Bayraktar TB2, Bayraktar Akıncı, Bayraktar Kızılelma üzere İHA’ları üreten Baykar Teknoloji başkanı Selçuk Bayraktar tv100’de yayınlanan Candaş Tolga Işık ile Az Evvel Konuştum programına konuk oldu.
Bayraktar, son periyotlarda başarılarıyla gündem olan İHA’ların gelişim ve üretim süreci ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Candaş Tolga Işık’ın “Dünyada İnsansız Savaş Uçağı (İHA) olan öbür ordu var mı?” sorusuna karşılık veren Selçuk Bayraktar, “Dünyada geliştirilen projeler var. Biz şimdi birinci uçuşunu yaptık, ordunun envanterine kayıtlı bir uçak şimdi yok ancak hava muharebesinin geleceği İnsansız Savaş Uçaklarına hakikat gidiyor” ifadelerini kullandı.
Üretim ve test uçuşları sırası boyunca çeşitli zorluklar yaşadıklarını söz eden Bayraktar şöyle konuştu:
“Bu teknolojiler askerle birlikte geliştirildi. Bayraktar TB-1’i geliştirdik o 4-5 yıl oyalandı, pist bulamadık engellemeye çalıştılar. Uçak uçacakken uçağın pervanesine taş çarpıyor dendi. Uçak uçtu demosunda abimi tutuklamaya çalıştılar. Bu vakitler yıl 2009. Daha sonra 3-4 yıl sürüncemede kaldı. Proje akamete uğradı. 2012’de tekrar canlanınca 2014’e kadar TB-2’yi yaptık. O periyotta terörle uğraş arttığı vakitler. Hendek harekatı periyodunda kullanılmaya başlandı birinci olarak”
Selçuk Bayraktar’ın açıklamalarından satır başları şu formda:
İHA’ya sahip olmanın nasıl bir avantajı var?
“Bütün dünya ülkemizin geliştirdiği SİHA’ların muharebedeki hünerlerini görünce bir manada muharebede paradigma değişimi oldu. SİHA dediğimiz vakit biraz daha keşif gayeli tasarlanmış lakin yanına da silah sistemleri eklenmiş, daha çok biraz daha düşük hızlarda uçan çok uzun müddet havada kalan canlı imaj aktaran bir sistemden bahsediyorsunuz. Bunların mevcut yüksek teknolojili sistemlere karşı muharebede ne kadar büyük bir yarar sağladığını bütün dünya Türkiye ile gördü aslında. Birinci sefer İdlib’de sonrasında Libya’da ve Karabağ’da artık de Ukrayna’da görüldü.”
“BÜTÜN DÜNYA TÜRKİYE İLE GÖRDÜ”
İHA-SİHA ihtilali neleri değiştirdi?
“SİHA ile uzaktan canlı olarak keşif sağlıyorsunuz. Harekatın canlı manzarasını aktarıp karargâhta karar vericilerin önüne dosdoğru bir fotoğraf veriliyor. Savaş dediğiniz aslında kaostur, düzensizliktir, bilgiye erişmeniz çok kritiktir lakin çok zordur. En başta size canlı olarak ne olduğunun en objektif sunumudur. SİHA bir manada büyük bir kuvvet çarpanı oldu. Sonrasında konvansiyonel muharebede de kullanıldı ve orada da büyük bir kuvvet çarpanı oldu. Bunu aslında bakarsanız Türk Silahlı Kuvvetleri başardı. Filolar halinde bütün dünyada İdlib’de bunu sağlamış oldu.
Bunun bir kez insansız olması bir manada da muharebe alanında bazen yüzlerce bazen binlerce kilometre öteye gitmenize imkân sağlamış oluyor. Bunlar olağan sınıf sınıf… Hava muharebesinin geleceği olarak baktığınızda artık içinde pilot olmayan ve gelişmiş otonomi algoritmasıyla yapay zekayla karar verebilen bir uçaktan bahsediyorsunuz. Şöyle bir deneme yapıldı ABD’de, ‘Yapay zekaya karşı beşerli pilotlar muharebe yaptılar. Her bir denemede bilgisayar pilotları yendi”
“Şu an itibariyle uçağı eser olmaya hazırlıyoruz. Bittiği vakit belirli misyonlarda üstünlük sağlayabilir. Beşerli bir uçak insansız bir uçağa karşı çok dikkatli davranacaktır. 4. kuşak uçaklara karşı büyük üstünlük sağlayabilir. Akıllı yapay zekanın üst seviye kararlar vermesini sağlayacak teknolojilerle birleştirildiğinde gelecekte elbette 5. kuşağın bir manada pabucunu dama atacak. Akıncı, üst sınıf daha çok keşif vazifelerine odaklı tasarlanmış bir platform. 25 saate kadar havada kalabiliyor, büyük yük taşıyabiliyor, ülkemizin geliştirdiği seyir mühimmatlarından tutun da hassas güdüm kitlerinden hepsini taşıyabiliyor. F-16’nın bir savaş uçağının taşıdığı her mühimmatı taşıyabiliyor.”
