Türkiye’de 1990’larda yüksek enflasyonun gerisindeki ana neden olarak gösterilen beklenti enflasyonu, pandemi sonrası süreçte tüm dünya ile birlikte yine baş gösterdi. Türkiye yüksek enflasyonla uğraş stratejisi kapsamında sıkıntıya ait acil hareket planlarını devreye soktu. Yüksek fiyatlamanın önünü kesecek uygulamaların sonuç vermeye başladı. İktisat idaresi; fiyatlarının daima artacağı telaşına bağlı olarak; mal depolama ve piyasadaki eserlerin olağan pahasının üzerinde fiyatlanması manasına gelen ve 1990’lı yılların kabusu olarak nitelendirilen ‘Beklenti enflasyonu’ ile uğraşta kararlı.
OLUMSUZ ALGI KIRILIYOR
Hükümetin Türkiye İktisat Modeli ile döviz kurunu dizginlemesini bağlı olarak enflasyon patikasında başlayan düşün devamının geleceğini kaydeden iktisat kurmayları, piyasadaki olumlu seyrin öncü göstergelere de yansımaya başladığına dikkat çekiyor. Konuştuğumuz birçok isim şu ortak değerlendirmede bulunuyor: “Şu an için önümüzdeki tek mahzur olarak gördüğümüz mevzu beklenti enflasyonudur. Piyasada oluşan algıyı kırdık. Yani eserlerin fiyatının durduk yere artacağından kaynaklanan telaşla şekillenen algıyı aştık. Enflasyonist ortamın büyük ölçüde pandemi sonrası süreçten kaynaklandığını farkına varan piyasaların ileriye dönük beklentilerini ölçüyoruz. Elimizdeki datalarda beklenti enflasyonuna neden olgunun kırıldığını gösteriyor.”
KURDAKİ İSTİKRAR FİYATLARI DENGELEYECEK
Ekonomi idarenin beklenti enflasyonuyla uğraş için yürüttüğü hareket planı kapsamında yürütülen çalışmalar sonuç vermeye başladı. Beklenti enflasyonun aşılması için yürütülen çalışmaların değerli iki ögesi olarak düşük faiz siyaseti ve kurda sağlanan istikrar olarak öne çıkıyor. İktisat kurmayları, üretici fiyatlarındaki düşe bağlı olarak piyasada fiyat artışı beklentisinin de kırılmaya başladığını, vakitle fiyatlamada sağlanan istikrarın olumlu sonuçlarının alınacağını söylüyor.
ENFLASYONU 30’LARA DÜŞÜRME HEDEFİ
Yeni yılla birlikte enflasyonda baz tesirine bağlı olarak önemli düşüş olması bekleniyor. Öncü göstergelerde bunun takviyeler nitelikte. Kaynaklar, üretici enflasyonunda yaşanan düşüşün tüketici fiyat endeksinde yansımaya başladığını tabir ederken, beklenti enflasyonunda da gerilemenin süreceğini aktardı. Yaz aylarında enflasyonun yüzde 30’lar düzeyine kadar gerilemesi için sıkı çalışmalar yürütülecek.
Göstergelerde olumlu seyir
Döviz kurlarında istikrarın sağlaması ve faizlerin tek haneye düşürülmesi, temel göstergelerin başında gelen enflasyonda düşüş sağladı. Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) kasım ayında 22 puanlık düşüşle yüzde 157,9’tan yüzde 136,02’ye geriledi. Buna bağlı olarak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) de geçen ay gerilemeye başladı ve yüzde 85,51’den yüzde 84,39’a düştü. Öte yandan Yurt Dışı Üretici Fiyat Endeksi (YD-ÜFE) ise ağustos ayında yüzde 118,94’teyken, Kasım ayında yüzde 83,66’ya geriledi.