İsrail Tel Aviv’deki Ben Gurion Havalimanı’na iniş yapan ABD Lideri Joe Biden‘ın birinci Ortadoğu tipi resmen başladı. ABD Lideri Joe Biden resmi ziyaret kapsamında İsrail’e geldi. ABD liderlerini taşıyan “Air Force 1” tipi uçakla Tel Aviv’deki Ben Gurion Havaalanı’na ulaşan Biden, burada İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog ve Başbakan Yair Lapid tarafından resmi merasimle karşılandı.
President Joe Biden was greeted by Israeli leaders on Wednesday for talks before meeting Palestinian President Mahmoud Abbas in the West Bank on Friday. pic.twitter.com/yVyrzgp06P
— Newsweek (@Newsweek) July 13, 2022
İsrail’in Demir Kubbe ve Demir Işın hava savunma sistemleri konusunda brifing alacak olan Biden, daha sonra Kudüs’e giderek Holokost kurbanları için yapılan Yad Vashem anıtında düzenlenecek merasime katılacak.
İran Cumhurbaşkanı’ndan İsrail ziyaretine tepki
ABD Lideri Joe Biden’ın İsrail ziyaretine ait açıklamalarda bulunan İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, “Ortadoğu seyahatinin İslam cumhuriyetinin bölgesel baş düşmanı İsrail için güvenlik sağlamayacağını” söyledi.
Akile’nin akrabaları Washington’a davet edildi
AFP, ABD’li bir yetkili Biden idaresinin öldürülen El Cezire muhabiri Şirin Ebu Akile‘nin akrabalarını Washington’a davet ettiğini belirtti.
Biden ziyaretine protesto: Sayın Lider, bu apartheid
İsrailli sivil toplum kuruluşu (STK) B’Tselem, ABD Lideri Joe Biden’ın ziyaret etmesi beklenen bölgede protesto için pankartlar astırdı. B’Tselem aktivistleri, ABD Lideri Biden tarafından ziyaret etmesi planlanan işgal altındaki Batı Şeria’da bulunan Beytüllahim’deki binalara ve bilboardlara pankartlar astı.
Pankartlarda İngilizce “Sayın Lider, bu apartheid” yazısının yanı sıra yapılan çizimde Filistin’in Batı Şeria, Gazze ve Golan Zirveleri’nin İsrail tarafından bölündüğü gösterildi.
Çantasında neler var?
ABD Lideri Joe Biden‘ın lider olarak gerçekleştireceği birinci İsrail ziyaretinin gündeminde, İran ve Filistin belgelerinin yanı sıra Rusya-Ukrayna krizinin yansımaları, Arap ve İslam ülkeleriyle olağanlaşmanın yaygınlaştırılması, İsrail’e sağlanan askeri dayanak ve İsraillilerin ABD vizesinden muaf tutulması olması öngörülüyor.
Masada 5 ana gündem hususu olması bekleniyor
Biden, İsrail’e birinci ziyaretini bugün gerçekleştirecek Biden, İsrail seçimlerine müdahale ediyormuş üzere görünmemek için yapacağı açıklamalarda dikkatli olmak zorunda kalacak.Bununla birlikte Biden’ın İsrail’in süreksiz Başbakanı Yair Lapid ile Batı Kudüs’teki bir otelde yapacağı görüşmesinin gündeminde bölgesel ve milletlerarası 5 ağır evrak bulunuyor. Ziyaretin gündeminin, İran ve Filistin belgelerinin yanı sıra Rusya-Ukrayna krizinin yansımaları, Arap ve İslam ülkeleriyle olağanlaşmanın yaygınlaştırılması, İsrail’e sağlanan askeri takviye ve İsraillilerin ABD vizesinden muaf tutulması mevzularını içermesi öngörülüyor.
Biden’ın yarın öğlenden sonra İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog‘la görüşmesinin akabinde düzenlenecek merasimle “İsrail Cumhurbaşkanlığı Onur Nişanı” alacağı program en rahat görüşmesi olacak.
İsrail basını: En güç görüşme Bibi ile
İsrail basınına nazaran, Biden’ın en sıkıntı görüşmesi ise muhtemelen yarın muhalefet önderi eski Başbakan Benyamin Netanyahu ile yapacağı görüşme olacak. Çünkü Netanyahu ile Amerikan Lideri’nin mensubu olduğu Demokrat Parti ortasındaki münasebetler bilhassa İran ve Filistin belgeleri konusunda gerginlik ve uyuşmazlıklarla karakterize ediliyor.
‘İsrail için birinci mevzu İran’
Kudüs İbrani Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Yonathan Freeman, yaptığı açıklamada, Biden’ın İsrail ziyaretine damgasını vurması beklenen beş belgeyi kıymetlendirdi. Freeman, “Bence birinci sorun İran. İsrail bu ziyareti, İran’ın kendisine karşı oluşturduğu tehdidi ABD’ye daha fazla göstermek için kullanacak” değerlendirmesinde bulundu. İsrail’in bu kapsamda, İran’ın nükleer programı, İran’ın Suriye’deki varlığı ve Hizbullah’ın faaliyetlerini gündeme getireceğini belirten Freeman, “İsrail için birinci problem bu. Zira İsrail, İran nükleer programı müzakerelerini etkilemek istiyor. Muahede istiyor fakat güzel bir muahede istiyor. Bu nedenle ziyareti, tasalarını daha fazla tabir etmek için bir fırsat olarak kullanacak” dedi.
