Bekir Ağırdır, seçimlere giderken toplumun önceliğinin iktisat olduğunu, muhalefetin ise bu bahiste topyekûn bir bakış açısı ile ezber bozmadığı sürece, seçmene inanç veremeyeceğini yazdı. Devletin, lokal idarelerin, sivil toplumun ve özel sermayenin işbirliği ile mahallî kalkınmaya öncelik verilmesi gerektiğine dikkat çeken Ağırdır, devletin yine yapılandırılması, yeni bir ekonomik model ve şeffaflık hususlarında ezber bozacak yaklaşımlara gerek olduğunu tabir etti.
“Eski zihin haritalarını, kodlarını, ezberlerini tekrar üretmenin tahlil olmayacağını” belirten Bekir Ağırdır’ın Oksijen’de yayınlanan “Ezber bozma zamanı” başlıklı yazısının ilgili kısmı şöyle:
“Ekonomik ıslahat programının birinci hususlarının mıntıka paklığı manasına gelecek acil önlemler olacağı malum. İktisatta kurum ve kuralların yerli yerine oturtulması ve enflasyonun düşürülmesi en acil mevzular. Muhtemelen muhalefetteki her bir partinin bu husustaki teknik teklif ve programları ve tahminen de aday takımları hazır. Fakat asıl ekonomik ıslahatların temel gayeleri ve prensiplerinde yeni bir zihin haritasına gereksinim var.
YEREL KALKINMA STRATEJİSİ
Karşımızda üç Türkiye var. Bu üç Türkiye, ekonomik aktörleri, ulusal kalkınma sürecinde geldikleri kademe ve ekonomik refahın paylaşımı bakımından farklı. Tıpkı vakitte üç Türkiye sosyolojisi, demografisi, hayat stilleri, kıymetleri ve pratikleri bakımından da farklı. Bu farklılıkları dikkate alan bir strateji, klâsik bölgesel kalkınma yaklaşımından ya da üretim ve yatırımın tümünün özel teşebbüslere bırakılmasından öte bir hamleyi gerektiriyor.
Güneydoğu’da, Doğu’da ya da sırf Şırnak’ta değil Kırşehir’de de devletin, lokal idarelerin, sivil toplumun ve özel sermayenin ortak olduğu yeni bir mülkiyet, iş ve yatırım modeline gereksinim var. Bunun için bir ulusal stratejinin, yeni mahallî kalkınma stratejisinin oluşturulması gerekiyor.
Kamu mülkiyetindeki işletmelerin yarattığı problemleri gereğince yaşamıştık. Öte yandan bugün devletin takviyesi, lokal idarelerin katılımcılığı, sivil toplumun iştiraki ve kontrolü, özel teşebbüsün sermaye katkısı olmadan üç Türkiye’nin ikisinde lokal kalkınmanın dinamikleri de aktörleri de yok yahut kâfi güç ve kapasitede değil.
Büyüme fetişizmine kapılmayalım fakat üretimi yerelleştirerek yaygınlaştırmadan, sermaye monopollerinin ve partizanlığın denetimine kaptırmadan yeni bir mahallî kalkınma stratejisi geliştirmek zorundayız.
DEVLETİN TEKRAR İNŞASI
İkinci büyük zihni kopuş toplumsal devletin inşası için gerekli. Yoksulluğun kalıcılaşması hem ulusal hem global bir sıkıntı. Ülkeler ortası kalkınma ve refah farkları kalıcılaştığı üzere her ülkenin kendi toplumsal kısımları ortasındaki adaletsizlik ve yoksulluk da kalıcılaşıyor. Bu nedenle yoksullukla gayret üzerine global ölçekte kıymetli tartışmalar, arayışlar, eforlar var. Geçimi, eğitimi, sıhhati ve barınma hakkını onurlu hayat hakkı olarak gören, yardım mantığından değil onurlu hayat hakkı üzerinden yine düşünen bir zihni kopuş kaçınılmaz.
Onurlu ömür hakkının ögeleri olarak her bir yurttaşın minimum geçimi, eğitim-sağlık-barınma imkan ve masraflarının anayasal bir hak olarak tanımlanması, sağlanması, anayasa ile kurallara bağlanması sağlanmadan, tümüyle kar gayeli işlere bırakarak sürdürülebilir olması mümkün değil.
Bu bahiste da neleri eksik, yanlış yaptığımıza dair gereğince tecrübe biriktirdik. Bugün geldiğimiz noktada hayatta ve hayata dair her alanda fırsat eşitliğinin kalmadığı, o nedenle her bireyin kendi ferdî hayatını sürdürme eforuyla ümitsizliğe, bencilliğe, lümpenliğe, kayıt dışılığa, ahlaki savrulmaya teslim olduğu noktadayız.
Yeni toplumsal devlet, eğitimde, her bir yurttaşın okuyabildiği yere ve vakte kadar muhtaçlığını garanti etmek, sağlamak zorunda. Yeni toplumsal devlet, sıhhatte, her bir yurttaşın ömür uzunluğu sıhhat hizmetlerine, doktora, ilaca erişimini garanti etmek zorunda. Bunun ön kaidesi devleti yine kurgulamak, devletin düzenleyici rollerini, standart belirleme ve denetleme rollerini yine tanımlamak ve düzenlemek.
Bugün iktisatta ve toplumsal hayatta devletin, lokal idarelerin ve sivil toplumun iştiraki, rol paylaşımı, kontrol ve hesap verebilirliği tarifli yeni bir modele gereksinim var. Bu türlü bir zihni kopuş ve yeni model olmadan nakdi yardıma, tüketimde vergi indirimlerine, mali borç affı vaatlerine dayalı bir ekonomik programla başarılı olmak mümkün değil.
ÖN KAİDE TOPLUMSAL UZLAŞMA
Asıl değerli üçüncü zihni kopuş ise bunlar dahil tüm bir ekonomik model, yine inşa siyasetleri için toplumsal uzlaşmayı ön kural kabul etmek olur. Topluma seçimden evvel bunları, amaçları, unsurları anlatmadan, topluma karşı tüm bu süreçleri hangi kurumlar, hangi kurallarla yöneteceğinize dair taahhütte de bulunmadan, toplumun kabul ve dayanağını bu yoldan aramadan seçimi kazanmak da sonrasında başarılı olmak da mümkün olmayacak.
Dördüncü zihni kopuş devletin faal devlet olarak, hesap verebilirliğin, şeffaflığın, katılımcılığın temel olduğu biçimde tekrar tanımlanması olacak. Sırf devletin değil tıpkı vakitte lokal idarenin, sivil toplumun, siyasetin tariflerinin, kurallarının, yetki ve sorumluluklarının yine tanımlanması, tasarlanması, yapılandırılması gerekiyor. Eski kodları ve rolleri ile devletin de siyasetin de kalkınmayı, demokrasiyi inşa edebilmesi mümkün değil. Meselelerin büyük kısmının kaynağı bizatihi devletin ve siyasetin eski kodları aslında.
Bu derece kapsamlı yine inşa periyodu yaşanmadan var olan sıkıntılarımızın çözülebilmesi mümkün değil. Meseleleri da yokmuş üzere düşünerek, eski zihin haritalarını, kodlarını, ezberlerini yine üreterek toplumsal barış, huzur ve iyiliğe ulaşmak mümkün değil. Siyasetin aradığı sihirli vaat, çılgın proje günlük hayata dair vaatler değil zihin haritalarında evvelce hakikaten kopuşla, yeni zihin haritalarıyla mümkün olacak. ” (YAZININ TAMAMI)