Kahramanmaraş sarsıntısının üzerinden tam 11 gün geçti. Mevzuata uygun olmayan yapılar, imar aflarıyla birlikte yasal hale getirilen binlerce bina yerle bir oldu, en az 35 bin insan ömrünü yitirdi.
Beton çetesi yalnızca Saray ve etrafındaki görkemli müteahhitlerle sonlu değil, sokak sokak kovalanan rantlarda ülkenin damarlarına işledi, mafyalaştı. BirGün’den Timur Soykan bugünkü yazısında, zelzeleden yalnızca birkaç gün sonra Osmaniye Kadirli’de oturduğu meskenler hasar alan vatandaşların ve yapı kontrol şirketine ‘mafyalar’ tarafından yaşatılanları anlattı.
Soykan’ın yazısının tamamı şöyle:
MHP’li Kadirli Belediyesi’nden bir işçi, binalara gelip çekiçle bir iki kolona vurup ‘hasarsız’ raporu veriyordu. İlçede buna yönelik yansıları ANKA Haber Ajansı’ndan Burhan Demircioğlu haberleştirmişti. İmgelerde beşerler konutlarındaki çatlak, yıkık duvar ve kolonları gösteriyor, “Bu binalar nasıl hasarsız olur, nasıl bu konutlara girelim” diye soruyordu.
Belediyenin bu incelemelerine haklı olarak güvenmeyenler ise özel hasar inceleme ve tespit şirketleri arayışına girdi. Kadirli’deki 15 yıllık Eskicioğlu Kent 1 Sitesi’nin idaresi de İzmir merkezli bir şirket ile anlaştı. Beyoğlu Kentsel Dönüşüm Riskli Yapı Tespiti İnşaat Mimar Mühendislik Şirketi’nden 3 mühendis Kadirli’ye gelerek 6 blokta 60 konutun bulunduğu sitenin bütün donatı tespitlerini yaptı. Birçok mühendislik firmasının bir ortaya geldiği şirket, site idaresine inanç vermişti.
Binaların betonarme-statik projelerini alan mühendisler, binaların üretim yılındaki teknik şartnameye ve yönetmeliğe uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetim edecekti. Binaların demir donatılarının projeyle birebir olup olmadığına bakacaklar, kolon ve kirişlerin irtibatlarını değerlendireceklerdi. Beton numuneleri alınacak ve Etraf ve Şehircilik Bakanlığı onaylı laboratuvarda tahlil edilecekti. Yer etüdü, bina eğim raporu üzere pek çok alanda da meslek odalarına kayıtlı şirketlerle çalışacaklardı. Ve binaların zelzeleye dayanıklılığı konusundaki sonuç raporu kat maliklerine verilecekti.
Yuvalanmış çete
Ancak mühendisler 12 Şubat günü çalıştıktan sonra telefonlarına tehditler yağdı. Teze nazaran, arayanlar “15 yıllık binaları incelersen öldürürüz” demişti. Sonunda şirket, siteye idaresine ‘Ölümle tehdit ediyoruz” dedi ve aldığı parayı iade ederek Kadirli’den ayrıldı.
Sitede yaşayanların savına nazaran; müteahhitler ve belediyede yuvalanmış bir çete, şirketi tehdit etmişti.
Şirketteki bir mühendis, İzmir’e döndükten sonra Osmaniye Kadirli Başsavcılığı’na gönderilmek üzere İzmir Adliyesi’nde kabahat duyurusunda bulundu. 14 Şubat 2023, yani sarsıntıdan yalnızca 8 gün sonra yapılan kabahat duyurusundaki suçlama ‘ölümle tehdit’ ve ‘hakaret’ti. Şirketin çalışma biçimi ve Kadirli’ye gelişleri anlatılan hata duyurusu şöyle devam etti:
“Daha evvel hiç bilmediğimiz ve tanımadığımız birtakım telefon numaraları bizi arayarak bölgede son yıllarda yapılan 15 yıllık binalara kadar girmemiz konusunda bizi vefatla tehdit ettiler. Tahminimizce müteahhit firma olarak değerlendirdiğimiz ya da çalışma yapacağımız binalarda eksiklerini tespit etmemizden korkanlar bizi tehdit etti. Ya da farklı sebeplerden bölgede çalışma yapmamızı istemeyen kişi ya da şahısların bizi bu bahislerde mevtle tehdit ettiğini görüyoruz.”
Gizli numaradan tehdit
Suç duyurusuna tehdit aramalarını yapan ve Osmaniye’nin telefon koduyla başlayan 3 numara eklendi. Ayrıyeten kapalı bir numara arayarak mevt tehditleri savurmuştu. Şikayette 12-14 Şubat tarihleri ortasında 32 defa tehdit telefonu geldiği tabir edildi. Site idaresine paranın iade edilerek bölgeden ayrıldıklarını anlatan şikayetçi mühendis, Kadirli’de diğer sitelerin hasar tespiti işini de aldıklarını fakat bunlara da başlayamadıklarını yazdı.
Müteahhitler ve ortağı çeteler, insanlara mezar olacak meskenler yapmakla yetinmiyor. İnşa ettikleri binalardaki hataları örtmek için de tehditler savuruyorlar. Türkiye’de beşerler zelzelede mevte bu türlü mahkum ediliyor.