Bu bağlamda, İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz geçen ay yaptığı açıklamada, İran’a karşı ABD öncülüğünde İsrail’in de dahil olduğu bölgesel bir ittifak davetinde bulunmuştu.
Rusya-Ukrayna savaşı
Freeman, ziyaretin gündemindeki ikinci mevzunun, Rusya-Ukrayna krizi ve bunun yansımaları olacağını belirtiyor. “İsrail, ayrıntılar açıklanmasa da aksini söyleyen haberlere karşın Rusya ile Ukrayna ortasındaki ara buluculuk faaliyetlerine devam ediyor” diyen İsrailli uzman, “İsrail’in bu fırsatı, orta buluculuk uğraşları, bu uğraşların nereye vardığı ve gelecekte neler yapabileceği hakkında Biden’a bildiri vermek için kullanacağını düşünüyorum” tabirlerini kullandı. Freeman, Rusya’nın “İsrail’in Ukrayna savaşı konusunda gereğince tarafsız kalmadığını düşündüğüne ve bu nedenle İsrail’in Suriye’deki faaliyetlerini eleştirdiğine” işaret ederek, bu nedenle İsrail’in, “durumun daha da kötüleşmesine yönelik pek çok korkusu olduğuna” dikkati çekti.
Diaspora Musevilerinin İsrail’e göçüne öncülük eden Yahudi Ajansı’nın Rusya’da faaliyet göstermeye devam edemeyeceğine dair raporlar olduğunu kaydeden Freeman, “Bu, Musevilerin orayı terk edip İsrail’e göç edemeyecekleri manasına gelen dramatik bir gelişmedir. Bu yüzden bu savaş gündemde değerli bir yer tutacak” dedi.
Filistin konusu
Biden’ın cuma günü Batı Şeria’nın Beytullahim kentinde Filistin Devlet Lideri Mahmud Abbas ile görüşmesinden bir gün evvel Filistin evrakının gündemin değerli bir hususu olacağına inanılıyor.
Freeman, “ABD’nin İsrail’den, Filistin idaresiyle itimat inşa etme adımları dahil olmak üzere çeşitli teşebbüslerle Filistinlilere bir ölçü umut vermesini istediğine dair haberler gördük ve bu nedenle ziyaret sırasında yeni kimi adımlar atılacağı açıklanabilir” görüşünü lisana getirdi.
Öte yandan, Filistin asıllı Amerikalı gazeteci Şirin Ebu Akile’nin öldürülmesi hadisesinin ziyareti ne ölçüde etkileyeceği de şimdi muhakkak değil. Washington idaresi, “Ebu Akile’nin muhtemelen İsrail güçlerince vurulduğu”, “ancak kurşunun kaynağının tespit edilemediğini” ileri sürmüştü.
İsrail-Suudi Arabistan yakınlaşması
Biden, 15 Temmuz’da sona erecek İsrail ziyaretinin akabinde Tel Aviv’den Cidde’ye gitmek üzere ayrılacak. İsrail, Suudi Arabistan ile yakınlaşma konusunda umutlu görünürken, bu yakınlaşma konusunun da ziyaretin gündeminde öne çıkacağı varsayım ediliyor.
İsrailli kimi yetkililer, Walla haber sitesine yaptıkları açıklamalarda, “Suudi Arabistan’ın, Biden ziyareti sırasında İsrail’in Güneydoğu Asya’ya sivil uçuşları için hava alanını kullanmaya müsaade vereceğini açıklayabileceğini, İsrail’in bu istikamette beklentisi olduğunu” söylemişti.
Daha evvel, “Israel Hayom” gazetesi, Biden’ın bölgeyi ziyareti sırasında İsrail ve ABD’nin iştirakiyle bölgesel bir güvenlik forumunun başlatılacağını duyuracağını ve buna Suudi Arabistan, Bahreyn, Birleşik Arap Emirlikleri, Sudan, Mısır ve Ürdün’ün katılacağını aktarmıştı.
Biden’ın İsrail’e 10. ziyareti
Biden, 1973’te ABD Senato üyesi olduğu periyotta başlayan siyasi mesleğinden bu yana İsrail’e 10’uncu ziyaretini gerçekleştirecek.
ABD’nin İsrail Büyükelçisi Tom Nides, geçen hafta büyükelçilikte düzenlediği merasimdeki konuşmasında, İsrail’e onuncu ziyaretini gerçekleştirecek Biden’ın paydaşlığın kritik kıymetiyle birlikte eşsiz bir lider olduğunu, İsrail’i bildiğini ve sevdiğini söyledi. Nides, Biden’ın 1973’te Senato üyesi iken yaptığı birinci ziyaretinden başlayarak, Golda Meir‘den bu yana her İsrail cumhurbaşkanı ve başbakanıyla dostluk kurduğunu söz etti.
Biden’ın gururla “Ben bir Siyonistim” dediğini aktaran Nides, İsrail’in güvenliği ve Ortadoğu’daki entegrasyonu için verdiği odunsuz takviyeyle de bunu somutlaştıran bir lider olduğunu aktardı.