10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü önümüzdeki hafta kutlanacak. 1961 yılından bu yana kutlanan 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü ise bize basın çalışanlarının misyon sırasında yaşadığı zorluk ve problemleri tekrar hatırlatıyor. Biz de bu vesileyle halkın yanlışsız bilgiye ulaşması için yedi gün yirmi dört saat, gece gündüz, yağmur, çamur demeden; savaş meydanlarından, mermilerin ve bombaların gölgesinden, en sıcak gelişmeleri, insanlık dramlarının yaşandığı yerlerden halka ulaştıran fedakarca çalışan ve çabalayan basın mensuplarının dünyasına bu kere ses kaydımızı uzattık. Bağlantı teknolojisinde yaşanan süratli gelişmeler haberin insanlara ulaşma suratını artırsa da kalemi ve objektifinden öteki silahı olmayan gazetecilerin habere ulaşma ve haber yapmada yaşadığı zorlukları değiştirmiyor elbette. Biz de bu kapsamda yarım asra yaklaşan bir meslek tecrübesine sahip, Türkiye belgeselcilik tarihinin en kıymetli usta isimlerinden savaş muhabiri Coşkun Aral ile mesleğe başladığı birinci deneyimlerini ve meslek hayatının unutulmaz olaylarını konuştuk.
“Ben dünyanın daima karanlık yüzeyinde dolaştım” diyen savaş muhabiri Coşkun Aral, mesleğe başladığı vakitler 18 yaşlarındaymış. Aral, “Kıbrıs’ta Barış Harekatı’nın daha namlularının soğumadığı, sağ-sol savaşının Türkiye’nin kutuplaşma periyodunun başlangıcıydı mesleği başladığım birinci yıllar” diyerek anlatıyor o günleri. 1974 yılında profesyonel olarak Günaydın ve Gün gazetelerinde mesleğe başlayan Aral, o devrin yazı işleri müdürü Mehmet Yaşin’in kendisini birinci gönderdiği geçersiz sucuk haberini ise hiç unutmamış: “Şu anda gurmeliğiyle tanıdığımız Mehmet Yaşin, beni birinci olarak geçersiz sucuk imal eden, yani sucuğun içine yabancı unsurlar koyan bir firmayla ilgili bir habere göndermişti. Birinci kere Türkiye’nin en değerli firmalarından bir tanesi sucuğun içindeki etin içine diğer hususlar koyma argümanıyla, alışılmış örnekler alınarak, hepsi sıhhat kurumları tarafından tahliller yapılarak mali şubeye aktarılmıştı. Ben de mali şube ve emniyet müdürünün vermiş olduğu raporlarla yapmıştım o haberi ve manşetten attık. Açıkçası büyük bir firmaydı ve 18 yaşındaydım. O haberden sonra birkaç gün boyunca ‘Tepki gelir, başım kaygıya girer mi?’ diye uyuyamamıştım.”
HABERE GİTTİM DAYAK YEDİM
Aral ile sohbet sohbeti açıyor derken bizlere bir de kaçak sigara satıcıları tarafından dayak yediğini anlatıyor. Aral, sokaktaki sigara satıcıları ile ilgili röportaj yapmak için tehdit edildiğini söylüyor ve kaçak sigara satıcılarının gizlice fotoğraflarını çekmeye çalışırken, sigara satıcılarının kendisini fark ettiğini lisana getiriyor ve “Bir hoş dayak yedim” diyor. Aral’ı en heyecanlandıran işi ise, adliye muhabirliğine başladığı dönemmiş. Türkiye’nin sağ-sol diye bölündüğü periyotta İstanbul Üniversitesi önünde öğrenciler ortasında bir silahlı çatışma çıkmış. 1974’ten evvel babasına düzenlenen bir suikasttan ötürü yakından silah sesini bildiğini söyleyen Aral, “Filmlerdeki silah sesi beklentisini beklerken halbuki kurşunlar havada atılırken, biz ortada dolaşıyormuşuz. Hiç korunma örneğimiz yokmuş” biçiminde anlatıyor o günleri. Aral ve merhum Savaş Ay’ı bu bahiste uyaran ise “meslekteki ustalarımızdan” dediği Engin Konuksever olmuş. Konuksever, Aral ve Ay’a “Siz ne yapıyorsunuz, niçin orada duruyorsunuz? Gelin buraya, kenara gelin” demiş. Aral, “İlk silahlar patladığında bırakın bizi ortada bu türlü dolaştığımızı, beşerler şemsiye açıp silahtan korunmaya kalktı” formunda lisana getiriyor ve kelamlarına şöyle devam ediyor:
CAHİL YÜREĞİ KORKMADIK
“Peki hiç korkmadınız mı?, Nasıl cüret ettiniz?” diye soruyorum Aral’a, “Bilmediğimiz için bilgisiz yüreği korkmadık” halinde cevaplıyor. Sonra silahın neye yol açtığını, insanların öldürdüğünü görünce korkmaya başladıklarını kelamlarına ekliyor. “Orada bizden büyük tecrübeli bir ağabeyimizin üstelik Kıbrıs’ta gazi olmuş bir ağabeyimizin Engin Konuksever’in tecrübesi ve himayesinde ben ve Savaş Ay’da polis adliye olaylarından sonra öğrenci olayları konusunda yere çıktık. O öğrenci olaylarından sonra natürel ki Türkiye’de şiddetin hortladığı, sokakların adeta bir iç savaş ortamına dönüştüğü 70’li yılların 80 yılına kadar süren o iç savaş haline dönüştürüldüğü, terör dediğimiz olaylardı. Yani çocuklar aldatılmışlığın ne olduğunu bilmeden siyasi güdümlerin sağdan da soldan da birbirlerine girdiler. Onlarca genç öldürüldü. Sağ-sol savaşı Türkiye’nin kutuplaşma periyodunun başlangıcıydı. 70’li yıllarda benim ailemde de siyasi kanıları yüzünden hem sağdan hem soldan çok insan mahpusa girmişti” formunda yaşadığı olayları, meslekteki birinci tecrübelerini aktarıyor.
Kurşun adres sormaz
Karşı tarafı da dinleyip anla
Gazeteci Coşkun Aral genç gazetecilere ise değerli tavsiyelerde bulunuyor. “Öncelikle Türkiye’yi çok uygun tahlil etmeki gerekiyor” diyen Aral’ın hukuksal süreçlerle ilgili kimi tenkitleri olsa da genel olarak şu tespiti yapıyor: “Türkiye’de bir oluşum var ve bugüne kadar birbirlerini görmek istemeyen beşerler oturup birbirlerini dinlemeye başladılar. Türkiye tarihinde birincidir bu.” Genç gazetecilere ise medyada farklı sesleri de dikkatli takip etmelerini tavsiye ediyor.