Kaan Arslanoğlu
Batı lisanlarında Türkçe kökler sözlüğü…
Sözlüğün bu son değişkesi 2275 unsurda 7 bin kadar Batı lisanları sözcüğü içeriyor. Academia isimli sitede yayımladım. PDF evrakı oradan ve diğer yollardan fiyatsız olarak okurlara açıktır.
İçinde en çok İngilizce ve Latince sözcükler var.
Bunları Almanca ve Fransızca sözcükler izliyor.
Daha sonra Keltçe, İtalyanca, İspanyolca…
Hala bitmemiş bir çalışmadır. Mevzunun temelini güçlü bir biçimde anlatıyor ve ayrıntılıyor. Lakin tekrar de kuşkusuz birçok eksiği var. Tüm lisanlara kapsamlı girmedim. İngilizce, Latince ve Keltçe dışındaki lisanlar için özel bir çalışma yapmadım. (Sanskritçe için özel çalıştım, fakat o Batı lisanı değil.) Bu üç lisandaki bildiğim her örneği de burada vermedim, veremedim. Şimdi bulamadıklarım da vardır. Kelamlık her vakit olduğu üzere katkılara ve tenkitlere açıktır. Fakat kelamlık birinci 20 sayfada ikna olmayan okurlara karşı kendini kilitleyecek!
Sözcüklerin büyük çoğunluğu Türkçe köklerin Batı lisanlarındaki filizlenişini kesin olarak ortaya koyuyor. Geri kalanın bir kısmı tartışmaya açık unsurlardır, kimileri daha fazla geliştirilmeye ihtiyaç duymaktadır. Lakin bırakınız 7 bin sözcüğü, 700 sözcükte ilgi varsa, bu, dilbilimin sil baştan gözden geçirilmesini mecburî kılar. Bu kelamlık en başta Hint-Avrupa bilim dışı kolonyalist kuramının kesin bir çürütülüşüdür. Bu kadar çok taraflı, kesin ve çok sayıda ispat karşısında hala kimileri “rastlantısal benzerlik” klişesini tekrarlayıp duruyor. Tekrarlamaya da devam edecekler. Zira bilimsel tartışma yerinde bundan diğer bir bahtları yok. Ne var ki bu karşı savunma önemli seviyede bir zeka geriliğinin sonucu değilse, ideolojik bağnazlıktan kaynaklanmaktadır. Irkçılık mı, aptallık mı? Bunlar ikizdir ve ikisi de birbirinden berbattır. Diğer bir sorun de Türk akademisyenlerin çoğunluğunun Türklüğe karşı ırkçı önyargılarıdır. Her alandaki akıl yetersizliği ve güçlüye hayranlık bir bütünün modülü ve değişik alanlardaki birbirini besliyor. İnsanlığın başına büyük derler açıyor. Bağnazlığa karşı çaba de bizim gibilerin misyonu.
Dilbilimden hiç anlamayan düzgün bir matematikçiye yahut istatistikçiye sorun: İki lisan ortasında kaç sözcük mana ve ses bakımından aynıysa bu bir tesadüf olmaktan çıkar? Dilbilimin klâsik klişeleriyle zehirlenmemiş her matematikçi aşağı üst birebir karşılığı verecektir. Spekülayon yapmayalım, Amerika’yı tekrar keşfetmeyelim. Bunlar dilbilim alanında zati yarım asır evvel hesaplandı, tartışıldı. Kimilerine nazaran 100 benzeri sözcük paydaşlığın kesin ispatıdır. Harfi harfine tam kök paydaşlığı (kelime çiftleri) için birtakım müellifler 7 sayısı kâfi demiş. Kimileri 3 ile 7 ortası sayılar vermiş. (Swadesh, Greenberg, Bender, Cowan). Bu sözlükte yüzlerce söz çiftinden, binlerce örtüşmeden kelam ediyoruz.
Türkçenin ya da diğer bir lisanın, Arapçanın yahut İbranicenin Avrupa lisanlarına güçlü biçimde girdiğini göstermek (bu kelamlık bir sefer daha bunu yapıyor) Batı dilbiliminin hakim anlayışını temelden geçersiz kılar. Farz edelim ki bu ortak sözcükleri Türkçe öbür lisanlardan aldı. 1500-2000 yıl evvel aldı. Demek ki Türkçe de birebir lisan ailesinden. Demek ki Batı dilbilim paradigması, lisan aileleri masalı çökmüş demektir. Endişenin ecele yararı yok. Son geldi. Ancak bu hususun birinci cephesidir.
Konunun ikinci cephesi Türkçenin Batı lisanları için kurucu bir lisan olarak tescillenmesi gerektiğidir. Bunu çok istikametli bütün deliller bunu gösterdiği için savunuyorum. Bu türlü savları keşke milliyetçi saiklerle öne sürmüş olsaydım. Fanatikliğe varmadıkça milliyetçilik ayıp değil, ancak bendeki asıl motivasyon her vakit gerçek arayışı oldu. Asıl çok milliyetçiler liberal ve demokrat maskeler takmış kolonyalistlerdir. Zayıf düşmüş halklarla ilgili gerçekleri hudut tanımadan çarpıtıyorlar. Objektif bilgileri paylaşmanın “milliyetçilikle suçlama” yoluyla etkisizleştirilmesine müsaade veremeyiz.