“KIZILELMA AGRESİF HAREKETLER YAPACAK”
“Kızılelma, savaş uçaklarına karşı muharebe edebilecek. Bunun yanında çok daha hızlı gidiyor. Hatta süpersonik varyantını da yapmayı düşünüyoruz. O daha az kullanılan bir varyant… Sesin üstünde de uçabilen bir varyantı olacak. Bunun yanında KIZILELMA agresif hareketler yapacak.
Bahsettiğimiz teknoloji savunma sanayii teknolojisi olduğu için inanılmaz kısıtlar var. Teknolojik ambargolar var. Bunu dünya çapında düşünecek olursanız bir defa tasarımı ulusal ve özgün. En büyük katma paha aslında yazılımda. Bayraktar TB-2, yüzde 93 yerlilik oranıyla yapıldı ki bu bir rekor sayılır. Bunu ne değerli kılıyor? İçindeki teknoloji. İçindeki dünyadan tedarik edilen çipler hariç neredeyse her şeyini biz tasarlıyoruz aslında buradaki en pahalı şey tasarım gücü. Bayraktar TB-2’nin içinde 40’tan fazla bilgisayar var. Kaportasını düşünecek olursanız bütün gövdesini de biz tasarlıyoruz. Aerodinamiklerine, fren balatasına kadar biz tasarlıyoruz, üretiyoruz. Oraların çok değeri yok onu değerli kılan içindeki o bilgisayarlar. Milyarlarca, milyonlarca satır yazılım onu değerli kılıyor”
Kızılelma’nın bu noktaya gelmesi ne kadar sürdü?
“2021’in başlarında ortaya çıktı tabi Akıncı’yı yapmadan bunu yapmamız mümkün değildi. Formula 1 takımı üzere çalışan bir grubuz. Hatta bir manada küçük İHA’nın geliştirilmesiyle birlikte Kızılelma’nın yazılımıyla satır, satır uğraştım. Artık grubumuz çok daha büyük. Uzmanlık alanım aslında bunların otomatik uçuşu açıkçası. Malazgirt projesini türlü mazeretlerle, iftira atarak, karalayarak o devrin bürokratları durdurdu. Güneydoğu’da yerde çok ağır çalıştığımız vakitler, toprakta 3-4 senem geçmiştir”
Baykar Teknoloji nasıl doğdu?
“Babam sanayiciydi, uygun bir mühendisti ve memleketini seven her mühendis üzere uçak yapma hayali vardı. Benim de model uçaklara büyük ilgim vardı, robotiğe merakım vardı. Teknofest de aslında kurduğumuz, ‘Bir çocuk gelsin dokunsun tahminen ülkemizin uzay programında çalışacak’ mottosuyla düzenleniyor. Bir manada da dünyada da baktığınızda havacılık uzay programlarını kuranların bu türlü geçmişinde bir anı var. Biz bu anıları tecrübeleri oluşturmak istiyoruz.
“Baykar, bizim İnsansız Savaş Uçağı uğraşımıza yaklaşık 20 sene evvel aile teşebbüsü olarak başladı. Ufacık bir gruptu. Kimseden bir kuruş takviye almadan yapıldı. Ülkemizin teknolojideki kuşatılmışlığını yıkma seferberliği olarak gördük. Bir kıvılcım yakarsak motamot Nuri Demirağ’ın, Vecihi Hürkuş’un yaptığı üzere nasıl ‘İstikbal nasıl göklerde’yse bir manada da onun peşine düştük. O serüven bizim üzerimizde tesirli olduk.”
