Yaz aylarında besin zehirlenmesi riskinin arttığını hatırlatan Günebak, nadiren de olsa vefata yol açabilen bu tehlikeye karşı gerek konutta gerekse dışarıda dikkatli beslenmenin püf noktalarını açıkladı.
Sıcaklarla birlikte, uygun şartlarda koruma edilmeyen, hijyenik kaidelerde hazırlanmayan yiyeceklerin üzerinde çoğalan bakterilerin ürettikleri toksinler besin zehirlenmelerine yol açıyor. Bu nedenle gerek meskende gerekse dışarıda yemek yerken kimi değerli noktaların göz gerisi edilmemesi gerektiğini belirten Beslenme ve Diyet Uzmanı Tuba Günebak, besin zehirlenmelerine karşı alınabilecek tedbirleri şöyle sıraladı…
Tuba Günebak
En riskli gıdalar
Sıcak yaz günlerinde dikkat etmemiz gereken hususlardan biri de besin güvenliğidir. Sıcak havalarda en riskli besinler protein ve nem içeriği yüksek olanlardır. Yani inançlı olmayan deniz mahsülleri (deniz kirliliğinin olduğu denizlerden tutulmuş) ya da çiğ, yarı çiğ deniz mahsülleri, güzel pişmemiş etler, az pişmiş yumurta (beyazı katılaşana kadar pişirilmeli), çatlamış yumurta, pastörize edilmemiş süt ve süt eserleri ve taze peynirlerdir.
Nasıl anlaşılır?
Besin zehirlenmelerinde en yaygın belirtiler, mide ve bağırsakların iltihaplanması nedeniyle kusma, karın ağrısı ve ishaldir. Lakin, birtakım besin zehirlenme tiplerinde ateş, dışkıda kan ve kas zayıflığı da görülebilir.
Neler yapılmalı?
Besin zehirlenmesi geçirmeniz halinde su içmeyi ihmal etmeyin, içtiğiniz su ölçüsünü artırın, bir ila iki su bardağı maden suyunu gazını kaçırıp için, suyunu çektirerek haşladığınız pirinci mesken imali yoğurt ile karıştırıp yiyin, haşlanmış patates, muz ve ayran tüketin. Kanlı ishaliniz, ishalle birlikte boyun sertliği, ateş ve şiddetli baş ağrınız varsa, besin zehirlenmesi belirtileriniz iki günden uzun sürüyorsa, kusuyor lakin su içemiyor ve kaybettiğiniz sıvıyı yerine koyamıyorsanız kesinlikle doktora başvurun.
İşte korunma yolları
EVDE
1- Yemek hazırlamaya başlamadan evvel ellerinizi 20 saniye boyunca sabunla yeterlice ovuşturarak yıkayın. Et, yumurta üzere riskli besinlere dokunduktan sonra ellerinizi tekrar yıkayın. Ellerinizi kurularken tek kullanımlık havlu kullanmayı tercih edin ya da mutfakta kullandığınız el havlunuzu sık sık değiştirin.
2- Besine dokunmadan evvel ya da besin hazırlama süreci sırasında saçınıza, burnunuza, yüzünüze, sakalınıza dokunursanız çabucak ellerinizi yıkayın.
3- Çapraz-bulaş riskine dikkat edin. Et, yumurta üzere riskli besinlerden birine dokunduktan sonra ellerinizi yıkamadan başkasına dokunmayın. Onları doğradığınız doğrama tahtalarını ve bıçakları başkalarından ayırın.
4- Pişmiş besinlerle çiğ besinleri birbirinden ayırın. Buzdolabına yerleştirirken de en riskli besinleri buzdolabının en alt rafına, kapalı kapta koyun ki bu besinlerden akabilecek su başka besinlere bulaşmasın.
5- Dondurulmuş besinlerin tüketebileceğiniz kadarını derin dondurucudan çıkartın. Bu besinleri buzdolabında yahut soğuk su altında çözdürün. Çözdürdüğünüz besinlerden tüketemediklerinizi tekrar derin dondurucuya koymayın.
6- Riskli yiyecekleri bir yerden bir yere taşırken (mesela seyahatte ya da konuttan işe götürürken) ısı korumalı, besini soğuk tutacak taşıma kapları kullanın. Kesinlikle yiyecek taşımanız gerekiyorsa ve soğutmalı taşıma kabınız yoksa, daha sağlam besinleri tercih edin; kuru et, meyve, zerzevat üzere.
7- Yemeklerinizi pişirirken kaynağından emin olmadığınız suları kullanmayın. Suyun hijyenik kalitesinden çok mu kaygılısınız? O vakit bir litre suya iki damla tentürdiyot damlatın ve yarım saat bekleyin. Böylece suyunuz mikroplardan arındırılmış olur.
8- Pişmiş yemek 2 saatten fazla dışarıda bekletilmemeli, soğuduktan sonra buzdolabına yerleştirilmelidir. Pişmiş yemek ısıtılmadığı takdirde 7 gün buzdolabında tazeliğini korur. Yedinci günden sonra imha edilmelidir.
9- Konserve besinleri satın alırken, paketinin bombe yapmamış olmasına dikkat edin. Bombe yapan konservelerde üreme ihtimali olan bakteri, mevte kadar götürebilecek, üzücü sonuçlara sebep olabilir.
DIŞARIDA
1- Bir restorana gittiğinizde ayran üzere proteinden güçlü içeceklerde açık olanları tercih etmeyin, kapalı olan paketlerde de şişmiş, bombe yapmış kaplardaki içecekleri tüketmeyin.
2- Dondurmanın da besin zehirlenmelerine yol açabileceğini unutmayın. Hammaddesi süt olduğu için dondurma her süt eseri üzere bozulmaya ve mikroorganizma üremesine elverişli lezzetler arasında yer alıyor. Sağlam yerlerden almaya ihtimam gösterin.
3- İçeceklerinize buz koydurmayın. Çünkü buzu hazırlamak için kullanılan suyun hijyeninden emin olamazsınız.
4- İyi pişmemiş et ve ürünlerini tüketmeyin. Etiniz hep uygun pişmiş olsun.
5- Uzun seyahatlerde yol kenarında servis yapan yerlerde en riskli olabilecek besinlerden biri pirinç pilavıdır. Mola verdiğiniz yerlerde pişmiş yemeğin 2 saatten uzun mühlet açıkta kalmasının besin zehirlenmesi riskini artırdığını unutmayın.