Türkçe neden köktür? Bu sözlükte Batılı sözcükler için Batılı etimologların açıklamalarını geniş olarak ele alıyoruz. Çaresizlikten uydurukçukluğa batmışlar. Türkçeyi kasıtlı olarak görmeden dünya lisanlarını çözümlemeye kalkıyorlar.
Pek çok yanlış sonuca varıyorlar.
- Sümerden, Hititten, Akkad ve Etrüsk’ten karşılıklarını koyduğumuz vakit tüm bu tezleri boşa çıkıyor. Bu kadim lisanlarla en yakın paydaşlık Türkçededir;
- Bir de kıtadan 20 bin yıl evvel ayrılmış Amerikan Yerli lisanlarında tıpkı paydaşlığı koyduğumuzda hangi lisan önceldi sorusu kesin yanıtını buluyor. Bu sözlükte hepsi var, Sanskritçeden de yüzlerce örnek var ;
- Bunun üstüne bir de Türkçe köklerin diğer lisanlara geçişlerindeki ses değişim maddelerini bulup gösterdiğinizde delil seviyesi yeterlice yükseliyor. Birebir değişim maddeleriyle geçişen yedi sekiz örnek gösterdiğinizde “rastlantıdır” savunması gülünçleşiyor. Ki biz bu maddelerin her biri için 15-20-40-100 örnek gösteriyoruz. Ses maddelerini keşfetmede en yeterlisi Adnan Atabek. Ben de onunkilere kimi yasalar ekledim. Elbette hepsi bilimsel tartışmaya açıktır. Kâfi ki açık delilleri taammüden görmeme, duymama, konuşmama tutumunu ayıplayalım;
- Zaten son 30-20 yılda yayınlanan genetik çalışmalara dayalı insanlığın kadim göç yolları haritaları, tarihlemeleri de tıpkı gerçeği gösteriyor. Bunlardan en gelişmiş ve bütünlüklü olanı Anatole Klyosov’un yayınlarıdır. Bu istikamette makale ve kitaplar bizim lisan alanında ortaya koyduğumuz iştirak kodlarını kromozomlar ve DNA üzerinden doğruluyor, bizim delillerimiz da onlarınkini teyit ediyor;
- Aynı paydaşlık zati kültürel kodlarda, efsanelerde, dinlerde, anıtlarda, kilimlerde, giysilerde, müzikte, sembollerde vb. başka farklı yaşıyor ve kendini gösteriyor;
- Batı lisanlarıyla ortak sözcüklerin kıymetli bir kısmı birbirinden binlerce kilometre uzakta ve başka devletlerde yaşayan Türkçe lehçeleri içinde de ortaktır. Lehçeler ortasında ve hatta tıpkı lehçe içinde kavramsal bir bütünlük içinde gelişmişler. Dallanıp budaklanıp kümeler oluşturmuşlar. Bu çeşitlilik birçok sözcük için öteki lisanlarda yok. Bu da o sözcükler için Türkçenin kök olduğunu ispatıdır;
- Türkçe öteki kadim lisanlar Sümerce, Hititçe üzere eklemeli bir lisandır. Eklemeli lisanlar ötekilerin atasıdır. Türkçe gramerin birçok özelliğinin “Hint-Avrupa” denilen lisanlarda yaşadığını diğer bir çalışmamda gösterdim.
Bu kelamlık aslında husus üstünde büyük emek veren 100’den fazla müellifin yapıtı. Alıntı yaptığım her birinin ismini burada sayamayacağım, ancak kimilerini sıralayayım. Yerli müellifler, başta Adnan Atabek olmak üzere Konstanty Borzecki (Mustafa Celalettin Paşa), Bedros Efendi Keresteciyan, İsmail Hami Danişmend, Osman Nedim Tuna, Vecihe Hatiboğlu, Adile Ayda, Kazım Mirşan, Ünal Keyifli, Haluk Tarcan, Polat Kaya, Osman Karatay, Yusuf Has Hacip, Kaşgarlı Mahmut ve olağan M. K. Atatürk. Dışardan muharrirler, başta Norm Kisamov olmak üzere Illich Svitych, Sergei Starostin, Wilhelm Radloff, Allan Bomhard, Mel Copeland, Georgeos Diaz-Montexano, Anatole Klyosov, Mario Alinei, Olcas Süleymanov, Irek Bikkinin, Strahlenberg, Vilhelm Thomsen…
Sözlüğün bu değişkesi temel olarak Türkçe. İçinde birçok kısımda İngilizce açıklamalar da var. Öbür bir çalışmayla tümden İngilizceye de çevirebilirim. Ancak sanmıyorum ki Türkçe bilmeyen okurlar anlamakta zorlansın.
SÖZLÜĞÜ OKUMAK ve İNDİRMEK İÇİN TIKLAYABİLİRSİNİZ
Kaan Arslanoğlu