Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Lideri Şemsi Bayraktar, fındık piyasasında tekelleşmenin, bu yıl da kendini piyasa fiyatları üzerinde gösterdiğini öne sürerek, Rekabet Kurumunu vazifeye davet etti. Bayraktar, yazılı açıklamasında, fındık piyasasına yönelik son gelişmeleri kıymetlendirdi.
Türkiye’nin, dünya fındık üretiminin yüzde 62’sini ve ihracatının yüzde 61’ini gerçekleştiren başkan ülke pozisyonunda olduğunu işaret eden Bayraktar, 2021’de ülkenin fındık rekoltesinin 684 bin ton olarak gerçekleştiğini anımsattı.
Bayraktar, Tarım ve Orman Bakanlığının ülkenin 2022 yılı fındık rekoltesinin yüzde 12 artış ile 765 bin 287 ton olarak gerçekleşeceğinin iddia edildiğini açıkladığını anımsatarak, “Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) 2022/2023 dönemi kabuklu fındık alım fiyatlarını yüzde 50 sağlam iç fındık temeline nazaran, Giresun kalite için kilogramı 53 lira, Levant kalite için kilogramı 52 lira, Sivri kalite için ise kilogramı 51 lira olarak açıkladı” tabirini kullandı.
‘FİYATI TEKELCİ FİRMA VE ONA BAĞLI ALICILAR BELİRLİYOR’
Fındık fiyatını özgür piyasada “tekelci firma ve ona bağlı alıcıların” belirlediğini savunan Bayraktar şunları kaydetti:
“Bu nedenle ülkemizin ihracat geliri artmıyor, tersine azalıyor. 2021 yılında 344 bin ton fındık ihraç edildi ve 2 milyar 260 milyon dolarlık bir paha yaratıldı. Fındığın tonu 6 bin 569 dolardan ihraç edildi. 2020 yılına baktığımızda, 281 bin ton fındık ihracı karşılığında 1 milyar 945 milyon dolar döviz geliri elde edilirken fındığın tonu 6 bin 921 dolara ihraç edildi. 2015 yılında ise 240 bin ton fındık ihracatı yapıldığında 2 milyar 887 milyon dolarlık bir gelir sağlandı ve fındığın tonu 12 bin 29 dolara ihraç edildi. Görüldüğü üzere her ne kadar ölçü artsa da gelir düşüyor. Dünya fındık ihracatının yüzde 61’ini ülkemiz gerçekleştiriyor. Hasebiyle Türkiye piyasalarında oluşan fındık fiyatı, dünya piyasalarını da şekillendiriyor. Fındığın gerçek fiyatı yurt dışı menşeli firmalar tarafından değil anavatanı olan Türkiye’de tespit edilmelidir.”
Yıllardır söyledikleri fakat bir türlü kırılamayan piyasa oluşumu tekelleşmenin, bu yıl da kendini piyasa fiyatları üzerinde gösterdiğini ileri süren Bayraktar, özetle şunları kaydetti:
“Ferrero fındık alım fiyatını TMO’nun açıklamış olduğu fiyatın gerisinde kilogramı 48 ve 49 lira olarak açıkladı. Yabancı bir firma yatırım yapma mazeretiyle ülkemize geliyor ve fabrika kurup, üretim yapıyor. Bu yatırımcı, vazifesi olmaksızın piyasaya müdahale etme gereği de duyuyor. Kendine kartel yapı oluşturuyor, kendisi ile iş birliği yapan tüccardan fındık alıyor, iş birliği yapmayanı kendince cezalandırarak piyasadan çekilmelerini sağlıyor. Fındığın bedelini korumak ulusal bir misyondur. Ferrero firmasının piyasaya yaptığı baskılara ‘dur’ denmesi gerekiyor.”
Devletin Fiskobirlik’le iş birliği içerisinde eserin tamamını alacağını tabir ederek güçlü bir halde piyasaya girmesi gerektiğinin altını çizen Bayraktar, “Buradan Rekabet Kurumu’na sesleniyorum ve kendilerini misyona davet ediyorum. Piyasayı üreticilerimizin aleyhine, büsbütün kendi istekleri istikametinde şekillendirmeye çalışanlar hakkında gereği yapılmalıdır” sözlerini kullandı.
TMO’nun daha süratli ve fazla alım yapması gerektiğine dikkati çeken Bayraktar, alım merkezi sayısının artırılmasını ve ödemelerin peşin yapılmaya çaba gösterilmesini istedi. (HABER MERKEZİ)