“Kimi vakit zorluklarla da karşılaştık. Hatta babam şöyle kederi; ‘Bizim uçaklarımız bürokrasinin koridorlarında değil Gabar’da, Şırnak’ta, Hakkari’de ülkemizin semalarında daima uçtu’ diye tanım ederdi. Öyküde en değerli noktalardan birisi de bu. Bu teknoloji cephede askerle birlikte geliştirildi”
KARABAĞ’DA BABAMA BANA AĞABEYİME MADALYA VERİLDİ
“Bayraktar TB-2 terörle çabada çok başarılı olunca ondan sonra orada elde edilen kaynaklarla AKINCI’yı geliştirmeye başladık. Sonrasında AKINCI çabucak envantere girer girmez beş ülkeden talep geldi. Düşün ki Bayraktar TB-2 SİHA, kullanılan ülkelerde ismine marşlar yazılmış, dünyada tarihinde olmadığı biçimde yedi ülke bir marka modeli vererek yardım kampanyası başlattı. Bunlar batılı ülkeler. Karabağ’da merhum babama, bana ağabeyime madalya verildi. Kesinlikle bunlar büyük projeler, büyük takviyeli olması gerekiyor. Savunma endüstrisine baktığımızda bilhassa devletin tarafına baktığınızda çok büyük bir kısmının devlet tarafından karşılandığını görüyorsunuz. Dünyaya baktığınızda Baykar gibisini bulmanız sıkıntı hatta imkânsız. Savunma sanayii de gelirlerinin yüzde 98’ini tüm geçmişe baktığınız yüzde 75’ini ihracattan kazanan bir diğer firma daha bulamazsınız”
“Ukrayna’yla stratejik birliktelik bir manada dostluğa dönüştü. Savaş başlamadan evvel bizim yerine getirmemiz gereken taahhütlerimiz var, bunların hepsini yerine getirmemiz gerekiyor ve bunun yanında bu işgali asla legal görmedik.
“Özellikle memleketler arası alakalar seviyesinde olan siyasete daima ilgim oldu, farklı farklı kaynakları da çok sıkı takip ettim. Bilhassa İHA serüvenimiz o kadar meşgul etti ki öbür hiçbir şeye bakmadık”
Bayraktar, “Gelecekte siyasete girme planınız var mı?” sorusuna ise, “Benim bu türlü bir planım yok fakat bu yolda sonuna kadar etme planım var” formunda karşılık verdi.
“Tüm teknoloji geliştiren dünyada olduğu üzere sivil alanlara yayılması lazım. Bu alanda çalışmak üzere Fergani dediğimiz uzay teşebbüsünü kurduk, Can Sıhhati Vakfımızı genetik alanında kanser alanında çalışması için kurduk”
Bizim kendi ülkemiz için bunları geliştirmemiz kadar ulvi bir şey yok. Ülkeye olan borcumuz, görevimiz yok mu? Bu takımı parayla yahut mühendislik güdüleriyle motive edemezsiniz. Bu grubu o denli parayla maddiyatla yahut mühendislik güdüleriyle motive edemezsiniz. Biz ülkemizin tam bağımsız yarınlarını inşa ediyoruz. ‘Milletimizin yararına bu işi yapıyoruz’ diyerek lakin motive edebilirsiniz. İnsanlarda bu inançla motive olup sabaha kadar çalışıyorlar. Yurtdışında daha yüksek maaş veren firmalarda da kendilerine yer bulabilirler.
“SAVUNMA ENDÜSTRİSİNE BÜYÜK AMBARGO VAR”
“Elbette bu bir yarış, biz görevimiz neyse onu yapacağız onlar da kendi görevlerini yapacaklar. Yürüdüğümüz yoldan Allah ömür verdikçe dönmeyeceğiz, rahatsız olmaları bizi memnun etmez lakin yanlışsız yolda ilerlediğimizi söylüyor diyebilirim”
Türkiye’ye yönelik ambargo var mı?
“Yıllardır Türkiye savunma endüstrisine büyük bir ambargo var yüzde 85’i yurt dışına bağlıydı yerlilik oranı artık yüzde 70’lere vardı. Son birkaç yıldır basında yer buldu. Bilhassa bu ulusallaşma vizyonuyla meyvelerini vermesiyle yani dediğim üzere yüzde 85’i yurt dışına bağlıydı. 10. yılın sonunda misyonlarda yer almaya başlayınca Batı’nın dikkatini çekti ve ‘Bazı teknolojileri kullanamazsınız’ dediler”
“İki sene içinde bir uydu fırlatma gayemiz var”
“İnsansız hava uçakları olarak bakacaksak Kızılelma en üst sınıf bundan sonra yeni varyantlarını yapacağız. Geleceğin dünyasının kapıları açıldı bunu Ergenekon’da ecdadımızın dağı delip yeni dünyaya kapıları açmasına benzetiyorum”
“Uzayla alakalı teşebbüsümüzü yaklaşık bir yıldır konuşuluyordu 5-6 ay kadar evvel kurduk. Orada da bir Baykar öyküsü çıkacak. İki sene içinde bir uydu fırlatma amacımız var lakin kadro uydusu olduğundan onlarca, yüzlerce fırlatmak gerekebilir”