Belçika’da Temsilciler Meclisi dün akşam hatalıların değişimini öngören yasa tasarısını oyladı. Temsilciler Meclisi Dış Alakalar Kurulu’nda 6 Temmuz’da kabul edildikten sonra tartışmalara neden olan yasa tasarısı 41 hayır oyuna karşı 79 oyla kabul edildi. 11 milletvekili ise çekimser oy kullandı.
‘Esedi’yi kurtarma kampanyasının parçası’
BBC Türkçe’de yer alan habere nazaran; muhalefet kelam konusu düzenlemeyi “terörizm” suçlaması ile Anvers Mahkemesi tarafından 20 yıl mahpus cezasına çarptırılan İranlı diplomat Esadullah Esedi‘yi kurtarmaya yönelik kampanyanın bir kesimi olduğunu savunarak eleştiriyor. Ayrıyeten muhalefet, İran idaresinin bu maddeyi kendi ülkesine gelen yabancıları rehin tutarak yurt dışındaki İranlı tutukluların iadesi için baskı aracı olarak kullanabileceğini belirtiyor.
‘Şeytanın anlaşması’
Muhalefetteki Yeni Flaman İttifakı Partisi (N-VA) düzenleme için “şeytanın anlaşması” yorumunu yaptı, hükümeti “Tahran idaresinin şantajına kapıyı aralayarak daha fazla Belçikalı’yı tehlikeye atmakla” suçladı.
Batılı ülkeler de Belçika’yı uyarmıştı
Başta Fransa ve ABD olmak üzere öbür kimi Batılı ülkeler de, Belçika hükümetini, İran’ın ilerleyen süreçte Batı’ya şantaj yapmasına müsaade verecek adımlar atılmaması konusunda uyarmıştı.
Hükümet ortağı Toplumsal Demokrat Parti muahedeye, parlamentonun süreci denetim etmesi şartıyla dayanak verdi, iadeler konusunda ek garantiler istedi.
‘Yasa haksız yere hapsedilen Belçika vatandaşları için’
Başbakan Alexander De Croo ve Adalet Bakanı Vincent Van Quickenborne, yurt dışında haksız yere hapsedilen Belçika vatandaşlarına yardım etmek hedefiyle bu türlü bir düzenleme hazırlandığını söyledi.
‘Esedi’nin bırakılması manasına gelmiyor’
Hükümetin, güvenlik kurumlarının da tavsiyesine uyduğunu belirten Bakan Van Quickenborne, bu düzenlemenin “Esadullah Esedi’nin özgür bırakılması manasına gelmediğini” söyledi.
Belçika hükumetine nazaran, Şubat ayından bu yana İran’da tutuklu bulunan sivil toplum kuruluşu çalışanı Olivier Vandecasteele üzere vatandaşların kurtarılması hedefiyle bu türlü bir yasal düzenleme hazırlandı.
Tasarı gündeme geldiğinde, İran’da casusluk suçlamasıyla idama mahkum edilen Brüksel Üniversitesi konuk öğretim üyesi Ahmedreza Celali‘nin hür bırakılması için hazırlandığı öne sürülmüştü. Fakat İsveç vatandaşı olan Celali’nin, bu iade düzenlemesinden yararlanması pek mümkün görünmüyor.
Ne olmuştu?
Belçika’daki tartışmalı yasanın odağındaki isim olduğu belirtilen 50 yaşındaki Esadullah Esedi, İran’ın Viyana Büyükelçiliği’nde diplomat olarak çalışıyordu.
Belçikalı Polis kaynaklarına nazaran, Esedi aslında İran’ın “312 Departmanı” isimli bir güvenlik ünitesi üyesi ve diplomatik müdafaa sayesinde Avrupa’daki İranlı rejim muhaliflerini amaç alan farklı faaliyetlerde bulunuyordu.
İranlı rejim karşısı Halkın Mücahitleri örgütünün 2018 yılında Fransa’da yapacağı toplantıya taarruz düzenlemeleri emeliyle, Lüksemburg’da buluştuğu bir İranlı ikili patlayıcı unsur verdiği belirlenen Esedi, dönüş yolunda Almanya polisi tarafından gözaltına alındı.
Esedi’nin buluştuğu İran asıllı çift, Anvers’ten Paris’e giderken patlayıcı bulunan çanta ile yakalandı.
Belçika, Almanya ve Fransa’nın ortak operasyonu sonucu, muhaliflere yönelik taarruz önlenirken Anvers’te yargılanan Esadullah Esedi, 20 yıl mahpusa mahkum edildi.
Bombalı çanta ile yakalanan Amir Saadouni ve Nasimeh Naami 15’er yıl, Esedi’ye yardım ettiği belirtilen Mehrdad Arefani de 17 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.