8 Kasım’daki Kongre orta seçimleri öncesi Kaliforniya’da düzenlenen Demokrat Parti etkinliğinde konuşma yapan ABD Lideri Joe Biden, İran’daki şovlara değindi.
Konuşması sırasında destekçilerinin cep telefonlarını kaldırarak “Özgür İran” iletisi göstermesi üzerine Biden, “Endişelenmeyin, İran’ı özgürleştireceğiz. Onlar çok yakında kendilerini özgürleştirecek” dedi. Biden hususa ait daha fazla açıklama yapmadı.
Reisi: İran, 43 yıl evvel özgürleşti ve sizin esaretinize düşmemeye kararlı
Öte yandan, İran devlet televizyonuna nazaran, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, 1979’da ABD’nin Tahran Büyükelçiliğinin işgal edilmesinin 43’üncü yıl dönümü nedeniyle Tahran’da düzenlenen aktiflikte konuştu.
Biden’ın Kaliforniya eyaletindeki konuşmasında kullandığı tabirlere işaret eden Reisi, “Birkaç saat evvel ABD Lideri’nin tahminen de dikkati dağıldığı için bir açıklama yaptığını öğrendim. ‘İran’ı özgürleştirmeyi hedefliyoruz’ dedi. İran, 43 yıl evvel özgürleşti ve sizin esaretinize düşmemeye kararlıdır” dedi.
Konuşmasında ülkede genç bir bayanın polis nezaretinde hayatını kaybetmesinin akabinde başlayan ve yaklaşık 50 gündür devam eden protestolara da değinen Reisi, göstericileri “bazı aldatılmış kişiler” yahut “hainler” olarak niteledi.
Çok sayıda can kaybının olduğu olaylardan ABD’yi sorumlu tutan Reisi, “Düşman bugün ulusal birliğimizi maksat almıştır. ABD, bugün güvenliğimizi, huzurumuzu ve iktidarımızı maksat almıştır. Bu mevzuda uyanık ve basiretli olmalıyız. Bugün isyanda olan herkes düşmanın stratejisi doğrultusunda hareket etmektedir” değerlendirmesinde bulundu.
İran’daki gösteriler
Tahran’da 13 Eylül’de “ahlak polisi” olarak bilinen İrşad devriyeleri tarafından gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan 22 yaşındaki Mahsa Amini‘nin 16 Eylül’de ömrünü yitirmesi İran’da ülke idaresine karşı protestolara yol açmıştı.
Olaylarda resmi kaynaklardan sivillerin ve güvenlik güçlerinin öldüğüne dair açıklamalar yapılsa da meyyit sayısı hakkında net bilgi verilmedi.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü ise şovlarda 253 kişinin öldüğünü duyurmuştu. İran medyasına yansıyan haberlerde ise şovlar sırasında şu ana kadar 30’dan fazla güvenlik görevlisinin ömrünü yitirdiği belirtiliyor.
İran ABD ve İsrail’i suçluyor
İran idaresi, yaklaşık 50 gündür devam eden olayları, “Ülkeyi parçalamayı hedefleyen ABD ve İsrail üzere güçlerin komplosu” olarak pahalandırıyor.
ABD, Mahsa Amini şovlarında polisin eylemcilere yönelik müdahalesine ait kimi İranlı güvenlik yetkililerine yaptırım kararları almıştı. Washington idaresi, ayrıyeten yakın vakitte İran’a, “Ukrayna’da kullanması için Rusya’ya silahlı insansız hava araçları ve teknik yardım sağladığı” gerekçesiyle yaptırım uygulamıştı.
İran da ABD’nin yaptırımlarına karşılık 1 Kasım’da “ülkedeki şiddeti kışkırtmak ve iç işlerine müdahale” gerekçesiyle üst seviye sivil ve askeri yetkililerin de ortalarında bulunduğu Amerikalı 10 kişi ve 4 kuruluşa yaptırım kararı almıştı.