadan kaldırılması davetinde bulundu.
İran’la ilgili karşılıklı kaygılar Suudi Arabistan ve İsrail ortasında gayri resmi seviyede güvenlik ve istihbarat bağlarının kurulmasına yol açtı.
Suudi Arabistan uzun vakittir ABD’nin kıymetli bir bölgesel müttefiki, büyük bir petrol üreticisi ve ABD’den milyarlarca dolarlık silah satın alıyor.
Ancak son yıllarda ABD’nin Asya’ya yönelmesi, Orta Doğu’daki güçlerini ve hava savunma kapasitesini geri çekmesi ve Biden’ın dış siyasetinde insan haklarına öncelik verdiğini ilan etmesiyle alakalar gerildi.
ABD-Suudi ilgileri, Washington Post için yazan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın 2018’de öldürülmesiyle bu tansiyon en üst seviyeye ulaştı.
EPA Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul konsolosluğunda öldürülmüştü ABD istihbarat kurumları, Veliaht Prens Muhammed’i cinayeti onaylamakla suçladı. Prens argümanları reddetti ve Suudi savcılar “haydut” olarak niteledikleri Suudi casuslarını suçladı.
Biden, 2019’da başkanlık kampanyası yürütürken, Kaşıkçı’yı öldürdüğü için Suudi Arabistan’ı “parya” haline getirme kelamı vermişti.
ABD’de petrol fiyatlarının rekor düzeylere yaklaştığı bir devirde gerçekleşen bu ziyarette Biden’ın Suudi yetkilileri üretimi artırma taahhüdünde bulunmaya zorlaması bekleniyor.
Beyaz Saray, Biden’ın Prens Muhammed ile görüşmesini değersiz göstererek, Cumartesi günü Cidde’de katılacağı bir konferansta başka Arap önderlerle de görüşeceğini kaydetti.