Mayıs ayının ikinci haftası döviz kurlarında başlayan yükseliş hız kesmeden devam ediyor. Özellikle dolar son bir haftada 16 lira 50 kuruş üzerinden işlen görüyor. Küresel piyasalarda Fed’in etkisi kalmadı. Fed şahin tutumunu kedi tutumuna çevirdi. Bu nedenle küresel piyasalarda dolar belli bir seviyede kalırken Türkiye’de yükselmeye devam etti. Doların bu kadar yükselmek için direnmesini yorumlayan ekonomi çevreleri Türkiye’de piyasalardaki güvensizlik, risk nedeniyle dolara olan talebin devam etmesi olarak görüyor.
DOLARA BDDK FRENİ
Geçen hafta Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu yani kısa adı ile BDDK doların yükselmesi karşısında yeni bir adım atarak sermaye sahiplerinin kullandıkları ve sermaye maliyetini artıran ticari kredilerde yüzde 200’e çıkan riski döviz cinsi krediler için ( özellikle dolar) yüzde 100’e geriletti. İç piyasada bu hamle piyasadan kurumsal kaynaklı döviz talebini azaltmak için yapılan bir fren şeklinde yorumlandı.
PEKİ BDDK’NIN BU HAMLESİ NE DEMEK? İŞE YARADI MI?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun bu hamlesini yorumlamadan önce Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın geçen ay ticari kredileri yüzde 10 karşılığa tabi tuttuğunu ve ticari kredilerdeki risk ağırlığını yüzde 200’e çıkardığını hatırlamak gerekiyor. BDDK’nın bu kararı ile Türkiye tarihinde yeni bir ilke imza atıldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası bu uygulaması ile kredi faizleri arttırıldı ve bankaların kredi verme iştahı azaltıldı. Bankalar ve reel sektör bu hamle karşısında geri adım atınca BDDK uygulamadan kısa sürede çark etti ve bankalara bir hafta içinde ikinci yazı gitti. Bankalara gönderilen yazıda döviz cinsi ticari kredilerin risk ağırlığının yeniden yüzde 100 olarak uygulanacağını duyuruldu. Bankacılık sektörü BDDK’nın bu kararını liralaşma olarak okudu.
15 MİLYON DOLARI OLANA DOLAR KREDİSİ
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu şirketlerin döviz kredisi kullanma kurallarında yenilemeye gitti. Eskiden dolar ve ya döviz kredisi kullanmak için başvuru sahibinin döviz gelirinin olması gerekiyordu. Ama yeni düzenlemede bankalar döviz geliri olmayan ama 15 milyon dolar döviz kredisi bakiyesi olanlara da döviz kredisi kullandırılabilecekler. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası ve BDDK’nın yaptığı son düzenlemeler ile kredi faizleri yükselerek yüzde 30’ların üzerini görürken yüzde 10’luk zorunlu karşılık ve risk ağırlığı düzenlemelerinden önce ticari kredi faizleri yüzde 20 seviyelerindeydi bu düzenleme ticari kredi faizleri anında yüzde 23’lere çıktı.
MERKEZ BANKASI VE BDDK BUNU NEDEN YAPIYOR? ALT MEDTİNDE NELER VAR?
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu ve BDDK’nın bu düzenlemelerinden önce bankaların ticari müşterileri Türk Lirası cinsinden kredi çekiyor ve bu para ile piyasalardan döviz alıyordu. Bankalarda parası olanlarda özellikle piyasadan dolar alıyordu. Bu yöneliş de dolar arzını arttırıyordu. Bu arz artışı da domino etkisi yaparak doların lira karşısında yükselmesine neden oluyordu. bankacılık kaynakları BDDK ve Merkez Bankası’nın düzenlemelerinin iç piyasalara sakinlik getireceğine inanıyor.